Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου ΑΝΔΡΕΟΥ τοῦ Πρωτοκλήτου.

Πρὸ δὲ τοῦ Ἀποστόλου Ἄνδρέου εἶχε μεταβῆ εἰς Σινώπην ὁ Ἀπόστολος Ματθίας, εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ συγκαταριθμηθεὶς μὲ τοὺς λοιποὺς ἕνδεκα εἰς τὸν τόπον τοῦ Ἰούδα, ἀλλ’ ἅμα ἀρχίσας νὰ διδάσκῃ τοὺς Σινωπεῖς, οὗτοι συνέλαβον αὐτὸν καὶ τὸν ἀπήγαγον εἰς τὰς φυλακάς· ἐλθὼν δὲ εἰς Σινώπην καὶ ὁ Ἀνδρέας καὶ ἀκούσας ὅτι ὁ Ματθίας εἶναι εἰς τὴν φυλακήν, ἀμέσως ἐποίησε προσευχὴν καὶ τὴν αὐτὴν στιγμὴν ἐθραύσθησαν τὰ δεσμά, αἱ φυλακαὶ ἠνοίχθησαν καὶ ἐξῆλθεν ὁ Ματθίας· οἱ δὲ Σινωπεῖς, ἄγριοι ἄνθρωποι καὶ ἄπιστοι κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρόν, ἰδόντες τὸν Ἀνδρέαν θραύσαντα τὰς φυλακὰς καὶ συναθροισθέντες ἐπὶ τὸ αὐτό, ἄλλοι μὲν ἐσκέφθησαν νὰ κατακαύσουν τὴν οἰκίαν εἰς τὴν ὁποίαν ἐκάθητο ὁ Ἀπόστολος, ἄλλοι δὲ συλλαβόντες αὐτὸν ἀπὸ τὰς χεῖρας καὶ πόδας, τὸν ἔσυρον εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ εἰς τὰ χώματα· ἕτεροι δὲ κτυπήσαντες αὐτὸν ἀνηλεῶς, τὸν ἔρριψαν ἔξω τῆς πόλεως εἰς κόπρον τινά, νομίσαντες αὐτὸν ἀποθανόντα. Ἀλλ’ ὁ μὲν Ἀπόστολος ταῦτα καὶ ἄλλα ὑπέφερε μιμούμενος τὸν Διδάσκαλόν του Χριστόν, ὁ δὲ Χριστὸς δὲν ἄφησε τὸν Μαθητὴν αὐτοῦ νὰ βασανίζηται καὶ νὰ τιμωρῆται τοιουτοτρόπως, ἀλλὰ φανεὶς πρὸς αὐτὸν καὶ δώσας θάρρος καὶ ἄλλα θαύματα ποιήσας ἰάτρευσεν αὐτόν. Ἐπειδὴ δὲ εἷς Σινωπεὺς ἀπέκοψε διὰ τῶν ὀδόντων του τὸν δάκτυλον τῆς χειρὸς τοῦ Ἁγίου, ἀποκατέστησεν αὐτὸν ὑγιᾶ ὡς καὶ πρότερον καὶ εὐλογήσας αὐτὸν καὶ καθοδηγήσας εἰς τὸ νὰ μὴ ἀμελῇ τὴν διδασκαλίαν του καὶ τὸ κήρυγμά του, ἀνελήφθη εἰς οὐρανούς, ὁ δὲ Ἀπόστολος Ἀνδρέας τὴν ἐπαύριον λίαν πρωῒ εἰσῆλθε πάλιν εἰς τὴν Σινώπην ὑγιὴς τὸ σῶμα, ἄνευ πληγῶν, χαίρων καὶ ἀγαλλόμενος.

Ταῦτα ἰδόντες οἱ κάτοικοι τῆς Σινώπης καὶ θαυμάσαντες τὴν ὑπεράνθρωπον καρτερίαν τοῦ Ἁγίου, ἰδίως δὲ τὰ μεγάλα θαύματα τοῦ Χριστοῦ, καὶ ὅτι τὸν ἀποθανόντα καὶ καταπληγωθέντα Ἅγιον ἐποίησε κατὰ τὴν νύκτα ὑγιᾶ, δι’ ὅλα ταῦτα μεταμεληθέντες προσέπεσαν ἅπαντες εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου καὶ ἐζήτησαν συγχώρησιν. Ἀκολούθως ὁ Ἅγιος ἐδίδαξεν αὐτοὺς τὸν λόγον τῆς ἀληθείας καὶ ἐβάπτισε πάντας εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δεχθέντας τὸν Χριστιανισμὸν καὶ κηρύττοντας τὸν Χριστὸν Σωτῆρα καὶ ἐλευθερωτὴν τῶν σωμάτων καὶ τῶν ψυχῶν αὐτῶν. Ἐποίησε δὲ τότε ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Ἀνδρέας καὶ τὸ ἑξῆς μέγα θαῦμα·


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Βιθυνία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη μεταξὺ τῆς Μαύρης Θαλάσσης πρὸς Βορρᾶν, τοῦ Βοσπόρου, τῆς Προποντίδος καὶ τῆς Μυσίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας καὶ Φρυγίας πρὸς Νότον καὶ τῆς Παφλαγονίας πρὸς Ἀνατολάς. Κυριώτεραι πόλεις αὐτῆς ἦσαν ἡ Νίκαια, ἡ Προῦσα, ἡ Χαλκηδών, ἡ Νικομήδεια, ἡ Κίος καὶ ἡ Χρυσόπολις, νῦν Σκούταρι, κειμένη ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Βοσπόρου, ἔναντι ἀκριβῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῆς ὁποίας σήμερον εἶναι προάστιον (βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 707).

[2] Βλέπε περὶ τῆς Ἀμισοῦ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 487.

[3] Τὰ 900 στάδια ἀντιστοιχοῦν πρὸς 112,5 χλμ περίπου.

[4] Βλέπε περὶ Ἐφέσου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[5] Νίκαια ἡ περίφημος Μητρόπολις τῆς Βιθυνίας εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθον ἡ Αʹ καὶ ἡ Ζʹ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ εἰς ἣν συνετάχθη καὶ τὸ σύμβολον τῆς Πίστεως. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων ἐχρημάτισε πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ 1330 περιῆλθεν εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους, οἵτινες καὶ ἐγκατέστησαν εἰς αὐτὴν τὴν πρωτεύουσαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βραδύτερον μετέφερον οὗτοι τὴν πρωτεύουσάν των εἰς τὴν Προῦσαν. Σήμερον εἶναι μικρὸν χωρίον καλούμενον ὑπὸ τῶν Τούρκων Ἰσνίκ.

[6] Περὶ μὲν τῆς Νεοκαισαρείας βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 484, τὰ δὲ Σαμόσατα εἶναι πόλις τῆς Κομμαγηνῆς Συρίας, ἀνήκουσα νῦν εἰς τὴν Τουρκίαν καὶ ὀνομαζομένη τουρκιστὶ Σαμσάτ.

[7] Ζικχοὶ εἶναι οἱ σήμερον λεγόμενοι Τσερκέζοι Βοσποριανοὶ δὲ οἱ κάτοικοι τοῦ Κιμμερίου λεγομένου Βοσπόρου, ὅπως ὠνομάζετο τότε ὁ πορθμὸς τοῦ Κὲρτς ὁ συνδέων τὴν Ἀζοφικὴν θάλασσαν (Μαιώτιδα τῶν ἀρχαίων) μετὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου· τὸν Κιμμέριον Βόσπορον (Κέρτς) ὀνομάζει ἐδῶ στένωμα τοῦ Καφᾶ. Ἅπαντα τὰ μέρη ταῦτα ἦσαν εἰς τὴν Σκυθίαν, δηλαδὴ τὴν σημερινήν, περίπου, Οὐκρανικὴν Ρωσίαν.

[8] Μετὰ παρέλευσιν 500 περίπου ἐτῶν ἐπεστράφη εἰς Πάτρας ἡ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἀποσταλεῖσα ὑπὸ Βασιλείου Αʹ τοῦ Μακεδόνος (867-886), ἥτις καὶ παρέμενεν ἐν αὐτῇ ὡς κειμήλιον καὶ μέγα προπύργιον τῆς πόλεως Πατρῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὰς ἀποφράδας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡμέρας, ἐν ἔτει 1460, ὁ Δεσπότης τοῦ Μωρέως Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος φεύγων Μωάμεθ τὸν Βʹ κυριεύσαντα τὴν Πελοπόννησον ἐπορεύθη εἰς τὸ Πάπαν τῆς Ρώμης Πίον Βʹ συμπαραλαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν χαριτόβρυτον κάραν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἥτις ἔκτοτε παρέμεινεν εἰς χεῖρας τῶν Λατίνων. Κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους 1964 ἀπεδόθη αὕτη ὑπὸ τοῦ Πάπα εἰς τοὺς Πατρεῖς. Τὸ ὑπόλοιπον ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, μετὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Θωμᾶ, Λουκᾶ καὶ Τιμοθέου καὶ πολλῶν ἄλλων ἱερῶν λειψάνων ἠρπάγησαν ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ εὑρίσκονται νῦν εἰς Ρώμην. Εἰς τὴν ἐν Κεφαλληνίᾳ ὁμώνυμον Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει τὸ δεξίον Πέλμα τοῦ Ἁγίου διάτρητον ἀπὸ τὸ καρφὶ πάνω στὸν χιαστὶ σταυρόν του, ἄρρητον εὐωδίαν ἀναδίδον καὶ πολλὰ ἐπιτελῶν θαύματα.