Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Τρίτην φορὰν ἔρχεται τώρα ὁ Ὅσιος εἰς τὸν Ἄθωνα ἔχων ἤδη καὶ τὸν τοῦ Ἱεροδιακόνου βαθμόν, τὸν ὁποῖον ὡς ὑπεράξιος ἔλαβεν ἐν Θεσσαλονίκῃ παρὰ τοῦ τότε ἐκεῖ Ἀρχιερατεύοντος περιωνύμου καὶ ἀσκητικωτάτου Μητροπολίτου Θεοδώρου. Ἐδέχθη δὲ τὴν χειροτονίαν ὁ μακάριος οὐχὶ ὑπὸ φιλοδοξίας κινούμενος, καθότι ὑπερηφάνεια καὶ ἔπαρσις οὐδέποτε ἐνεφώλευσαν εἰς αὐτόν, ἀλλὰ μόνον καὶ μόνον διὰ τὴν ἄνευ τινὸς κατακρίσεως συνεχῆ ἐν ἐρημίαις μετάληψιν τῶν ἀχράντων καὶ ζωοποιῶν τοῦ Χριστοῦ μας Μυστηρίων. Αὐτὴν ὅμως τὴν φορὰν πολὺ ὀλίγον χρόνον παρέμεινεν ἐν Ἄθῳ, λόγῳ τῶν πολλῶν ἐκεῖ προσδραμόντων Ἀσκητῶν καὶ τὴν ἐκ τούτου γενομένην εἰς αὐτὸν παρενόχλησιν. Εὑρὼν ὅθεν τὸν Ὅσιον Ἰωάννην τὸν ἐπιλεγόμενον Κολοβόν, ὄχι τὸν παλαιὸν Ὅσιον, καὶ Συμεών τινα, ἄνδρας ἀσκητικωτάτους καὶ θεοφόρους, ἀμφοτέρους φέροντας τὸν βαθμὸν Πρεσβυτέρου καὶ λάτρας καὶ αὐτοὺς θερμοὺς τυγχάνοντας τῆς ἡσυχίας, ἀνεχώρησε μετ’ αὐτῶν εἰς τὴν Νῆσον τῶν Νέων τότε, νῦν δὲ Ἅγιος Εὐστράτιος, καλουμένην, διὰ τὸ λίαν ἔρημον καὶ ἀκατοίκητον τοῦ τόπου ἐκείνου. Ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ ὁ παμμόχθηρος καὶ παγκάκιστος πολεμήτωρ δὲν τοὺς ἄφησεν ἀνεμποδίστως νὰ διανύσωσι τὸν τῆς ἀσκήσεως δρόμον αὐτῶν.

Διότι, Θεοῦ συγχωρήσαντος, ἰδοὺ Ἄραβες πειραταὶ οἱ λυμαινόμενοι τότε, μέχρι τῆς ἀνακαταλήψεως τῆς Κρήτης ὑπὸ τῶν Βυζαντινῶν, ὅλον τὸ Αἰγαῖον πέλαγος, προσορμίζονται εἰς τὴν ξηρόνησον ταύτην, ἀποβιβάζονται εἰς αὐτήν, καὶ ἀντὶ παντὸς ἄλλου πλουσίου τῷ ὄντι λαφύρου ἐκ τῆς νήσου ἁρπάζουσιν αἰχμαλώτους εἰς τὰς λέμβους αὐτῶν καὶ τοὺς τρεῖς Ὁσίους Πατέρας. Ἀκούσατε δὲ τὶ τὸ παράδοξον καὶ θαυμάσιον ἐπηκολούθησε τῆς τοιαύτης αἰχμαλωσίας. Ἐγκλείσαντες οἱ πειραταὶ τοὺς Ὁσίους εἰς μίαν λέμβον, περισυνέλεξαν καὶ ἐσύλησαν καὶ ὅσα παλαιόρρουχα, καὶ αὐτὰ τρίχινα, ἢ ἐργαλεῖα ἀσήμαντα καὶ παραμικρὰ βιβλιάρια, τὰ ὁποῖα εὑρῆκαν καὶ τὰ παρέδωκαν εἰς ἄλλην λέμβον. Ἐπιτυχόντες δὲ οὔριον ἄνεμον, ἀπεμακρύνθησαν τῆς νήσου ἐπὶ ἕν μόνον μίλιον. Ἀλλὰ ἡ μὲν μία τῶν λέμβων τούτων ἐφαίνετο ὅτι ἐξηκολούθει τὴν θαλασσίαν ὁδὸν ἀκωλύτως, ἡ δὲ ἑτέρα ἀοράτως ἐκρατεῖτο τοῦ πλοῦ αὐτῆς καίτοι ὁ ἀὴρ ἔπνεεν αἰσίως.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.