Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου ΑΝΔΡΕΟΥ τοῦ Πρωτοκλήτου.

οἱ δὲ εὐνοῦχοι καὶ ἄλλοι τινὲς εἶπον πρὸς τὸν ἄνδρα της· «Ἀπὸ τὴν ἡμέραν τῆς ἀναχωρήσεώς σας εἰς Ρώμην, μέχρι τῆς ἐλεύσεώς σας, ἄφησε τὰ προλαβόντα φαγητὰ καὶ ἔπεσεν εἰς μεγάλην νηστείαν, χλευάζει τοὺς μεγάλους θεούς, προσκυνεῖ τὸν Χριστὸν καὶ διδάσκεται ἀπὸ τὸν ξένον ἐκεῖνον ἄνθρωπον, ὅστις εἶναι ἐδῶ. Ἡ δὲ γνώμη της καὶ ἡ καρδία της προσηλώθη εἰς αὐτὸν καὶ μόνον». Ταῦτα ἀκούσας μετ’ ἀπορίας ὁ Αἰγεάτης, ἀμέσως περιεκυκλώθη ὑπὸ δαιμονίων, ἐγένετο ἔξω φρενῶν καὶ ὑβρίζων καὶ φοβερίζων τὸν Ἅγιον ὅτι θὰ τὸν θανατώσῃ, διέταξε τὴν φυλάκισίν του καὶ ἐσκέπτετο μὲ ποῖον θάνατον νὰ τὸν θανατώσῃ. Κατὰ δὲ τὸ μεσονύκτιον, παραλαβὼν ὁ Στρατοκλῆς τὴν νύμφην αὐτοῦ Μαξιμίλλαν καὶ ἄλλους ἐκ τῶν πιστευσάντων καὶ βαπτισθέντων Χριστιανῶν, ἔτρεξαν εἰς τὴν φυλακήν, εἰς τὴν ὁποίαν ἦτο ὁ Ἅγιος, οὖσαν ἐσφραγισμένην μὲ τὴν ἰδιαιτέραν σφραγῖδα τοῦ Αἰγεάτου καὶ τῶν στρατιωτῶν ἀσφαλῶς φυλασσόντων τὸν Ἅγιον. Φθάσαντες λοιπὸν ἐκεῖ, ἐκτύπησαν ἐλαφρὰ τὴν θύραν, ἵνα ἀκούσῃ τούτους ὁ Ἅγιος.

Ἀκούσας ὁ θεῖος Ἀπόστολος τὸν κτύπον τῆς θύρας καὶ προσευχηθεὶς ἤνοιξεν ἡ θύρα καὶ εἰσῆλθον εἰς τὴν φυλακὴν προσπέσαντες εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου ὅ τε Στρατοκλῆς καὶ ἡ Μαξιμίλλα, ἱκετεύοντες καὶ παρακαλοῦντες τὸν Ἁπόστολον νὰ τοὺς στερεώσῃ καὶ ἐνδυναμώσῃ εἰς τὴν ἀληθινὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ. Ὁ δὲ Ἅγιος Ἀνδρέας, πολλὰ διδάξας καὶ παραινέσας αὐτούς, ἀμέσως δὲ καὶ τὸν Στρατοκλῆν χειροτονήσας Ἐπίσκοπον Παλαιῶν Πατρῶν καὶ εὐχηθεὶς καὶ εὐλογήσας, ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς ὁδὸν εἰρήνης καὶ αὐτοὶ μὲν ἀπῆλθον, ὁ δὲ Ἅγιος διὰ προσευχῆς σφαλίσας τὴν θύραν τῆς φυλακῆς, καθὼς ἦτο αὕτη ἐσφραγισμένη, ἐκάθητο ἀναμένων τὴν ἀπόφασιν τοῦ ἀσεβοῦς Αἰγεάτου· οὗτος δὲ ἰδὼν ἐπὶ τέλους τὸ ἀδύνατον νὰ συγκατατεθῇ ἡ γυνή του Μαξιμίλλα εἰς τὰς προτροπὰς καὶ παρακλήσεις καὶ ἀπειλάς του, ὅπως ἐπανέλθῃ αὕτη εἰς τὴν εἰδωλολατρίαν, εἰσελθόντος τοῦ σατανᾶ εἰς τὴν καρδίαν του καὶ τυφλωθεὶς ἀπὸ τὸν θυμόν, ἀπεφάσισε τὸν σταυρικὸν θάνατον τοῦ Ἁγίου, νομίσας διὰ τῆς ἀποφάσεώς του ταύτης ὅτι ὁ Ἅγιος ἤθελε φοβηθῆ καὶ μεταμεληθῆ, ἐλανθάνετο δὲ καὶ ἐτυφλοῦτο, ὅτι ὁ σταυρικὸς θάνατος ἦτο χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις καὶ ζωὴ αἰώνιος τοῦ Ἁγίου, καθόσον ἔμελλε νὰ γίνῃ συγκοινωνὸς τῶν παθημάτων τοῦ Διδασκάλου αὐτοῦ Χριστοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Βιθυνία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη μεταξὺ τῆς Μαύρης Θαλάσσης πρὸς Βορρᾶν, τοῦ Βοσπόρου, τῆς Προποντίδος καὶ τῆς Μυσίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας καὶ Φρυγίας πρὸς Νότον καὶ τῆς Παφλαγονίας πρὸς Ἀνατολάς. Κυριώτεραι πόλεις αὐτῆς ἦσαν ἡ Νίκαια, ἡ Προῦσα, ἡ Χαλκηδών, ἡ Νικομήδεια, ἡ Κίος καὶ ἡ Χρυσόπολις, νῦν Σκούταρι, κειμένη ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Βοσπόρου, ἔναντι ἀκριβῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῆς ὁποίας σήμερον εἶναι προάστιον (βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 707).

[2] Βλέπε περὶ τῆς Ἀμισοῦ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 487.

[3] Τὰ 900 στάδια ἀντιστοιχοῦν πρὸς 112,5 χλμ περίπου.

[4] Βλέπε περὶ Ἐφέσου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[5] Νίκαια ἡ περίφημος Μητρόπολις τῆς Βιθυνίας εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθον ἡ Αʹ καὶ ἡ Ζʹ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ εἰς ἣν συνετάχθη καὶ τὸ σύμβολον τῆς Πίστεως. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων ἐχρημάτισε πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ 1330 περιῆλθεν εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους, οἵτινες καὶ ἐγκατέστησαν εἰς αὐτὴν τὴν πρωτεύουσαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βραδύτερον μετέφερον οὗτοι τὴν πρωτεύουσάν των εἰς τὴν Προῦσαν. Σήμερον εἶναι μικρὸν χωρίον καλούμενον ὑπὸ τῶν Τούρκων Ἰσνίκ.

[6] Περὶ μὲν τῆς Νεοκαισαρείας βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 484, τὰ δὲ Σαμόσατα εἶναι πόλις τῆς Κομμαγηνῆς Συρίας, ἀνήκουσα νῦν εἰς τὴν Τουρκίαν καὶ ὀνομαζομένη τουρκιστὶ Σαμσάτ.

[7] Ζικχοὶ εἶναι οἱ σήμερον λεγόμενοι Τσερκέζοι Βοσποριανοὶ δὲ οἱ κάτοικοι τοῦ Κιμμερίου λεγομένου Βοσπόρου, ὅπως ὠνομάζετο τότε ὁ πορθμὸς τοῦ Κὲρτς ὁ συνδέων τὴν Ἀζοφικὴν θάλασσαν (Μαιώτιδα τῶν ἀρχαίων) μετὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου· τὸν Κιμμέριον Βόσπορον (Κέρτς) ὀνομάζει ἐδῶ στένωμα τοῦ Καφᾶ. Ἅπαντα τὰ μέρη ταῦτα ἦσαν εἰς τὴν Σκυθίαν, δηλαδὴ τὴν σημερινήν, περίπου, Οὐκρανικὴν Ρωσίαν.

[8] Μετὰ παρέλευσιν 500 περίπου ἐτῶν ἐπεστράφη εἰς Πάτρας ἡ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἀποσταλεῖσα ὑπὸ Βασιλείου Αʹ τοῦ Μακεδόνος (867-886), ἥτις καὶ παρέμενεν ἐν αὐτῇ ὡς κειμήλιον καὶ μέγα προπύργιον τῆς πόλεως Πατρῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὰς ἀποφράδας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡμέρας, ἐν ἔτει 1460, ὁ Δεσπότης τοῦ Μωρέως Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος φεύγων Μωάμεθ τὸν Βʹ κυριεύσαντα τὴν Πελοπόννησον ἐπορεύθη εἰς τὸ Πάπαν τῆς Ρώμης Πίον Βʹ συμπαραλαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν χαριτόβρυτον κάραν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἥτις ἔκτοτε παρέμεινεν εἰς χεῖρας τῶν Λατίνων. Κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους 1964 ἀπεδόθη αὕτη ὑπὸ τοῦ Πάπα εἰς τοὺς Πατρεῖς. Τὸ ὑπόλοιπον ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, μετὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Θωμᾶ, Λουκᾶ καὶ Τιμοθέου καὶ πολλῶν ἄλλων ἱερῶν λειψάνων ἠρπάγησαν ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ εὑρίσκονται νῦν εἰς Ρώμην. Εἰς τὴν ἐν Κεφαλληνίᾳ ὁμώνυμον Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει τὸ δεξίον Πέλμα τοῦ Ἁγίου διάτρητον ἀπὸ τὸ καρφὶ πάνω στὸν χιαστὶ σταυρόν του, ἄρρητον εὐωδίαν ἀναδίδον καὶ πολλὰ ἐπιτελῶν θαύματα.