Τῇ αὐτῆ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ἐπισκόπου τῆς Ἀκραγαντίνων Ἐκκλησίας.

Ὑψώσας τότε ὁ Ἅγιος τοὺς ὀφθαλμοὺς προσηύξατο, εἶτα δὲ λέγει πρὸς τὸ δαιμόνιον· «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων τούτων, ἔξελθε ἀπὸ τὸ πλάσμα τοῦ Θεοῦ δαιμόνιον ἀκάθαρτον, διὰ νὰ δυνηθῇ νὰ εἴπῃ τὴν ἀλήθειαν». Εὐθὺς λοιπὸν ἐσπάραξεν αὐτὴν τὸ δαιμόνιον καὶ ἐξῆλθεν. Ἡ μὲν λοιπὸν γυνὴ ἔμεινε σώφρων καὶ ηὐχαρίστει τὸν Κύριον· οἱ δὲ Αρχιερεῖς τὴν ἠρώτησαν, ἐὰν ἀληθῶς ἐκοιμήθη μὲ τὸν Γρηγόριον. Ἡ δὲ ἐκ βάθους καρδίας στενάξασα καὶ δακρύσασα ἀπεκρίνατο· «Ζῇ Κύριος ὁ Θεὸς τῶν Δυνάμεων, δὲν τὸν γνωρίζω ἂν εἶναι ἄνδρας ἢ γυναῖκα. Ἀλλ’ ὁ Σαβῖνος καὶ ὁ Κρισκεντῖνος μὲ ἠνάγκασαν νὰ εἴπω τὸ ψεῦμα καὶ μοῦ ἔδωσαν ἱκανὰ ἀργύρια, διὰ τὰ ὁποῖα κατηγόρησα ἀδίκως τὸν δίκαιον· ὅθεν δικαίως μὲ ἐβασάνιζεν ὁ δαίμων ἐπὶ τόσους μῆνας». Ταῦτα εἰποῦσα, ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου δακρύουσα· καὶ ζητοῦσα τὴν ἄφεσιν ἔλεγε· «Συγχώρησόν μοι, Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, διὰ τὴν ἄδικον συκοφαντίαν, ὡς ἀμνησίκακος». Ὁ δὲ Ἅγιος τὴν ἐσυγχώρησεν εὐθύς. Ἡ Σύνοδος λοιπὸν ἐπρόσταξε νὰ φυλακίσωσι τοὺς ψευδοκατηγόρους ἕως τῆς ἑπομένης, τὸν δὲ Ἅγιον ἐπῆραν μὲ πολλὴν τιμὴν καὶ εἰσελθόντες εἰς τὸν Ναὸν ἐλειτούργησαν καὶ ἐκοινώνησαν τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος.

Τὴν ἑπομένην καθίσαντες οἱ Ἀρχιερεῖς εἰς τὸ κριτήριον, ἔφεραν τοὺς κατηγόρους καὶ προστάσσει ὁ Πάπας τὸν Ἐπίσκοπον Φήλικα νὰ κηρύξῃ μεγαλοφώνως ὅλα τὰ σημεῖα τὰ ὁποῖα ἐτέλεσεν εἰς τὴν Σικελίαν ὁ Ἅγιος, τὰ ὁποῖα ἀκούσαντες οἱ Ἐπίσκοποι τῆς Ἀνατολῆς ἐθαύμασαν. Τότε ἡ Σύνοδος τοὺς μὲν Ἱερωμένους καὶ Κληρικούς, οἵτινες ἦσαν τριάκοντα τὸν ἀριθμόν, ἐξώρισαν εἰς διαφόρους τόπους, ἤτοι τὸν Σαβῖνον εἰς τὴν Ἱσπανίαν, τὸν Κρισκεντῖνον εἰς τὰ Θράκωνα, τοὺς δέκα εἰς τὴν Ραβένναν καὶ τοὺς ὑπολοίπους εἰς τὴν χώραν τῶν Βασκόνων [6], τοὺς δὲ ὀγδοήκοντα λαϊκοὺς παρέδωσαν εἰς τὸν Μαρκιανόν, νὰ τοὺς δώσῃ τὴν πρέπουσαν παίδευσιν, κατὰ τὴν βασιλικὴν πρόσταξιν. Ὅταν λοιπὸν ἐπῆραν αὐτοὺς οἱ στρατιῶται νὰ τοὺς φυλακίσουν, ὠδύροντο δυνατὰ καὶ μεγαλοφώνως ἐκραύγαζον· «Ἐλέησον ἡμᾶς, δοῦλε τοῦ Θεοῦ, καὶ μὴ μᾶς ἀφήσῃς νὰ χάσωμεν τὴν ζωήν μας· ἀληθῶς ἐπταίσαμεν πολὺ εἰς τὴν Ἀρχιερωσύνην σου καὶ πρέπει εἰς ἡμᾶς μεγάλη κόλασις, ἀλλὰ συγχώρησόν μας διὰ τὸν Κύριον καὶ παρακάλεσον τὴν Ἁγίαν Σύνοδον καὶ τὸν εὐσεβέστατον Μαρκιανὸν νὰ μὴ μᾶς δώσῃ τὴν πρέπουσαν παίδευσιν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἰουστινιανὸς Βʹ ἐβασίλευσε δίς, ἤτοι τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 685-695 καὶ τὸ δεύτερον ἐν ἔτει 705-711. Ὑφίσταται ὅμως διαφωνία ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησεν ὁ Ἅγιος, ὑποστηριζόντων τινῶν ὅτι ἔζησεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἰουστίνου Βʹ (565-578).

[2] Καρθαγένη εἶναι ἡ ἀρχαία Καρχηδών, ἡ ὁποία εὑρίσκετο εἰς τὴν σημερινὴν Τύνιδα. Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν εἰς τὸν Βίον τῶν Ἁγίων Κυπριανοῦ καὶ Ἰουστίνης, τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δὲν διασαφίζεται ἐνταῦθα ὑπὸ τοῦ Βιογράφου περὶ ποίας Συνόδου πρόκειται. Ὑπό τινων ὑποστηρίζεται ὅτι πρόκειται περὶ Συνόδου συνελθούσης ἐπὶ Ἰουστίνου Βʹ (565-578), ἐὰν ὅμως τοῦτο ἦτο ἀληθὲς δὲν θὰ κατεδίκαζε ἡ Σύνοδος αὕτη τοὺς ἀναφερομένους ἐνταῦθα Μονοθελήτας Πατριάρχας, οἵτινες ὅλοι σχεδὸν ἐτελεύτησαν μεσοῦντος τοῦ Εʹ αἰῶνος. Ὡς ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι πρόκειται περὶ μεταγενεστέρας Συνόδου συνελθούσης πάντως πρὸ τοῦ ἔτους 680. Πιθανολογεῖται καὶ ἡ Ἁγία Ϛʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἡ συνελθοῦσα ἐν ἔτει 680, ἥτις κατεδίκασε τοὺς ἐνταῦθα ἀναφερομένους Μονοθελήτας, τοῦτο ὅμως δὲν φαίνεται νὰ εὐσταθῇ, δεδομένου ὅτι ὁ συγγραφεὺς τοῦ ἀρχικοῦ Βίου Ἡγούμενος Λεόντιος ἀπέθανεν ἐν ἔτει 688 καὶ δὲν φαίνεται πιθανὴ ἡ ἐξέλιξις τῶν ἐπακολουθησάντων γεγονότων τἰς τόσον σύντομον χρόνον.

[4] Βλέπε περὶ Πανόρμου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 107-108 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[5] Ἱλλούστριος· ἐπίθετον λατινικὸν σημαῖνον σπουδαῖος, ἐπιφανής, ἀξιωματοῦχος, ἄρχων.

[6] Οἱ Βάσκονες ἦσαν φυλὴ Ἱσπανικῆς καταγωγῆς, οἵτινες διαβάντες τὰ Πυρηναῖα κατὰ τὸν Ζʹ μ.Χ. αἰῶνα, ἐγκατεστάθησαν εἰς τὴν ἐκ παραφθορᾶς τοῦ ὀνόματός των ἀποκληθεῖσαν Γασκωνίαν, ἤτοι τὴν μεταξὺ Ἀτλαντικοῦ, ποταμοῦ Γαρούνα καὶ δυτικῶν Πυρηναίων περιοχήν. Περὶ Ραβέννης βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 430, τὰ δὲ Θράκωνα δὲν ἀναφέρονται ὑπὸ τῶν γνωστῶν Γεωγράφων.