Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου ΑΝΔΡΕΟΥ τοῦ Πρωτοκλήτου.

Σελίδα 5 από 18

Ἀκολούθως ἀπέστειλε καὶ τὸ Πανάγιον αὐτοῦ Πνεῦμα, φωτίσας αὐτοὺς εἰς πάντα, ἔτι δὲ καὶ νὰ γνωρίζωσιν ὅλας τὰς γλώσσας τῶν ἐθνῶν. Τότε οἱ Ἀπόστολοι συναχθέντες ἔβαλον κλήρους εἰς ποῖα μέρη τῆς γῆς θὰ μεταβῇ ἕκαστος νὰ διδάξῃ. Καὶ οἱ μὲν ἄλλοι Απόστολοι ἔλαβον κλήρους διαφόρων ἄλλων τόπων καὶ χωρῶν, ὁ δὲ Ἀπόστολος Ἀνδρέας ἔλαβε κλῆρον νὰ κηρύξῃ εἰς τὴν Βιθυνίαν [1], τὴν Θρᾴκην, τὰ παράλια ὅλα τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τὸ Βυζάντιον ἕως τὴν Καλλίπολιν, καὶ ὅλα τὰ μέρη τῆς Θρᾴκης μέχρι τῆς Καβάλλας, ἥτις λέγεται εἰς τὰς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων Νεάπολις, ὑπὸ δὲ τῶν Βυζαντινῶν ὠνομάζετο Χριστούπολις.

Εἰς τὸν κλῆρον τοῦ ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου ἔλαχεν ὡσαύτως ἡ Ἑλλὰς ἅπασα, ἤτοι ἡ Μακεδονία, ἡ Θεσσαλία καὶ ὅλα τὰ μέρη ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην μέχρι τῶν Φαρσάλων καὶ ἀπὸ τὰ Φάρσαλα μέχρι τῆς Ἀχαΐας, ἔνθα νῦν καὶ εὑρίσκονται αἱ παλαιαὶ Πάτραι. Ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλα τὰ μέρη τῆς Ἀνατολῆς, τῆς Μαύρης Θαλάσσης καὶ τῆς Σκυθίας ἐδίδαξεν ὁ Ἅγιος. Τοὺς διαφόρους καὶ ἀπεράντους τούτους τόπους κληρωθεὶς εἰς τὸν κλῆρον ὁ Πρωτόκλητος, δὲν ἐδειλίασε ἀπὸ τὸ πλῆθος τῶν ἀνθρώπων, τῶν τόπων, τῶν πόλεων καὶ τῶν χωρίων ὥστε νὰ ὀκνήσῃ ἢ νὰ βαρυνθῇ, ἀλλ’ ἔχων εἰς τὸν νοῦν του τὴν παραγγελίαν τοῦ Χριστοῦ, ὅστις εἶπεν: «Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» (Ματθ. ι’ 16) «καὶ μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι» (Ματθ. ι’ 28) καὶ ἄλλα τοιαῦτα, καὶ θαρρῶν ὁ Ἀπόστολος εἰς τὴν ἀκαταμάχητον τούτου δύναμιν, προθύμως καὶ μὲ χαρὰν ἤρχισε τὸν δρόμον του ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ νὰ μεταβῇ καὶ νὰ ὑπάγῃ κατὰ σειρὰν εἰς ὅλα τ’ ἀνωτέρω μέρη, εἶχε δὲ μεθ’ ἑαυτοῦ καί τινας ἀκολούθους.

Πολλοὶ μὲν οἱ τόποι, οἱ δρόμοι καὶ αἱ ἀποδημίαι τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου καὶ ἀδύνατον εἶναι νὰ περιγράψῃ τις τούτους ἢ τοὺς πειρασμοὺς ὅσους ἀπήντα εἰς πᾶσαν πόλιν καὶ χώραν· ἀδύνατον νὰ ἐξιστορήσῃ καὶ διηγηθῇ ἄνθρωπος τὰς διδαχάς, τὰς θεραπείας, τὰς ἐλεημοσύνας, τὰς στερήσεις, τοὺς καταδιωγμούς, τὰ παθήματα τοῦ Ἁγίου τούτου· ὅθεν καὶ μικρὰν ἁπλῆν ἱστορίαν αὐτοῦ ἀναφέρομεν, μὴ δυνάμενοι ὡς ἐκ τῶν ἀσθενῶν μας δυνάμεων νὰ περιγράψωμεν τὰ ἀπερίγραπτα αὑτοῦ θαύματα.

Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Βιθυνία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη μεταξὺ τῆς Μαύρης Θαλάσσης πρὸς Βορρᾶν, τοῦ Βοσπόρου, τῆς Προποντίδος καὶ τῆς Μυσίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας καὶ Φρυγίας πρὸς Νότον καὶ τῆς Παφλαγονίας πρὸς Ἀνατολάς. Κυριώτεραι πόλεις αὐτῆς ἦσαν ἡ Νίκαια, ἡ Προῦσα, ἡ Χαλκηδών, ἡ Νικομήδεια, ἡ Κίος καὶ ἡ Χρυσόπολις, νῦν Σκούταρι, κειμένη ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Βοσπόρου, ἔναντι ἀκριβῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῆς ὁποίας σήμερον εἶναι προάστιον (βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 707).

[2] Βλέπε περὶ τῆς Ἀμισοῦ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 487.

[3] Τὰ 900 στάδια ἀντιστοιχοῦν πρὸς 112,5 χλμ περίπου.

[4] Βλέπε περὶ Ἐφέσου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[5] Νίκαια ἡ περίφημος Μητρόπολις τῆς Βιθυνίας εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθον ἡ Αʹ καὶ ἡ Ζʹ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ εἰς ἣν συνετάχθη καὶ τὸ σύμβολον τῆς Πίστεως. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων ἐχρημάτισε πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ 1330 περιῆλθεν εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους, οἵτινες καὶ ἐγκατέστησαν εἰς αὐτὴν τὴν πρωτεύουσαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βραδύτερον μετέφερον οὗτοι τὴν πρωτεύουσάν των εἰς τὴν Προῦσαν. Σήμερον εἶναι μικρὸν χωρίον καλούμενον ὑπὸ τῶν Τούρκων Ἰσνίκ.

[6] Περὶ μὲν τῆς Νεοκαισαρείας βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 484, τὰ δὲ Σαμόσατα εἶναι πόλις τῆς Κομμαγηνῆς Συρίας, ἀνήκουσα νῦν εἰς τὴν Τουρκίαν καὶ ὀνομαζομένη τουρκιστὶ Σαμσάτ.

[7] Ζικχοὶ εἶναι οἱ σήμερον λεγόμενοι Τσερκέζοι Βοσποριανοὶ δὲ οἱ κάτοικοι τοῦ Κιμμερίου λεγομένου Βοσπόρου, ὅπως ὠνομάζετο τότε ὁ πορθμὸς τοῦ Κὲρτς ὁ συνδέων τὴν Ἀζοφικὴν θάλασσαν (Μαιώτιδα τῶν ἀρχαίων) μετὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου· τὸν Κιμμέριον Βόσπορον (Κέρτς) ὀνομάζει ἐδῶ στένωμα τοῦ Καφᾶ. Ἅπαντα τὰ μέρη ταῦτα ἦσαν εἰς τὴν Σκυθίαν, δηλαδὴ τὴν σημερινήν, περίπου, Οὐκρανικὴν Ρωσίαν.

[8] Μετὰ παρέλευσιν 500 περίπου ἐτῶν ἐπεστράφη εἰς Πάτρας ἡ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἀποσταλεῖσα ὑπὸ Βασιλείου Αʹ τοῦ Μακεδόνος (867-886), ἥτις καὶ παρέμενεν ἐν αὐτῇ ὡς κειμήλιον καὶ μέγα προπύργιον τῆς πόλεως Πατρῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὰς ἀποφράδας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡμέρας, ἐν ἔτει 1460, ὁ Δεσπότης τοῦ Μωρέως Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος φεύγων Μωάμεθ τὸν Βʹ κυριεύσαντα τὴν Πελοπόννησον ἐπορεύθη εἰς τὸ Πάπαν τῆς Ρώμης Πίον Βʹ συμπαραλαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν χαριτόβρυτον κάραν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἥτις ἔκτοτε παρέμεινεν εἰς χεῖρας τῶν Λατίνων. Κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους 1964 ἀπεδόθη αὕτη ὑπὸ τοῦ Πάπα εἰς τοὺς Πατρεῖς. Τὸ ὑπόλοιπον ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, μετὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Θωμᾶ, Λουκᾶ καὶ Τιμοθέου καὶ πολλῶν ἄλλων ἱερῶν λειψάνων ἠρπάγησαν ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ εὑρίσκονται νῦν εἰς Ρώμην. Εἰς τὴν ἐν Κεφαλληνίᾳ ὁμώνυμον Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει τὸ δεξίον Πέλμα τοῦ Ἁγίου διάτρητον ἀπὸ τὸ καρφὶ πάνω στὸν χιαστὶ σταυρόν του, ἄρρητον εὐωδίαν ἀναδίδον καὶ πολλὰ ἐπιτελῶν θαύματα.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ