Τῇ ΚΗ’ (28ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ὁμολογητοῦ καὶ Μάρτυρος ΣΤΕΦΑΝΟΥ τοῦ Νέου.

Τὴν πρωΐαν ἐπῆγαν τινὲς μισόθεοι πρὸς τὸν τύραννον λέγοντες· «Ὁ Στέφανος ἔκαμε Μοναστήριον τὸ Πραιτώριον, καὶ ὄχι μόνον ὅλας τὰς νύκτας ψάλλουσιν, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ πολῖται πηγαίνουν καὶ τοὺς διδάσκει νὰ προσκυνῶσι τὰ εἴδωλα». Ταῦτα ἀκούσας ἐθυμώθη ὁ ἄνομος καὶ προστάσσει νὰ ἐκβάλουν τὸν Ἅγιον καὶ νὰ τὸν θανατώσουν ἔξω τῆς πόλεως εἰς τόπον τινά, εἰς τὸν ὁποῖον ἦτο πρότερον Ναὸς τῆς Ἁγίας Μαύρας, τὸν ὁποῖον ἐκρήμνισεν ὁ τύραννος καὶ ἔγινε κατόπιν ὁ τόπος φονευτήριον. Ἀφοῦ λοιπὸν ἔδωκε κατὰ τοῦ Ἁγίου ὁ ἐναγὴς τοιαύτην ἀπόφασιν, ἔγραψε καὶ προστάγματα, καὶ τὰ ἔβαλεν εἰς διαφόρους τόπους τῆς πόλεως, ὅτι ὅστις εὑρεθῇ ἔχων φίλον Μοναχόν, ἢ κρύψῃ τοιοῦτον εἰς τὴν οἰκίαν του, ἢ ἔστω εὑρεθῇ μαῦρον ράσον εἰς τὴν οἰκίαν του, θὰ καταδικάζεται εἰς ἐξορίαν. Ἦτο λοιπὸν εἰς ὅλην τὴν πόλιν πολλὴ καὶ ἄμετρος σύγχυσις καὶ ὄχι μόνον ἐχθροὶ διεβάλλοντο, ἀλλὰ καὶ φίλος τὸν φίλον καὶ γνωστὸν διέβαλλε, ἀδελφὸς τὸν ἀδελφὸν καὶ δοῦλος τὸν κύριον, καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν ἔγινεν εἰς τὴν πόλιν θρῆνος περισσότερος παρὰ ἐπὶ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου καὶ Οὐάλεντος τῶν βασιλέων.

Ὁ δὲ δήμιος, τὸν ὁποῖον ἔστειλεν ὁ τύραννος νὰ θανατώσῃ τὸν Ἅγιον, ἐξήγαγεν αὐτὸν ἀπὸ τὸ Πραιτώριον καὶ δεσμεύσας τὰς χεῖρας καὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ διὰ ξυλίνων δεσμῶν, τὸν ἔσυρεν εἰς τὸ μέσον τῆς πόλεως. Εἶχε δὲ ὁ τύραννος τὴν ἡμέραν ἐκείνην μεγάλην πανήγυριν τῆς βασιλίσσης· ὅθεν διὰ νὰ μὴ κακοφανῇ εἰς αὐτήν, ὅτι εἰς τὴν ἑορτήν της ἔγινεν αἱματοχυσία, ἔτι δὲ ἐπειδὴ ἐνόμιζε τὸν Ὅσιον ἀνάξιον τοιούτου θανάτου, νὰ κόψουν δηλονότι τὴν κεφαλήν του χωρὶς ἄλλην βάσανον, προσέταξε νὰ τὸν ἐπαναφέρουν εἰς τὸ Πραιτώριον· ἔπειτα ἔστειλε κρυφίως δύο νέους ἀδελφούς, ὡραίους ψυχῇ τε καὶ σώματι, οἵτινες ἦσαν εἰς τὸ κρυπτὸν Ὀρθόδοξοι, καὶ λέγει εἰς αὐτούς· «Ὑπάγετε εἰς τὴν φυλακὴν νὰ εὕρητε τὸν Στέφανον καὶ κολακεύσατέ τον πρῶτον μὲ ἥμερα λόγια, νὰ μοῦ ὑπακούσῃ καθὼς ἐγὼ τὸν ἐλυπήθην σήμερον καὶ τοῦ ἐχάρισα τὴν ζωήν· ἐὰν δὲ παρακούσῃ καὶ κινήσῃ τὴν γλῶσσαν εἰς τὸ νὰ μᾶς ὑβρίζῃ, δότε εἰς αὐτὸν τόσον δαρμόν, ἕως νὰ ξεψυχήσῃ ἀπὸ τοὺς πόνους καὶ λάβῃ κακὸν καὶ βίαιον θάνατον».


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος εἶναι ὁ Πατριάρχης Γερμανὸς Αʹ πατριαρχεύσας τὸ 714-730. Ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ Ἰσαύρου, δι’ ὃ καὶ Ὁμολογητὴς ἀπεκλήθη. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν ιβʹ (12ην) Μαΐου (βλέπε Τόμον Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Βλέπε περὶ τοῦ θαύματος τούτου καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ (βλέπε Τόμον Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[3] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμ. ΙΓʹ «Συναξαριστὴς Τριῳδίου».

[4] Ὁ Ὅσιος οὗτος Αὐξέντιος ἤκμασε κατὰ τοὺς χρόνους Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (408-450), ἡ δὲ μνήμη αὐτοῦ τιμᾶται τὴν ιδʹ (14ην) Φεβρουαρίου (βλέπε εἰς Τόμον Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[5] Οὕτως ἴσως ὠνομάζει τὴν νοτίως τῆς Μ. Ἀσίας θάλασσαν.

[6] Κωνσταντῖνος Εʹ ὁ Κοπρώνυμος (741-775) καὶ ὁ τούτου υἱὸς Λέων Δʹ ὁ Χάζαρος (775-780). Τοῦτον ὁ πατήρ του Κωνσταντῖνος Εʹ εἶχεν ἀνακηρύξει συμβασιλέα ἀπὸ τοῦ πρώτου ἔτους τῆς ἡλικίας του (751) διὸ καὶ ὁ χαιρετισμὸς ἀπευθύνεται ἀπὸ μέρους τῶν δύο συμβασιλέων. Τοῦ Λέοντος Δʹ σύζυγος ὑπῆρξεν ἡ Εἰρήνη ἡ μετὰ τὸν θάνατον αὐτοῦ συγκαλέσασα τὴν Ἁγίαν Ζʹ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει 787 καὶ ἀναστηλώσασα τὴν Ὀρθοδοξίαν. Περὶ τῶν συμβάντων κατὰ τὴν περίοδον τῆς Εἰκονομαχίας βλέπε γενικώτερον εἰς τὴν Κυριακὴν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμ. ΙΓʹ «Συναξαριστὴς Τριῳδίου».

[7] Συρογενής· γεννηθεὶς ἐκ Σύρων, δηλαδὴ ἀλλόφυλος. Βιτάλιος· ζωντανός, ζωώδης.

[8] «Καὶ εἶπεν Ἠλιού· οὐ διαστρέφω τὸν Ἰσραήλ ὅτι ἀλλ’ ἢ σὺ καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός σου» (Γʹ Βασιλ. ιηʹ 18).

[9] «Ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά; Παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ» (Ψαλμ. βʹ 1-2).