Τῇ αὐτῆ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ἐπισκόπου τῆς Ἀκραγαντίνων Ἐκκλησίας.

Ὁ δὲ Ἡγούμενος τὸν ἐπέπληξε, νὰ μὴ ἐγγίσῃ τὸν Ἅγιον, εἰς ἐρώτησιν δὲ τοῦ Ἁγίου τὶ πάθος εἶχεν, ἀπεκρίθη ὁ Ἡγούμενος· «Τρελλὸς εἶναι, Δέσποτά μου, καὶ οὔτε ὁμιλεῖ οὔτε ἀκούει τελείως». Ὁ δὲ Ἅγιος, στενάξας ἐκ βάθους καρδίας καὶ δακρύσας, ὕψωσε τὰς χεῖρας πρὸς τὸν οὐρανὸν λέγων· «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ ποιητὴς ἁπάσης τῆς κτίσεως, ὅστις ἰάτρευσες τὰ ὦτα τῶν κωφῶν, καὶ δεσμοὺς τῆς γλώσσης διαλύεις. Αὐτὸς καὶ τοῦτον τὸν δοῦλον σου ἴασαι εἰς δόξαν τοῦ Παναγίου σου ὀνόματος». Ταῦτα εἰπών, ἤγειρε τὸν ἀδελφὸν λέγων· «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ λάλει ὀρθῶς καὶ ἄκουε, δοξάζων τὸν Ποιητὴν καὶ Σωτῆρα σου». Ὁ δὲ εὐθέως ἐβόησε· «Κύριε, μεγάλα καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου, ὅτι διὰ τοῦ δικαίου τούτου ἐθεράπευσες καὶ ἐμὲ τὸν ἀνάξιον». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Ἅγιος· «Πόσα ἔτη εἶναι ἀφ’ ὅτου σὲ ἐκυρίευσεν αὐτὴ ἡ ἀσθένεια;». Ὁ δὲ ἰαθεὶς ἀπεκρίνατο· «Δὲν ἐνθυμοῦμαι νὰ ὡμίλησα ποτέ». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Ἡγούμενος· «Εἴκοσιν ἔτη εἶναι ὅπου ἦλθεν οὕτω βωβὸς εἰς τὸ Μοναστήριον, καὶ ἦτο ἐτῶν ὀκτώ». Τότε πάντες ἐξεπλάγησαν εἰς τοιοῦτο μέγα καὶ φρικτὸν θαυμάσιον. Τῇ δὲ ἐπαύριον ὁ Ἅγιος καὶ ὁ Ἡγούμενος μὲ ὅλους τοὺς Μοναχοὺς καὶ πλῆθος πολὺ λαοῦ καὶ ὅλος ὁ Κλῆρος ἀνεχώρησαν ἐκ τῆς Μονῆς διὰ τὴν πόλιν ψάλλοντες. Ὁ δὲ Μοναχός, ὅστις ἰάθη, ἐπήγαινεν ἀπὸ ὅλους ἔμπροσθεν, διηγούμενος τὸ θαυμάσιον.

Ἐξελθόντες λοιπὸν οἱ ἄρχοντες τῆς πόλεως καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ προϋπήντησαν τὸν Ἅγιον, ἀνευφημοῦντες αὐτὸν καὶ ἐγκωμιάζοντες. Ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ ἐγνώρισεν ἀπὸ μακρὰν τὸν Ἅγιον, ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ υἱός της καὶ πλησιάσασα ἐχαιρέτισαν ἀλλήλους. Ὁ δὲ Ἅγιος ἔπεσε κατὰ γῆς καὶ προσεκύνησε τὴν μητέρα του, λέγων· «Συγχώρησόν μοι, διότι πολὺ σοῦ ἔπταισα», καὶ κατεφίλει τὰς χεῖράς της· αὐτὴ δὲ πάλιν ὁμοίως αὐτὸν κατησπάζετο, ὡς υἱόν της γνήσιον καὶ φίλτατον. Εἰσεθόντες δὲ εἰς τὴν Μητρόπολιν, ἐλειτούργησεν ὁ Ἅγιος. Ὁ δὲ Ἐπίσκοπος Φῆλιξ ἦτο ἠξιωμένος καὶ αὐτὸς θείας Χάριτος καὶ ἔβλεπε τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ, ἥτις ἔσκεπεν ὅλην τὴν ὥραν τῆς Ἱερουργίας τὸν Γρηγόριον. Πολλοὺς δὲ ἀσθενεῖς καὶ δαιμονιζομένους ἔφεραν καὶ τοὺς ἰάτρευσεν ὁ Ἅγιος καὶ ἔγινε μεγάλη χαρὰ εἰς τὴν χώραν ἐκείνην καὶ ἀγαλλίασις. Ἔμεινε λοιπὸν ὁ Ἐπίσκοπος Φῆλιξ ἐκεῖ μῆνας ἓξ βλέπων τὰ θαυμάσια τὰ ὁποῖα ἐτέλει ὁ Ἅγιος καὶ οὕτως ἐπέστρεψεν. Ὁ δὲ Γρηγόριος ἐκυβέρνα τὴν ποίμνην του θεαρέστως, χειροτονήσας Πρεσβυτέρους καὶ Διακόνους, καὶ διδάσκων αὐτοὺς νὰ φυλάττουν τὰ θεῖα προστάγματα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἰουστινιανὸς Βʹ ἐβασίλευσε δίς, ἤτοι τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 685-695 καὶ τὸ δεύτερον ἐν ἔτει 705-711. Ὑφίσταται ὅμως διαφωνία ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησεν ὁ Ἅγιος, ὑποστηριζόντων τινῶν ὅτι ἔζησεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰουστίνου Βʹ (565-578).

[2] Καρθαγένη εἶναι ἡ ἀρχαία Καρχηδών, ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς τὴν σημερινὴν Τύνιδα. Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν εἰς τὸν Βίον τῶν Ἁγίων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δὲν διασαφίζεται ἐνταῦθα ὑπὸ τοῦ Βιογράφου περὶ ποίας Συνόδου πρόκειται. Ὑπό τινων ὑποστηρίζεται ὅτι πρόκειται περὶ Συνόδου συνελθούσης ἐπὶ Ἰουστίνου Βʹ (565-578), ἐὰν ὅμως τοῦτο ἦτο ἀληθὲς δὲν θὰ κατεδίκαζε ἡ Σύνοδος αὕτη τοὺς ἀναφερομένους ἐνταῦθα Μονοθελήτας Πατριάρχας, οἵτινες ὅλοι σχεδὸν ἐτελεύτησαν μεσοῦντος τοῦ Εʹ αἰῶνος. Ὡς ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι πρόκειται περὶ μεταγενεστέρας Συνόδου συνελθούσης πάντως πρὸ τοῦ ἔτους 680. Πιθανολογεῖται καὶ ἡ Ἁγία Ϛʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἡ συνελθοῦσα ἐν ἔτει 680, ἥτις κατεδίκασε τοὺς ἐνταῦθα ἀναφερομένους Μονοθελήτας, τοῦτο ὅμως δὲν φαίνεται νὰ εὐσταθῇ, δεδομένου ὅτι ὁ συγγραφεὺς τοῦ ἀρχικοῦ Βίου Ἡγούμενος Λεόντιος ἀπέθανεν ἐν ἔτει 688 καὶ δὲν φαίνεται πιθανὴ ἡ ἐξέλιξις τῶν ἐπακολουθησάντων γεγονότων τἰς τόσον σύντομον χρόνον.

[4] Βλέπε περὶ Πανόρμου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 107-108 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[5] Ἱλλούστριος· ἐπίθετον λατινικὸν σημαῖνον σπουδαῖος, ἐπιφανής, ἀξιωματοῦχος, ἄρχων.

[6] Οἱ Βάσκονες ἦσαν φυλὴ Ἱσπανικῆς καταγωγῆς, οἵτινες διαβάντες τὰ Πυρηναῖα κατὰ τὸν Ζʹ μ.Χ. αἰῶνα, ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν ἐκ παραφθορᾶς τοῦ ὀνόματός των ἀποκληθεῖσαν Γασκωνίαν, ἤτοι τὴν μεταξὺ Ἀτλαντικοῦ, ποταμοῦ Γαρούνα καὶ δυτικῶν Πυρηναίων περιοχήν. Περὶ Ραβέννης βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 430, τὰ δὲ Θράκωνα δὲν ἀναφέρονται ὑπὸ τῶν γνωστῶν Γεωγράφων.