Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου ΑΝΔΡΕΟΥ τοῦ Πρωτοκλήτου.

Ἀναχωρήσας εἶτα ὁ Ἅγιος ἐκ τῶν ὡς ἄνω μερῶν μετέβη εἰς τὸ Βυζάντιον, ποιήσας δὲ καὶ εἰς τὴν πόλιν ταύτην πολλὰ θαύματα, καθωδήγησεν ἅπαντας εἰς θεογνωσίαν, οἱ δὲ Βυζαντινοὶ ἰδόντες τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν ὄχι μόνον ἐπίστευσαν, ἀλλὰ καὶ Ναὸν μεγαλοπρεπῆ ἀμέσως ἀνήγειραν εἰς τὸ ὄνομα τῆς Θεοτόκου. Ἔπειτα χειροτονήσας Ἐπίσκοπον ἕνα ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήκοντα (70) Ἀποστόλους ὀνόματι Στάχυν, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Ἡράκλειαν τῆς Θρᾴκης κειμένην πρὸς δυσμὰς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἔνθα διδάξας καὶ ἐπιστρέψας πολλοὺς ἀσεβεῖς εἰς μετάνοιαν ἐχειροτόνησε καὶ ἐκεῖ ἕτερον Ἐπίσκοπον ὀνόματι Ἀπελλῆν.

Ἀναχωρήσας ἐκεῖθεν ὁ Ἅγιος ἐξῆλθεν εἰς ἄλλας πόλεις καὶ χωρία, βαπτίζων ἅπαντας εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Κατόπιν διῆλθεν ἅπασαν τὴν Θρᾴκην, τὴν Μακεδονίαν καὶ τὴν Θεσσαλίαν, εἰς τὰς ὁποίας ποιήσας τὰ αὐτά, προσείλκυσεν εἰς τὸν Χριστὸν ὅλους τοὺς κατοίκους τῶν μερῶν τούτων. Ἀκολούθως ἐπορεύθη εἰς τὴν Ἑλλάδα, κατόπιν εἰς τὴν Πελοπόννησον, ὅπου πρὸς δυσμὰς εὑρίσκεται πόλις ἀρχαία, Παλαιαὶ Πάτραι ὀνομαζομένη· εἰσελθὼν δὲ ὁ Ἀπόστολος εἰς αὐτὴν ἐφιλοξενήθη εἰς τὴν οἰκίαν ἀσθενοῦς τινος κατοίκου, ὅστις ὠνομάζετο Σώσιος, εἰς τὸν ὁποῖον θέσας τὴν ἁγίαν χεῖρά του ἐθεράπευσεν ἀμέσως αὐτὸν ἀπὸ τῆς ἐπικινδύνου καὶ ἀνιάτου ἀσθενείας του. Μετὰ ταῦτα δὲ ἕτερον ἀσθενῆ αἰχμάλωτον τοῦ ἡγεμόνος Αἰγεάτου καὶ τῆς γυναικὸς αὐτοῦ Μαξιμίλλας, εἰς τὴν πόλιν τῶν Πατρῶν, ἐρριμμένον εἰς τὰς ἀκαθαρσίας τῆς πόλεως, εἰς τὸν ὁποῖον οὐδεὶς ἐλπίδα ζωῆς ἔδιδεν, εὐσπλαγχνισθεὶς ὁ θεῖος Ἀπόστολος, μὴ ἔχοντα προστασίαν καὶ περίθαλψιν παρ’ οὐδενός, μετέβη πρὸς αὐτὸν καὶ ἀνέκραξε· «Ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον ἐγὼ κηρύττω, λάβε τὴν ὑγείαν σου καὶ ὕπαγε εἰς ὁδὸν εἰρήνης». Καὶ ὤ τοῦ θαύματος! ἐγένετο ὑγιὴς ὁ δοῦλος τῆς Μαξιμίλλας. Ἀμέσως οὗτος ἀπῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν τῆς κυρίας του, εἰς τὴν ὁποίαν διηγήθη τὰ συμβάντα μὲ χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν, ὅτι ξένος τις μὲ δύο λόγους τὸν ἐθεράπευσε.

Μετὰ παρέλευσιν ὀλίγων ἡμερῶν ἡ Μαξιμίλλα, ἡ κυρία τοῦ ἰατρευθέντος ὑπὸ τοῦ Ἀποστόλου δούλου, ἔπεσεν εἰς βαρυτάτην ἀσθένειαν, εἰς τὴν ὁποίαν ἔτρεξαν ὅλοι οἱ ἰατροί, ἀλλὰ δὲν ἠδυνήθησαν μὲ ὅλα τὰ μέσα νὰ τὴν ὠφελήσουν. Ὅλους τοὺς θησαυρούς του ὁ ἀνὴρ αὐτῆς διέθεσεν εἰς ἰατροὺς καὶ ἰατρικά, ἀλλ’ ἐστάθη ἀδύνατον νὰ τὴν θεραπεύσουν·


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Βιθυνία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη μεταξὺ τῆς Μαύρης Θαλάσσης πρὸς Βορρᾶν, τοῦ Βοσπόρου, τῆς Προποντίδος καὶ τῆς Μυσίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας καὶ Φρυγίας πρὸς Νότον καὶ τῆς Παφλαγονίας πρὸς Ἀνατολάς. Κυριώτεραι πόλεις αὐτῆς ἦσαν ἡ Νίκαια, ἡ Προῦσα, ἡ Χαλκηδών, ἡ Νικομήδεια, ἡ Κίος καὶ ἡ Χρυσόπολις, νῦν Σκούταρι, κειμένη ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Βοσπόρου, ἔναντι ἀκριβῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῆς ὁποίας σήμερον εἶναι προάστιον (βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 707).

[2] Βλέπε περὶ τῆς Ἀμισοῦ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 487.

[3] Τὰ 900 στάδια ἀντιστοιχοῦν πρὸς 112,5 χλμ περίπου.

[4] Βλέπε περὶ Ἐφέσου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[5] Νίκαια ἡ περίφημος Μητρόπολις τῆς Βιθυνίας εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθον ἡ Αʹ καὶ ἡ Ζʹ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ εἰς ἣν συνετάχθη καὶ τὸ σύμβολον τῆς Πίστεως. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων ἐχρημάτισε πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ 1330 περιῆλθεν εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους, οἵτινες καὶ ἐγκατέστησαν εἰς αὐτὴν τὴν πρωτεύουσαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βραδύτερον μετέφερον οὗτοι τὴν πρωτεύουσάν των εἰς τὴν Προῦσαν. Σήμερον εἶναι μικρὸν χωρίον καλούμενον ὑπὸ τῶν Τούρκων Ἰσνίκ.

[6] Περὶ μὲν τῆς Νεοκαισαρείας βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 484, τὰ δὲ Σαμόσατα εἶναι πόλις τῆς Κομμαγηνῆς Συρίας, ἀνήκουσα νῦν εἰς τὴν Τουρκίαν καὶ ὀνομαζομένη τουρκιστὶ Σαμσάτ.

[7] Ζικχοὶ εἶναι οἱ σήμερον λεγόμενοι Τσερκέζοι Βοσποριανοὶ δὲ οἱ κάτοικοι τοῦ Κιμμερίου λεγομένου Βοσπόρου, ὅπως ὠνομάζετο τότε ὁ πορθμὸς τοῦ Κὲρτς ὁ συνδέων τὴν Ἀζοφικὴν θάλασσαν (Μαιώτιδα τῶν ἀρχαίων) μετὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου· τὸν Κιμμέριον Βόσπορον (Κέρτς) ὀνομάζει ἐδῶ στένωμα τοῦ Καφᾶ. Ἅπαντα τὰ μέρη ταῦτα ἦσαν εἰς τὴν Σκυθίαν, δηλαδὴ τὴν σημερινήν, περίπου, Οὐκρανικὴν Ρωσίαν.

[8] Μετὰ παρέλευσιν 500 περίπου ἐτῶν ἐπεστράφη εἰς Πάτρας ἡ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἀποσταλεῖσα ὑπὸ Βασιλείου Αʹ τοῦ Μακεδόνος (867-886), ἥτις καὶ παρέμενεν ἐν αὐτῇ ὡς κειμήλιον καὶ μέγα προπύργιον τῆς πόλεως Πατρῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὰς ἀποφράδας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡμέρας, ἐν ἔτει 1460, ὁ Δεσπότης τοῦ Μωρέως Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος φεύγων Μωάμεθ τὸν Βʹ κυριεύσαντα τὴν Πελοπόννησον ἐπορεύθη εἰς τὸ Πάπαν τῆς Ρώμης Πίον Βʹ συμπαραλαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν χαριτόβρυτον κάραν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἥτις ἔκτοτε παρέμεινεν εἰς χεῖρας τῶν Λατίνων. Κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους 1964 ἀπεδόθη αὕτη ὑπὸ τοῦ Πάπα εἰς τοὺς Πατρεῖς. Τὸ ὑπόλοιπον ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, μετὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Θωμᾶ, Λουκᾶ καὶ Τιμοθέου καὶ πολλῶν ἄλλων ἱερῶν λειψάνων ἠρπάγησαν ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ εὑρίσκονται νῦν εἰς Ρώμην. Εἰς τὴν ἐν Κεφαλληνίᾳ ὁμώνυμον Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει τὸ δεξίον Πέλμα τοῦ Ἁγίου διάτρητον ἀπὸ τὸ καρφὶ πάνω στὸν χιαστὶ σταυρόν του, ἄρρητον εὐωδίαν ἀναδίδον καὶ πολλὰ ἐπιτελῶν θαύματα.