Τῇ αὐτῆ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ἐπισκόπου τῆς Ἀκραγαντίνων Ἐκκλησίας.

Ἐξελθόντες λοιπὸν οἱ ἀπεσταλμένοι ἀπὸ τὴν πόλιν ἐπορεύθησαν διὰ ξηρᾶς πρὸς τὴν Ρώμην, πρὶν ὅμως φθάσουν ἐκεῖ ἠσθένησε βαρέως ὁ Μαρκιανὸς καὶ εἶχον θλῖψιν οἱ Ἀρχιερεῖς δι’ αὐτόν. Ὅταν δὲ εἰσῆλθον εἰς τὴν Ρώμην, ἐπλήθυνεν ἡ ἀσθένεια περισσότερον, εἶχε δὲ ὁ ἀσθενὴς ἡμέρας εἴκοσιν ὅπου δὲν ἐκοιμήθη· ὅθεν ἐκινδύνευεν εἰς θάνατον καὶ ἔκλαιον αὐτὸν οἱ συνοδοί του. Ἡ δὲ γυνή, τῆς ὁποίας ἐθεράπευσε τὴν θυγατέρα ὁ Ἅγιος, ἔτυχε νὰ διέρχεται ἀπὸ τὸν οἶκον ἐκεῖνον καὶ ἀκούσασα τὸν θρῆνον εἰσῆλθε καὶ λέγει πρὸς τοὺς δούλους του, οἱ ὁποῖοι τὸν συνώδευον· «Ἐγείρατε τὸν κύριόν σας νὰ ὑπάγωμεν εἰς τὴν φυλακήν, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται εἷς Ἅγιος νὰ τὸν θεραπεύσῃ καθὼς καὶ ἄλλους ἐθεράπευσεν». Οἱ δὲ ὑπήκουσαν καὶ βαστάζοντες αὐτὸν ἀπῆλθον εἰς τὸν Ἅγιον, ὅστις ἔκαμε δέησιν πρὸς τὸν Θεὸν δι’ αὐτὸν ὁλονύκτιον καὶ τὸ πρωῒ ἔμεινεν ὑγιὴς καὶ ηὐχαρίστει τὸν Ἅγιον. Τοῦτο μαθόντες οἱ Ἐπίσκοποι καὶ ἡ λοιπὴ συνοδεία τοῦ Μαρκιανοῦ ἐθαύμασαν καὶ ἀπελθόντες εἰς τὴν φυλακὴν ἐχαιρέτισαν τὸν Ἅγιον· καὶ ἀκούσαντες ὅτι ἦτο εἰς τὴν φυλακὴν δύο τώρα ἔτη ἐλυπήθησαν καὶ ὠνείδισαν τὸν Πάπαν, διότι τὸν κατεφρόνησε τόσον, ἐνῷ ἦτο ἅγιος ἄνθρωπος. Εἰς ὀλίγας ἡμέρας ἦλθον ἀπὸ τὴν Σικελίαν καὶ οἱ κόμητες μὲ τοὺς κατηγόρους, τὴν κόρην καὶ τὸν Ἐπίσκοπον. Εὐθὺς τότε οἱ Ἀρχιερεῖς προσέταξαν νὰ φυλακίσωσιν ὅλους αὐτοὺς ἀσφαλῶς, ἕως ὅτου ληφθῇ ἡ ἀπόφασις καὶ τὴν δευτέραν ἡμέραν συνεκρότησαν Σύνοδον εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Ἰππολύτου, πλησίον τῆς φυλακῆς εἰς τὴν ὁποίαν ἦτο ὁ Ἅγιος. Ἦσαν δὲ Ἐπίσκοποι καὶ λοιποὶ Κληρικοὶ τὸν ἀριθμὸν ἑκατὸν πεντήκοντα, καὶ πολλοὶ Μοναχοὶ καὶ λαϊκοί.

Ἔφεραν λοιπὸν τοὺς κατηγόρους τοῦ Ἁγίου, οἵτινες ἦσαν ἑκατὸν δέκα Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ἐλθὼν δὲ ὁ Ἅγιος, προσεκύνησε τοὺς Ἀρχιερεῖς μὲ πολλὴν ταπείνωσιν. Τότε ὁ Πάπας εἶπε πρὸς τὸν Σαβῖνον καὶ τοὺς λοιπούς· «Ποίαν κατηγορίαν ἔχετε νὰ εἰπῆτε κατὰ τοῦ Ἐπισκόπου σας;». Λέγουσιν οἱ ἀναιδεῖς· «Ἡμεῖς εἰσήλθομεν κατὰ τὸ σύνηθες εἰς τὸ κελλίον τοῦ Ἐπισκόπου καὶ εὕρομεν τὴν κόρην αὐτὴν κοιμωμένην εἰς αὐτό. Αὕτη δὲ μᾶς ὡμολόγησεν, ὅτι ἐτέλεσε μετὰ τοῦ Ἐπισκόπου παράνομον πρᾶξιν, διὰ τὴν ὁποίαν ἀπὸ τὴν ὥραν ἐκείνην ἐδαιμονίσθη ἡ τάλαινα». Τότε ἔφεραν τὴν γυναῖκα, ἥτις ἦτο ἠλλοιωμένη τὸ πρόσωπον καὶ δὲν ἠδύνατο νὰ ὁμιλήσῃ· ἐρωτήσαντες δὲ τὸν Ἅγιον ἐὰν ἔπταισεν, ἔλεγε ταῦτα· «Ἀναστάντες μάρτυρες ἄδικοι, ἃ οὐκ ἐγίνωσκον ἐπηρώτων με» (Ψαλμ. λδ’ 11) καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ ψαλμοῦ τότε ἡ κόρη ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν καὶ τὴν ἐτάρασσε τὸ δαιμόνιον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἰουστινιανὸς Βʹ ἐβασίλευσε δίς, ἤτοι τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 685-695 καὶ τὸ δεύτερον ἐν ἔτει 705-711. Ὑφίσταται ὅμως διαφωνία ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησεν ὁ Ἅγιος, ὑποστηριζόντων τινῶν ὅτι ἔζησεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰουστίνου Βʹ (565-578).

[2] Καρθαγένη εἶναι ἡ ἀρχαία Καρχηδών, ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς τὴν σημερινὴν Τύνιδα. Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν εἰς τὸν Βίον τῶν Ἁγίων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δὲν διασαφίζεται ἐνταῦθα ὑπὸ τοῦ Βιογράφου περὶ ποίας Συνόδου πρόκειται. Ὑπό τινων ὑποστηρίζεται ὅτι πρόκειται περὶ Συνόδου συνελθούσης ἐπὶ Ἰουστίνου Βʹ (565-578), ἐὰν ὅμως τοῦτο ἦτο ἀληθὲς δὲν θὰ κατεδίκαζε ἡ Σύνοδος αὕτη τοὺς ἀναφερομένους ἐνταῦθα Μονοθελήτας Πατριάρχας, οἵτινες ὅλοι σχεδὸν ἐτελεύτησαν μεσοῦντος τοῦ Εʹ αἰῶνος. Ὡς ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι πρόκειται περὶ μεταγενεστέρας Συνόδου συνελθούσης πάντως πρὸ τοῦ ἔτους 680. Πιθανολογεῖται καὶ ἡ Ἁγία Ϛʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἡ συνελθοῦσα ἐν ἔτει 680, ἥτις κατεδίκασε τοὺς ἐνταῦθα ἀναφερομένους Μονοθελήτας, τοῦτο ὅμως δὲν φαίνεται νὰ εὐσταθῇ, δεδομένου ὅτι ὁ συγγραφεὺς τοῦ ἀρχικοῦ Βίου Ἡγούμενος Λεόντιος ἀπέθανεν ἐν ἔτει 688 καὶ δὲν φαίνεται πιθανὴ ἡ ἐξέλιξις τῶν ἐπακολουθησάντων γεγονότων τἰς τόσον σύντομον χρόνον.

[4] Βλέπε περὶ Πανόρμου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 107-108 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[5] Ἱλλούστριος· ἐπίθετον λατινικὸν σημαῖνον σπουδαῖος, ἐπιφανής, ἀξιωματοῦχος, ἄρχων.

[6] Οἱ Βάσκονες ἦσαν φυλὴ Ἱσπανικῆς καταγωγῆς, οἵτινες διαβάντες τὰ Πυρηναῖα κατὰ τὸν Ζʹ μ.Χ. αἰῶνα, ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν ἐκ παραφθορᾶς τοῦ ὀνόματός των ἀποκληθεῖσαν Γασκωνίαν, ἤτοι τὴν μεταξὺ Ἀτλαντικοῦ, ποταμοῦ Γαρούνα καὶ δυτικῶν Πυρηναίων περιοχήν. Περὶ Ραβέννης βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 430, τὰ δὲ Θράκωνα δὲν ἀναφέρονται ὑπὸ τῶν γνωστῶν Γεωγράφων.