Τῇ αὐτῆ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ἐπισκόπου τῆς Ἀκραγαντίνων Ἐκκλησίας.

Ἀκούσασα δὲ καὶ αὐτὴ τὰς ἀρετὰς καὶ τὰς θαυματουργίας, τὰς ὁποίας ἐτέλεσεν ὁ Ἅγιος, ἐπῆγε μὲ τὴν θυγατέρα της καὶ προσεκύνησεν αὐτόν, δεομένη μὲ δάκρυα νὰ κάμῃ ἔλεος εἰς αὐτάς. Ὁ δὲ Ἅγιος προσηύξατο λέγων· «Κύριε ὁ Θεὸς ὁ Παντοκράτωρ καὶ ἀκατάληπτος, ὅστις μόνος ποιεῖς θαυμάσια, ἐπάκουσόν μου τοῦ δούλου σου, ἰάτρευσον τὴν κόρην ταύτην, ὡς ἐλεήμων καὶ πολυεύσπλαγχνος, ὅτι Ἅγιος εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν». Ταῦτα εἰπών, ἐσφράγισεν αὐτὴν λέγων· «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀνάνηψον». Ἡ δὲ ἠνωρθώθη καὶ ἔμεινεν ὅλως ὑγιής, δοξάζουσα τὸν Θεὸν καὶ εὐχαριστοῦσα τὸν Ἅγιον. Ὄχι δὲ μόνον αὐτά, ἀλλὰ καὶ ἕτερα πολλὰ θαυμάσια ἐτέλεσεν εἰς τὴν φυλακὴν ὁ Ἅγιος, τὰ ὁποῖα ἀφήνομεν χάριν συντομίας, διὰ νὰ γράψωμεν τὰ ἐπακολουθήσαντα.

Ἀφοῦ λοιπὸν παρῆλθεν ἕνα σχεδὸν ἔτος, ἐνεθυμήθη ὁ Πάπας τὸν Γρηγόριον καὶ καλέσας τὸν Ἀββᾶν Μάρκον νὰ ἔλθῃ πρὸς αὐτόν, τοῦ λέγει· «Γίνωσκε ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος Ἀκραγαντίνων Γρηγόριος εἶναι εἰς τὴν φυλακὴν διὰ μοιχείαν δέσμιος». Ὁ δὲ Ἀββᾶς, ἀφοῦ ἀνέγνωσε τὴν ἀναφοράν, εἶπε ταῦτα· «Ζῇ Κύριος ὁ Θεός, Δέσποτα, ψευδὴς εἶναι αὐτὴ ἡ κατηγορία καὶ θέλεις γνωρίσει τοῦτο κατόπιν. Πλὴν δὲν δύνασαι νὰ τὸν κρίνῃς μόνος σου χωρὶς τὴν βουλὴν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καὶ τοῦ βασιλέως. Λοιπὸν στεῖλε ἀναφορὰν εἰς αὐτούς, στεῖλε καὶ εἰς τὴν Σικελίαν, νὰ ἔλθουν οἱ κατήγοροί του μὲ τὴν γυναῖκα, τὴν ὁποίαν λέγουν ὅτι ἐμοίχευσε, μαζὶ δὲ μὲ αὐτοὺς νὰ ἔλθῃ καὶ ὁ Ἐπίσκοπος, ὅστις ἐκάθησεν εἰς τὸν θρόνον του καὶ τότε νὰ κρίνῃς κατὰ τὸν νόμον τὴν ὑπόθεσιν». Ἔστειλε λοιπὸν ὁ Πάπας εἰς τὸν βασιλέα Ἰουστινιανὸν δύο Ἐπισκόπους, ἐκείνους περὶ τῶν ὁποίων ἀνεφέραμεν ἀνωτέρω ὅτι ἦσαν εἰς τὴν Σύνοδον, ἔδωσε δὲ εἰς αὐτοὺς καὶ ἀναφορὰν πρὸς τὸν βασιλέα καὶ τὸν Πατριάρχην. Ὁμοίως ἔπεμψεν εἰς τὴν Σικελίαν δύο κόμητας νὰ φέρουν τοὺς κατηγόρους ὅλους, τὴν γυναῖκα καὶ τὸν νέον Ἐπίσκοπον. Μαθὼν ὁ βασιλεὺς τὰ γενόμενα ἐλυπήθη μεγάλως διὰ τὰς θλίψεις τοῦ Ἁγίου· ὅθεν ἔστειλε Μαρκιανὸν τὸν σπαθάριον καὶ τρεῖς Ἐπισκόπους, τὸν Ἀγκύρας, τὸν Κυζίκου καὶ τὸν Κορίνθου καὶ Κωνσταντῖνον τὸν χαρτοφύλακα, λέγων· «Ὑπάγετε, Πατέρες Ἅγιοι, καὶ ἀφοῦ συγκροτήσετε Σύνοδον μὲ τὸν Πάπαν, κρίνετε μὲ φόβον Θεοῦ καὶ μὴ κατὰ πρόσωπον τὴν ὑπόθεσιν· ἂν δὲ ἀποδειχθῇ ψευδὴς ἡ κατηγορία, παιδεύσατε τοὺς συκοφάντας δικαίως, τὸν δὲ Γρηγόριον φέρετε ἐδῶ νὰ λάβω τὴν εὐλογίαν του».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἰουστινιανὸς Βʹ ἐβασίλευσε δίς, ἤτοι τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 685-695 καὶ τὸ δεύτερον ἐν ἔτει 705-711. Ὑφίσταται ὅμως διαφωνία ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησεν ὁ Ἅγιος, ὑποστηριζόντων τινῶν ὅτι ἔζησεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰουστίνου Βʹ (565-578).

[2] Καρθαγένη εἶναι ἡ ἀρχαία Καρχηδών, ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς τὴν σημερινὴν Τύνιδα. Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν εἰς τὸν Βίον τῶν Ἁγίων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δὲν διασαφίζεται ἐνταῦθα ὑπὸ τοῦ Βιογράφου περὶ ποίας Συνόδου πρόκειται. Ὑπό τινων ὑποστηρίζεται ὅτι πρόκειται περὶ Συνόδου συνελθούσης ἐπὶ Ἰουστίνου Βʹ (565-578), ἐὰν ὅμως τοῦτο ἦτο ἀληθὲς δὲν θὰ κατεδίκαζε ἡ Σύνοδος αὕτη τοὺς ἀναφερομένους ἐνταῦθα Μονοθελήτας Πατριάρχας, οἵτινες ὅλοι σχεδὸν ἐτελεύτησαν μεσοῦντος τοῦ Εʹ αἰῶνος. Ὡς ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι πρόκειται περὶ μεταγενεστέρας Συνόδου συνελθούσης πάντως πρὸ τοῦ ἔτους 680. Πιθανολογεῖται καὶ ἡ Ἁγία Ϛʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἡ συνελθοῦσα ἐν ἔτει 680, ἥτις κατεδίκασε τοὺς ἐνταῦθα ἀναφερομένους Μονοθελήτας, τοῦτο ὅμως δὲν φαίνεται νὰ εὐσταθῇ, δεδομένου ὅτι ὁ συγγραφεὺς τοῦ ἀρχικοῦ Βίου Ἡγούμενος Λεόντιος ἀπέθανεν ἐν ἔτει 688 καὶ δὲν φαίνεται πιθανὴ ἡ ἐξέλιξις τῶν ἐπακολουθησάντων γεγονότων τἰς τόσον σύντομον χρόνον.

[4] Βλέπε περὶ Πανόρμου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 107-108 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[5] Ἱλλούστριος· ἐπίθετον λατινικὸν σημαῖνον σπουδαῖος, ἐπιφανής, ἀξιωματοῦχος, ἄρχων.

[6] Οἱ Βάσκονες ἦσαν φυλὴ Ἱσπανικῆς καταγωγῆς, οἵτινες διαβάντες τὰ Πυρηναῖα κατὰ τὸν Ζʹ μ.Χ. αἰῶνα, ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν ἐκ παραφθορᾶς τοῦ ὀνόματός των ἀποκληθεῖσαν Γασκωνίαν, ἤτοι τὴν μεταξὺ Ἀτλαντικοῦ, ποταμοῦ Γαρούνα καὶ δυτικῶν Πυρηναίων περιοχήν. Περὶ Ραβέννης βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 430, τὰ δὲ Θράκωνα δὲν ἀναφέρονται ὑπὸ τῶν γνωστῶν Γεωγράφων.