Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου καὶ πανευφήμου Ἀποστόλου ΑΝΔΡΕΟΥ τοῦ Πρωτοκλήτου.

Ὁ πατήρ των ὠνομάζετο Ἰωνᾶς, ἦτο δὲ ὁ πρῶτος ἁλιεὺς καὶ ἐψάρευεν εἰς ὅλας τὰς λίμνας, αἵτινες εὑρίσκοντο κύκλωθεν τῆς Ἱερουσαλήμ, ἤτοι παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Τιβεριάδος, ἰδίως δὲ παρὰ τὴν λίμνην τῆς Γενησαρέτ, καὶ εἰς ἄλλας θαλάσσας. Ὁ Πέτρος εἶχε γυναῖκα τὴν θυγατέρα τοῦ Ἀριστοβούλου, τοῦ ἀδελφοῦ Βαρνάβα τοῦ Ἀποστόλου· ὁ δὲ μακάριος Ἀνδρέας, καταφρονήσας τὴν κοσμικὴν σύγχυσιν, προέκρινε τὴν παρθενίαν, τὴν ὁποίαν καὶ ἠκολούθησε καὶ δὲν ἠθὲλησε νὰ νυμφευθῇ.

Ἀφοῦ δὲ ἤκουσεν ὁ θεῖος Ἀνδρέας ὅτι ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης περιπατεῖ εἰς τὴν Ἰουδαίαν καὶ τὰ περίχωρα τοῦ Ἰορδάνου καὶ κηρύττει μετάνοιαν, ἔτρεξεν εἰς τὸν Ἰωάννην καὶ ἐγένετο μαθητής του, ἀφήσας τὰ πάντα κατὰ μέρος· καὶ ἔχων ἐπιθυμίαν ν’ ἀναβιβάσῃ τὸν νοῦν του εἰς ὑψηλοτέραν ἔννοιαν, ἀφῆκε τὸν κόσμον καὶ τὰ τοῦ κόσμου, προσκολληθεὶς δὲ εἰς τὸν Ἰωάννην, ἀκούσας τοὺς προφητικοὺς λόγους του καὶ ἔχων τὴν ψυχήν του κεκαθαρμένην ἀπὸ ἁμαρτίας, ἐγνώρισε παρευθύς, ὅτι ἡ διδαχὴ καὶ τὸ κήρυγμα τοῦ Προδρόμου εἶναι ἐκ θελήματος Θεοῦ καὶ ὅτι εἶναι ἀληθὴς Πρόδρομος καὶ πρόξενος τῆς σωτηρίας· διὰ τοῦτο καὶ ἠκολούθησεν ἐξ ὅλης του τῆς καρδίας ὁ Ἀνδρέας τὸν Πρόδρομον καὶ ὅλως παρεδόθη εἰς αὐτόν, ἤτοι παρέδωκεν ἀμέσως καὶ νοῦν καὶ καρδίαν. Ὁ Πρόδρομος, θέλων ν’ ἀναβιβάσῃ τὸν λογισμὸν τῶν μαθητῶν του εἰς ὑψηλοτέραν ἔννοιαν, ἵνα μὴ ὑπολαμβάνωσιν αὐτὸν Χριστόν, ἀλλὰ δοῦλον καὶ ὑπηρέτην καὶ πρόδρομον καὶ κήρυκα τοῦ Χριστοῦ, ἔλαβε μαζί του δύο μαθητάς, τὸν Ἀπόστολον Ἀνδρέαν καὶ ἕτερον τὸν Θεολόγον Ἰωάννην, καὶ ἐπῆγεν ἐκεῖ ὅπου ἦτο ὁ Κύριος καὶ Σωτὴρ ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ἰδὼν δὲ τὸν Χριστόν, εἶπε· «Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ» (Ἰωάν. α’ 36)· καὶ ἀκούσαντες οἱ δύο οὗτοι Μαθηταὶ τὴν μαρτυρίαν ταύτην τοῦ Ἰωάννου περὶ τοῦ Χριστοῦ, ἀφέντες τὸν Ἰωάννην ἠκολούθησαν τὸν Χριστόν.

Στραφεὶς εἶτα ὁ Ἰησοῦς καὶ ἰδὼν τοὺς Ἁγίοις Ἀποστόλους Ἀνδρέαν καὶ Ἰωάννην ἀκολουθοῦντας εἶπε πρὸς αὐτούς· «Τί ζητεῖτε;» οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· «Ραββί, ὃ λέγεται ἑρμηνευόμενον Διδάσκαλε, ποῦ μένεις;». Λέγει αὐτοῖς· «Ἔρχεσθε καὶ ἴδετε». Ἦλθον οὖν καὶ εἶδον ποῦ μένει καὶ παρ’ αὐτῷ ἔμειναν τὴν ἡμέραν ἐκείνην· ὥρα δὲ ἦν ὡς δεκάτη» (Ἰωάν. α’ 39-40). Ἀλλὰ ἴδετε, ἀδελφοὶ Χριστιανοί, καὶ θαυμάσατε τὴν ἀγαθὴν προαίρεσιν τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου. Ἅμα εὑρῆκεν αὐτὸς τὸν θησαυρόν, δὲν ἠθέλησε νὰ τὸν ἔχῃ μόνος, ἀλλ’ ἀμέσως προσεκάλεσε καὶ τὸν ἀδελφόν του εἰς ἀπόλαυσιν τούτου·


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Βιθυνία ἦτο ἀρχαία χώρα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη μεταξὺ τῆς Μαύρης Θαλάσσης πρὸς Βορρᾶν, τοῦ Βοσπόρου, τῆς Προποντίδος καὶ τῆς Μυσίας πρὸς Δυσμάς, τῆς Γαλατίας καὶ Φρυγίας πρὸς Νότον καὶ τῆς Παφλαγονίας πρὸς Ἀνατολάς. Κυριώτεραι πόλεις αὐτῆς ἦσαν ἡ Νίκαια, ἡ Προῦσα, ἡ Χαλκηδών, ἡ Νικομήδεια, ἡ Κίος καὶ ἡ Χρυσόπολις, νῦν Σκούταρι, κειμένη ἐπὶ τῆς Ἀσιατικῆς ἀκτῆς τοῦ Βοσπόρου, ἔναντι ἀκριβῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τῆς ὁποίας σήμερον εἶναι προάστιον (βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 707).

[2] Βλέπε περὶ τῆς Ἀμισοῦ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 487.

[3] Τὰ 900 στάδια ἀντιστοιχοῦν πρὸς 112,5 χλμ περίπου.

[4] Βλέπε περὶ Ἐφέσου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[5] Νίκαια ἡ περίφημος Μητρόπολις τῆς Βιθυνίας εἰς τὴν ὁποίαν συνῆλθον ἡ Αʹ καὶ ἡ Ζʹ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, καὶ εἰς ἣν συνετάχθη καὶ τὸ σύμβολον τῆς Πίστεως. Μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τῶν Λατίνων ἐχρημάτισε πρωτεύουσα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Τὸ 1330 περιῆλθεν εἰς τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους, οἵτινες καὶ ἐγκατέστησαν εἰς αὐτὴν τὴν πρωτεύουσαν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βραδύτερον μετέφερον οὗτοι τὴν πρωτεύουσάν των εἰς τὴν Προῦσαν. Σήμερον εἶναι μικρὸν χωρίον καλούμενον ὑπὸ τῶν Τούρκων Ἰσνίκ.

[6] Περὶ μὲν τῆς Νεοκαισαρείας βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 484, τὰ δὲ Σαμόσατα εἶναι πόλις τῆς Κομμαγηνῆς Συρίας, ἀνήκουσα νῦν εἰς τὴν Τουρκίαν καὶ ὀνομαζομένη τουρκιστὶ Σαμσάτ.

[7] Ζικχοὶ εἶναι οἱ σήμερον λεγόμενοι Τσερκέζοι Βοσποριανοὶ δὲ οἱ κάτοικοι τοῦ Κιμμερίου λεγομένου Βοσπόρου, ὅπως ὠνομάζετο τότε ὁ πορθμὸς τοῦ Κὲρτς ὁ συνδέων τὴν Ἀζοφικὴν θάλασσαν (Μαιώτιδα τῶν ἀρχαίων) μετὰ τοῦ Εὐξείνου Πόντου· τὸν Κιμμέριον Βόσπορον (Κέρτς) ὀνομάζει ἐδῶ στένωμα τοῦ Καφᾶ. Ἅπαντα τὰ μέρη ταῦτα ἦσαν εἰς τὴν Σκυθίαν, δηλαδὴ τὴν σημερινήν, περίπου, Οὐκρανικὴν Ρωσίαν.

[8] Μετὰ παρέλευσιν 500 περίπου ἐτῶν ἐπεστράφη εἰς Πάτρας ἡ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἀποσταλεῖσα ὑπὸ Βασιλείου Αʹ τοῦ Μακεδόνος (867-886), ἥτις καὶ παρέμενεν ἐν αὐτῇ ὡς κειμήλιον καὶ μέγα προπύργιον τῆς πόλεως Πατρῶν. Δυστυχῶς κατὰ τὰς ἀποφράδας τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἡμέρας, ἐν ἔτει 1460, ὁ Δεσπότης τοῦ Μωρέως Θωμᾶς ὁ Παλαιολόγος φεύγων Μωάμεθ τὸν Βʹ κυριεύσαντα τὴν Πελοπόννησον ἐπορεύθη εἰς τὸ Πάπαν τῆς Ρώμης Πίον Βʹ συμπαραλαβὼν μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν χαριτόβρυτον κάραν τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἥτις ἔκτοτε παρέμεινεν εἰς χεῖρας τῶν Λατίνων. Κατὰ τὸν Σεπτέμβριον τοῦ ἔτους 1964 ἀπεδόθη αὕτη ὑπὸ τοῦ Πάπα εἰς τοὺς Πατρεῖς. Τὸ ὑπόλοιπον ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, μετὰ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Θωμᾶ, Λουκᾶ καὶ Τιμοθέου καὶ πολλῶν ἄλλων ἱερῶν λειψάνων ἠρπάγησαν ὑπὸ τῶν Σταυροφόρων κατὰ τὴν ὑπ’ αὐτῶν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ εὑρίσκονται νῦν εἰς Ρώμην. Εἰς τὴν ἐν Κεφαλληνίᾳ ὁμώνυμον Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ἁγίου ὑπάρχει τὸ δεξίον Πέλμα τοῦ Ἁγίου διάτρητον ἀπὸ τὸ καρφὶ πάνω στὸν χιαστὶ σταυρόν του, ἄρρητον εὐωδίαν ἀναδίδον καὶ πολλὰ ἐπιτελῶν θαύματα.