Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

Ἠκολούθουν δὲ καὶ οἱ μαθηταί του ὅλοι πεζοὶ μὴ φοβούμενοι, ἀλλὰ μὲ προθυμίαν. Ὅταν ὅμως ἔφθασαν εἰς τὸ χωρίον Δερβέκισταν, ἐστάθησαν ἐκεῖ ὀλίγην ὥραν καὶ κρατήσαντες οἱ Τοῦρκοι δύο ἀπὸ τοὺς μαθητὰς τοῦ Ὁσίου, τὸν Ἰάκωβον καὶ τὸν Διονύσιον, προσέταξαν τοὺς λοιποὺς νὰ ἐπιστρέψωσιν εἰς τὸ Μοναστήριον· εἰς δὲ τὸν Ὅσιον καὶ τοὺς ἄλλους δύο ἔβαλαν εἰς τὸν λαιμὸν ἅλυσιν, ἐκεῖνοι δὲ ἔπεσον νὰ κοιμηθοῦν.

Τὴν πρωΐαν ἦλθεν εἷς τῶν μαθητῶν αὐτοῦ καὶ τοῦ λέγει· «Πάτερ, μὴ μᾶς ἀφήσῃς ὀρφανούς, διότι γνωρίζεις ὅτι ὅλοι διὰ σὲ ἐσυνάχθημεν ἐδῶ». Τότε ὁ Ὅσιος εἶπε· «Μὴ γένοιτο, τέκνον μου, ν’ ἀφήσω κανένα ἐξ ὑμῶν, ἀλλ’ ὅπου καὶ ἂν ὑπάγω, ἐντὸς ὀλίγου πάλιν θὰ ἐπανέλθω καὶ θὰ λάβω ἕνα ἀπὸ σᾶς· μόνον τοῦτο νὰ ἠξεύρητε, ὅτι ἐδῶ πάλιν δὲν γυρίζω». Καὶ αὐτὰ λέγοντος τοῦ Ἁγίου εὐθὺς οἱ ἀνήμεροι στρατιῶται τοὺς ἔβγαλαν τὴν ἅλυσιν καὶ φέροντες ἡμιόνους τοὺς ἔβαλαν νὰ τοὺς ὑπάγουν εἰς τὸν διοικητήν των. Τὴν ἐρχομένην ὅμως νύκτα ἠσθένησεν εἷς στρατιώτης, οἱ δὲ ἄλλοι φοβηθέντες ἔστειλαν Χριστιανόν τινα, ὅστις εἶπεν εἰς τὸν Ὅσιον· «Σὲ παρακαλοῦν, Πάτερ, οἱ στρατιῶται νὰ τοὺς συμπαθήσῃς, διὰ νὰ μὴ χαθῇ κανεὶς ἀπ’ αὐτούς, διότι αὐτοὶ δὲν πταίουν, καθότι οὕτω διαταχθέντες ἐκτελοῦσι τὴν διαταγὴν τοῦ αὐθέντου των». Ὁ δὲ Ὅσιος τοῦτο ἀκούσας ἰάτρευσε τὸν ἀσθενήσαντα, ὥστε πάλιν ἠκολούθησαν τὴν ὁδόν των· φθάσαντες δὲ εἰς τὸν διοικητὴν τῶν Τρικκάλων, παρουσίασαν τὸν Ὅσιον ἔμπροσθέν του, οὗτος δὲ ἠρώτησε τὸν Ὅσιον ἂν ἠλήθευον ὅσα δι’ αὐτὸν ἤκουσε καὶ ἄλλα πολλὰ τὸν ἐξήταζε, πότε μὲν διὰ λόγων εἰρηνικῶν, πότε δὲ καὶ περιπαίζων. Ἐγνώρισε δὲ ὅτι ὅσα ἤκουσε δι’ αὐτὸν ἦσαν συκοφαντίαι καὶ ψεύματα καὶ δὲν εὗρε κανὲν ἐναντίον, ἐν τούτοις τὸν ἐφυλάκισεν ὁμοῦ μὲ τοὺς δύο μαθητάς του, προσμένων τὴν ἀπόφασιν τοῦ βασιλέως του, εἰς τὸν ὁποῖον εἶχε γράψει. Ἤλπιζε δὲ νὰ λάβῃ καὶ χρήματα, νομίζων ὅτι οἱ Χριστιανοί, ἔχοντες σέβας εἰς τὸν Ὅσιον, θὰ ἔλθουν νὰ τὸν ἐλευθερώσουν μὲ χρήματα.

Εἰς τοὺς τρεῖς ὅμως τούτους Ὁσιομάρτυρας, τοὺς τὸν τύπον φέροντας τῆς Παναγίας καὶ Ζωαρχικῆς Τριάδος, ἠκολούθησεν ὅ,τι λέγει ὁ Ὑμνογράφος· «Μετὰ κλάδων ὑμνήσαντες πρότερον, ὡς κακοῦργον προδόσαντες ὕστερον»· καὶ ἔμειναν εἰς τὴν φυλακὴν ἡμέρας τεσσαράκοντα προσμένοντες τὴν διαταγὴν τοῦ τυράννου·


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.