Τῇ ΚΗ’ (28ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ὁμολογητοῦ καὶ Μάρτυρος ΣΤΕΦΑΝΟΥ τοῦ Νέου.

Εἰς αὐτὰ ἐκβάλλων βαρὺν στεναγμὸν ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδίας του ὁ Ἅγιος, ταῦτα μεγαλοφώνως ἐβόησεν· «Ὦ τυφλοὶ καὶ ἀνόητοι, ἐὰν τὴν μορφὴν τοῦ βασιλέως, ὅστις εἶναι φθαρτὸς ἄνθρωπος, εἶναι ἁμαρτία νὰ ἀτιμάσῃ τις, ὁποίαν κόλασιν νομίζετε ὅτι θὰ λάβουν ὅσοι κατεπάτησαν καὶ κατέκαυσαν τὴν ἄχραντον Εἰκόνα τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ καὶ τῆς Θεομήτορος;». Ταῦτα εἰπὼν ὁ πάνσοφος ἔρριψε κατὰ γῆς τὸ ἀργύριον καὶ τὸ κατεπάτησεν, οἱ δὲ παρεστῶτες ἔτρεξαν ἐπάνω του ὡς θηρία καὶ τὸν ἥρπασαν νὰ τὸν ρίψουν εἰς τὴν θάλασσαν, διὰ νὰ φανῶσι τάχα εὐλαβεῖς πρὸς τὸν τύραννον· ἀλλ’ αὐτὸς πάλιν, διὰ νὰ δείξῃ ὅτι δὲν ἐθυμώθη εἰς τοσαύτην καταφρόνησιν, τὴν ὁποίαν τοῦ ἔκαμεν ὁ Ἅγιος, τοὺς ἠμπόδισεν ἀπὸ τοιοῦτον κακόν, εἶπε μόνον νὰ δέσουν τὸν Ἅγιον ἀπὸ τὸν τράχηλον καὶ τὰς χεῖρας ὀπίσω καὶ νὰ τὸν βάλουν εἰς τὴν δημοσίαν φυλακὴν τοῦ Πραιτωρίου, ἕως νὰ τὸν παιδεύσουν κατὰ τὸν νόμον, ἐπειδὴ ἐτόλμησε νὰ ἀτιμάσῃ βασιλικὸν μόρφωμα. Ὤ τῆς ἀγνωσίας καὶ τυφλότητος αὐτῶν! Ἐκεῖνοι ἐπάτουν τὴν θείαν Εἰνόνα καὶ τὴν ἔκαιον, τὸν δὲ Ἅγιον ἐμίσουν, ὅτι τὴν ἀνοσίαν μορφὴν τοῦ βασιλέως ἐπάτησεν.

Ὁ δὲ Ὅσιος, ὅταν εἰσήρχετο εἰς τὴν φυλακήν, ἐθερμάνθη ἡ καρδία του καὶ προεφήτευσε τὴν τελευτὴν αὐτοῦ λέγων· «Ἐδῶ μέλλει νὰ μείνω ἕως νὰ τελειώσω τὴν ἐξορίαν μου, ὅτι διὰ τὴν τιμὴν τῆς ἁγίας Εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ μου ἔχω νὰ λάβω ταχέως τὸν θάνατον. Ἔκλεισαν δὲ αὐτὸν εἰς τὴν ἐσωτέραν φυλακήν, εἰς τὴν ὁποίαν εὗρεν ἄλλους τριακοσίους τεσσαράκοντα δύο Μοναχοὺς ἐναρέτους, οἵτινες ἦσαν ὅλοι φυλακισμένοι διὰ τὰς ἁγίας Εἰκόνας, καὶ πολλοὶ ἀπ’ αὐτοὺς ἐστερημένοι μελῶν· καὶ ἄλλου εἶχον κόψει τὴν ρῖνα, ἄλλου τὰ ὦτα, ἄλλου τὴν χεῖρα, ἄλλου εἶχον ἐκβάλει τοὺς ὀφθαλμούς, ἄλλου εἶχον χρίσει μὲ πίσσαν τὰ γένεια, καὶ ἄλλων τὰ εἶχον ξυρίσει τελείως πρὸς καταφρόνησιν. Τούτους βλέπων ὁ θεῖος Στέφανος ἐμακάριζε μὲ δάκρυα κατανύξεως, ὅτι ἠξιώθησαν νὰ πάθουν τοιαῦτα διὰ τὸν Κύριον, τὸν δὲ ἑαυτόν του ἐταλάνιζεν, ὅτι δὲν ἔλαβε καὶ αὐτὸς κολαστήρια ὅμοια. Ὅλοι λοιπὸν οἱ θεῖοι Πατέρες ἐκεῖνοι ηὐλαβοῦντο τὸν Ἅγιον ὡς πεπαιδευμένον εἰς τὰς τάξεις τῆς μοναδικῆς πολιτείας, καὶ τὸν ἠρώτων ὡς διδάσκαλον· ὅθεν ἔγινε διὰ μέσου του Μοναστήριον τὸ Πραιτώριον καὶ ἐφύλαττον ἀκριβῶς τοὺς τύπους καὶ τοὺς κανόνας τοῦ μοναδικοῦ σχήματος. Ὄχι δὲ μόνον οἱ φυλακισμένοι, ἀλλὰ καὶ οἱ φύλακες αὐτοὶ ηὐλαβοῦντο τὸν Στέφανον καὶ τὸν εἶχον ὡς Ἄγγελον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος εἶναι ὁ Πατριάρχης Γερμανὸς Αʹ πατριαρχεύσας τὸ 714-730. Ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ Ἰσαύρου, δι’ ὃ καὶ Ὁμολογητὴς ἀπεκλήθη. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν ιβʹ (12ην) Μαΐου (βλέπε Τόμον Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Βλέπε περὶ τοῦ θαύματος τούτου καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ (βλέπε Τόμον Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[3] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμ. ΙΓʹ «Συναξαριστὴς Τριῳδίου».

[4] Ὁ Ὅσιος οὗτος Αὐξέντιος ἤκμασε κατὰ τοὺς χρόνους Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408-450), ἡ δὲ μνήμη αὐτοῦ τιμᾶται τὴν ιδʹ (14ην) Φεβρουαρίου (βλέπε εἰς Τόμον Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[5] Οὕτως ἴσως ὠνομάζει τὴν νοτίως τῆς Μ. Ἀσίας θάλασσαν.

[6] Κωνσταντῖνος Εʹ ὁ Κοπρώνυμος (741-775) καὶ ὁ τούτου υἱὸς Λέων Δʹ ὁ Χάζαρος (775-780). Τοῦτον ὁ πατήρ του Κωνσταντῖνος Εʹ εἶχεν ἀνακηρύξει συμβασιλέα ἀπὸ τοῦ πρώτου ἔτους τῆς ἡλικίας του (751) διὸ καὶ ὁ χαιρετισμὸς ἀπευθύνεται ἀπὸ μέρους τῶν δύο συμβασιλέων. Τοῦ Λέοντος Δʹ σύζυγος ὑπῆρξεν ἡ Εἰρήνη ἡ μετὰ τὸν θάνατον αὐτοῦ συγκαλέσασα τὴν Ἁγίαν Ζʹ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει 787 καὶ ἀναστηλώσασα τὴν Ὀρθοδοξίαν. Περὶ τῶν συμβάντων κατὰ τὴν περίοδον τῆς Εἰκονομαχίας βλέπε γενικώτερον εἰς τὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμ. ΙΓʹ «Συναξαριστὴς Τριῳδίου».

[7] Συρογενής· γεννηθεὶς ἐκ Σύρων, δηλαδὴ ἀλλόφυλος. Βιτάλιος· ζωντανός, ζωώδης.

[8] «Καὶ εἶπεν Ἠλιού· οὐ διαστρέφω τὸν Ἰσραήλ ὅτι ἀλλ’ ἢ σὺ καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός σου» (Γʹ Βασιλ. ιηʹ 18).

[9] «Ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά; Παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ» (Ψαλμ. βʹ 1-2).