Τῇ ΚΗ’ (28ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ὁμολογητοῦ καὶ Μάρτυρος ΣΤΕΦΑΝΟΥ τοῦ Νέου.

Ὤ τῆς ἀτόπου τόλμης καὶ τοῦ βδελυροῦ ἐγχειρήματος! ὁ φονεὺς ἐφάνη ποιμενάρχης, ὅστις ἔλαβε τρεῖς γυναῖκας ὁ ἀλιτήριος καὶ κἂν νὰ γίνῃ Ἱερεὺς εἰδωλολατρῶν δὲν ἦτο ἄξιος, ἀλλὰ ὁ κακόδοξος τὸν ἐψήφισε διὰ νὰ ἔχῃ αὐτὸν ὁμόφρονα, νὰ ἀφανίσουν τὰς ἁγίας Εἰκόνας οἱ ἐναγεῖς καὶ παμμίαροι. Ἔστειλε λοιπὸν εἰς ὅλας τὰς πόλεις καὶ χώρας γράμματα, νὰ συναχθοῦν εἰς τὸ Βυζάντιον οἱ Ἐπίσκοποι, νὰ κάμουν κατὰ τῶν σεπτῶν Εἰκόνων μιαρὰν Σύνοδον. Καὶ τίς δύναται νὰ διηγηθῇ πόσας ἀτοπίας ἐτέλεσαν οἱ ἀνόσιοι; Ἐξήλειψαν ἀπὸ τοὺς τοίχους τῶν θείων Ναῶν τὰ ἐκτυπώματα πάντων τῶν Ἁγίων, τὰ Ἅγια κατεπάτουν, τὰς Εἰκόνας τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θεοτόκου καὶ τῶν λοιπῶν Ἁγίων, ἔκαιον εἰς τὸ πῦρ οἱ τοῦ πυρὸς κληρονόμοι καὶ τελείως τὰς ἐξηφάνιζον ἢ τὰς ἔχριον μὲ ἄσβεστον νὰ μὴ φαίνωνται, ἢ ἔξεον τὰ χρώματα καὶ τὰ μορφώματα τῶν Ἁγίων καὶ ἔμενον μόνον αἱ σανίδες ἄχρηστοι.

Ὤ τόλμης δαιμονιώδους! ὅπου ἦτο ἱστορημένον κανὲν δένδρον, ἢ πετεινόν, ἢ θηρίον, ἢ ἄλλο ὅμοιον, τὸ ἄφηναν, οἱ ἄχρηστοι, τοῦ δὲ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἁγίων τὰς μορφὰς τελείως ἠφάνιζον· ὅθεν ἔμεινεν ἡ Ἐκκλησία ἐστερημένη πάσης εὐπρεπείας, καὶ ἐφαίνετο ὡς Νύμφη χηρεύουσα, στυγνὴ καὶ ἄκοσμος. Ὢ τῆς συμφορᾶς! ποία γλῶσσα νὰ ἐξηγήσῃ καὶ ποία ἀκοὴ νὰ ἀκούσῃ πράως τοιαύτην ἀξίαν θρήνων διήγησιν; Τὰς θύρας τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ «ἐν πελέκει καὶ λαξευτηρίῳ κατέρραξαν» (Ψαλμ. ογ’ 6), καὶ τὸ Ἁγιαστήριον ἐνέπρησαν· ὅλοι δὲ οἱ εὐσεβεῖς εἶχον μεγάλην λύπην, τὴν δεινὴν ταύτην συμφορὰν ὀδυρόμενοι καὶ μάλιστα τὸ τάγμα τῶν Μοναχῶν, ἐπειδὴ αὐτοὶ ἦσαν ἀπὸ τοὺς ἄλλους πλέον εὐλαβεῖς καὶ Ὀρθόδοξοι, τοὺς ὁποίους ἐξώρισαν ὄχι μόνον ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολιν, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰς λοιπὰς χώρας τῆς Εὐρώπης καὶ Βιθυνίας, καὶ μόνον εἰς τὸ βουνὸν τοῦ Αὐξεντίου εὕρισκον καταφύγιον, τοὺς ὁποίους ὑπεδέχετο ἀσμένως ὁ θεῖος Στέφανος καὶ τοὺς παρηγόρει νὰ μὴ πικραίνωνται, μὲ σοφοὺς λόγους παρακινῶν αὐτοὺς νὰ ἵστανται εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν ἀσάλευτοι καὶ νὰ ἐλπίζουν εἰς τὸν Θεόν, ὅστις ἔμελλε νὰ εἰρηνεύσῃ πάλιν τὴν Ἐκκλησίαν του, τοὺς δὲ αἱρετικοὺς νὰ διασκορπίσῃ τάχιστα. Διὰ τοιούτων καὶ ἄλλων ὁμοίων λόγων παρηγορῶν αὐτοὺς τοὺς ἀπέλυεν ἐν εἰρήνῃ καὶ τοὺς συνεβούλευε νὰ δίδουν τόπον εἰς τὴν ὀργήν, καὶ νὰ πηγαίνουν εἰς τόπον μακρινὸν ἀπὸ τὸ Βυζάντιον, νὰ μὴ τοὺς δίδουν ἐνόχλησιν οἱ κακόδοξοι καὶ οὕτως ἐποίησαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος εἶναι ὁ Πατριάρχης Γερμανὸς Αʹ πατριαρχεύσας τὸ 714-730. Ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ Ἰσαύρου, δι’ ὃ καὶ Ὁμολογητὴς ἀπεκλήθη. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν ιβʹ (12ην) Μαΐου (βλέπε Τόμον Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Βλέπε περὶ τοῦ θαύματος τούτου καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ (βλέπε Τόμον Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[3] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμ. ΙΓʹ «Συναξαριστὴς Τριῳδίου».

[4] Ὁ Ὅσιος οὗτος Αὐξέντιος ἤκμασε κατὰ τοὺς χρόνους Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408-450), ἡ δὲ μνήμη αὐτοῦ τιμᾶται τὴν ιδʹ (14ην) Φεβρουαρίου (βλέπε εἰς Τόμον Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[5] Οὕτως ἴσως ὠνομάζει τὴν νοτίως τῆς Μ. Ἀσίας θάλασσαν.

[6] Κωνσταντῖνος Εʹ ὁ Κοπρώνυμος (741-775) καὶ ὁ τούτου υἱὸς Λέων Δʹ ὁ Χάζαρος (775-780). Τοῦτον ὁ πατήρ του Κωνσταντῖνος Εʹ εἶχεν ἀνακηρύξει συμβασιλέα ἀπὸ τοῦ πρώτου ἔτους τῆς ἡλικίας του (751) διὸ καὶ ὁ χαιρετισμὸς ἀπευθύνεται ἀπὸ μέρους τῶν δύο συμβασιλέων. Τοῦ Λέοντος Δʹ σύζυγος ὑπῆρξεν ἡ Εἰρήνη ἡ μετὰ τὸν θάνατον αὐτοῦ συγκαλέσασα τὴν Ἁγίαν Ζʹ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει 787 καὶ ἀναστηλώσασα τὴν Ὀρθοδοξίαν. Περὶ τῶν συμβάντων κατὰ τὴν περίοδον τῆς Εἰκονομαχίας βλέπε γενικώτερον εἰς τὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμ. ΙΓʹ «Συναξαριστὴς Τριῳδίου».

[7] Συρογενής· γεννηθεὶς ἐκ Σύρων, δηλαδὴ ἀλλόφυλος. Βιτάλιος· ζωντανός, ζωώδης.

[8] «Καὶ εἶπεν Ἠλιού· οὐ διαστρέφω τὸν Ἰσραήλ ὅτι ἀλλ’ ἢ σὺ καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός σου» (Γʹ Βασιλ. ιηʹ 18).

[9] «Ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά; Παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ» (Ψαλμ. βʹ 1-2).