Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου ΑΝΔΡΕΟΥ τοῦ Πρωτοκλήτου.

Ἕτερός τις λεπρὸς κατάκοιτος παρὰ τὴν θάλασσαν εἰς τὴν ἄμμον, ἔξω τῆς πόλεως Πατρῶν, εἰς κίνδυνον εὑρισκόμενος, πιστεύσας ἅμα ἀκούσας τὸν Ἅγιον Ἀνδρέαν, ἰάθη ἐντελῶς, ἂν καὶ εἶχε τὴν λέπραν τοῦ Ἰώβ, καὶ ἐβαπτίσθη ἀμέσως, γενόμενος ἀκόλουθος τοῦ Ἀποστόλου, ἀκολουθῶν αὐτὸν παντοῦ καὶ πάντοτε καὶ κηρύττων μεγαλοφώνως ὡς κήρυξ τὴν δύναμιν τοῦ Ἁγίου καὶ τὴν πίστιν εἰς τὸν Χριστόν. Τοιουτοτρόπως, διὰ πολλῶν διδαχῶν καὶ διὰ τῶν ἀποστολικῶν του κηρυγμάτων ὡς καὶ διὰ πολλῶν θαυμάτων ὡδήγησεν ὁ Ἅγιος ἅπαντας τοὺς κατοίκους τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν εἰς τὴν θεογνωσίαν τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Χαίρων λοιπὸν καὶ ἀγαλλόμενος ὁ Ἅγιος διὰ τὰς σῳζομένας ψυχάς, ἐδόξαζε πάντοτε τὸν ἀγαθοδότην Θεόν.

Μετὰ ταῦτα, οἱ Χριστιανοὶ διὰ τῶν ἰδίων χειρῶν αὐτῶν κατέστρεψαν τοὺς ναοὺς τῶν εἰδώλων, αὐτοὶ οἱ ἴδιοι κατέσπασαν ὅλα τὰ εἴδωλα καὶ αὐτοὶ κατέκαυσαν τὰ ἀρχαῖα Ἑβραϊκὰ βιβλία ὡς παραίτια τῆς πλάνης καὶ τῆς εἰδωλολατρίας τῶν ἀνθρώπων. Συνάξαντες εἶτα οἱ κάτοικοι τοὺς θησαυρούς των ἔρριψαν αὐτοὺς εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου· ὁ δὲ Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ, τοὺς μὲν θησαυροὺς τῶν ἀνθρώπων δὲν ἐδέχθη, τὴν προθυμίαν δὲ καὶ τὴν καλὴν διάθεσιν αὐτῶν ἐπαινέσας καὶ τὴν ἀγαθὴν γνώμην τῶν Πατρέων ἀποδεξάμενος, διέταξε μέρος μὲν τῶν πρὸ τῶν ποδῶν του ἐρριμμένων θησαυρῶν νὰ μοιράσουν εἰς τοὺς ἐνδεεῖς καὶ πτωχούς, μέρος δὲ ἐξ αὐτῶν νὰ διαθέσωσι διὰ τὴν οἰκοδόμησιν Ἐκκλησίας, εἰς τὴν ὁποίαν νὰ εἰσέρχωνται οἱ Χριστιανοὶ διὰ νὰ δοξάζωσι τὸν Χριστόν. Ἐντὸς ὀλίγου ὁ Ναὸς ᾠκοδομήθη μεγαλοπρεπέστατος, ἐσυνάζοντο δὲ εἰς αὐτὸν οἱ Πατρεῖς λειτουργούμενοι καὶ ἁγιαζόμενοι ὑπὸ τῶν χειροτονηθέντων παρὰ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου Ἐπισκόπων καὶ Ἱερέων. Ἔτρεχον δὲ ἀκούοντες καὶ τὴν μελίρρυτον διδαχὴν τοῦ Ἁγίου, διότι καθ’ ἑκάστην ἐδίδασκε τὰς Γραφὰς καὶ ἡρμήνευε τοὺς Προφήτας, ὁμοῦ δὲ μὲ τὴν λοιπὴν διδασκαλίαν του ἀπεδείκνυε καὶ ὅτι εἷς καὶ μόνος εἶναι ὁ Θεὸς ὁ κατὰ τοὺς ἐσχάτους χρόνους κατελθὼν ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθεὶς ἐκ τῆς Ἁγίας Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας, διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων.

Μετ’ ὀλίγον καιρόν, ὁ προρρηθεὶς ἀνθύπατος Αἰγεάτης, τοῦ ὁποίου ἡ γυνὴ Μαξιμίλλα ἰατρεύθη ὑπὸ τοῦ Ἀποστόλου, ἀπῆλθεν εἰς Ρώμην πρὸς τὸν Καίσαρα, ἵνα δώσῃ λόγον τῶν ἐν τῇ ὑπηρεσίᾳ πράξεών του καὶ νὰ λάβῃ ἑπομένως πάλιν τὴν ἐξουσίαν παρὰ τοῦ Καίσαρος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Βιθυνία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη μεταξὺ τῆς Μαύρης Θαλάσσης πρὸς Βορρᾶν, τοῦ Βοσπόρου, τῆς Προποντίδος καὶ τῆς Μυσίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας καὶ Φρυγίας πρὸς Νότον καὶ τῆς Παφλαγονίας πρὸς Ἀνατολάς. Κυριώτεραι πόλεις αὐτῆς ἦσαν ἡ Νίκαια, ἡ Προῦσα, ἡ Χαλκηδών, ἡ Νικομήδεια, ἡ Κίος καὶ ἡ Χρυσόπολις, νῦν Σκούταρι, κειμένη ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Βοσπόρου, ἔναντι ἀκριβῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῆς ὁποίας σήμερον εἶναι προάστιον (βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 707).

[2] Βλέπε περὶ τῆς Ἀμισοῦ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 487.

[3] Τὰ 900 στάδια ἀντιστοιχοῦν πρὸς 112,5 χλμ περίπου.

[4] Βλέπε περὶ Ἐφέσου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[5] Νίκαια ἡ περίφημος Μητρόπολις τῆς Βιθυνίας εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθον ἡ Αʹ καὶ ἡ Ζʹ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ εἰς ἣν συνετάχθη καὶ τὸ σύμβολον τῆς Πίστεως. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων ἐχρημάτισε πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ 1330 περιῆλθεν εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους, οἵτινες καὶ ἐγκατέστησαν εἰς αὐτὴν τὴν πρωτεύουσαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βραδύτερον μετέφερον οὗτοι τὴν πρωτεύουσάν των εἰς τὴν Προῦσαν. Σήμερον εἶναι μικρὸν χωρίον καλούμενον ὑπὸ τῶν Τούρκων Ἰσνίκ.

[6] Περὶ μὲν τῆς Νεοκαισαρείας βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 484, τὰ δὲ Σαμόσατα εἶναι πόλις τῆς Κομμαγηνῆς Συρίας, ἀνήκουσα νῦν εἰς τὴν Τουρκίαν καὶ ὀνομαζομένη τουρκιστὶ Σαμσάτ.

[7] Ζικχοὶ εἶναι οἱ σήμερον λεγόμενοι Τσερκέζοι Βοσποριανοὶ δὲ οἱ κάτοικοι τοῦ Κιμμερίου λεγομένου Βοσπόρου, ὅπως ὠνομάζετο τότε ὁ πορθμὸς τοῦ Κὲρτς ὁ συνδέων τὴν Ἀζοφικὴν θάλασσαν (Μαιώτιδα τῶν ἀρχαίων) μετὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου· τὸν Κιμμέριον Βόσπορον (Κέρτς) ὀνομάζει ἐδῶ στένωμα τοῦ Καφᾶ. Ἅπαντα τὰ μέρη ταῦτα ἦσαν εἰς τὴν Σκυθίαν, δηλαδὴ τὴν σημερινήν, περίπου, Οὐκρανικὴν Ρωσίαν.

[8] Μετὰ παρέλευσιν 500 περίπου ἐτῶν ἐπεστράφη εἰς Πάτρας ἡ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἀποσταλεῖσα ὑπὸ Βασιλείου Αʹ τοῦ Μακεδόνος (867-886), ἥτις καὶ παρέμενεν ἐν αὐτῇ ὡς κειμήλιον καὶ μέγα προπύργιον τῆς πόλεως Πατρῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὰς ἀποφράδας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡμέρας, ἐν ἔτει 1460, ὁ Δεσπότης τοῦ Μωρέως Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος φεύγων Μωάμεθ τὸν Βʹ κυριεύσαντα τὴν Πελοπόννησον ἐπορεύθη εἰς τὸ Πάπαν τῆς Ρώμης Πίον Βʹ συμπαραλαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν χαριτόβρυτον κάραν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἥτις ἔκτοτε παρέμεινεν εἰς χεῖρας τῶν Λατίνων. Κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους 1964 ἀπεδόθη αὕτη ὑπὸ τοῦ Πάπα εἰς τοὺς Πατρεῖς. Τὸ ὑπόλοιπον ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, μετὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Θωμᾶ, Λουκᾶ καὶ Τιμοθέου καὶ πολλῶν ἄλλων ἱερῶν λειψάνων ἠρπάγησαν ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ εὑρίσκονται νῦν εἰς Ρώμην. Εἰς τὴν ἐν Κεφαλληνίᾳ ὁμώνυμον Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει τὸ δεξίον Πέλμα τοῦ Ἁγίου διάτρητον ἀπὸ τὸ καρφὶ πάνω στὸν χιαστὶ σταυρόν του, ἄρρητον εὐωδίαν ἀναδίδον καὶ πολλὰ ἐπιτελῶν θαύματα.