Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

ΕΙΚΟΝΑ

ΙΑΚΩΒΟΣ ὁ θεῖος ἀνήρ, ὁ σῶμα καὶ ψυχὴν καθηγιασμένος, κατήγετο ἔκ τινος κώμης τῆς ἐπαρχίας Καστορίας. Ἐγεννήθη δὲ οὐχὶ ἀπο πλουσίους καὶ ἐνδόξους γονεῖς, ἀλλ’ ἀπὸ ταπεινοὺς καὶ ἀπαιδεύτους, σεμνοὺς ὅμως καὶ ἐναρέτους, οἵτινες ὠνομάζοντο Παρασκευὴ καὶ Μαρτῖνος. Οὗτοι εἶχον καὶ ἄλλον υἱόν, διεμοίρασαν δὲ ζῶντες τὴν περιουσίαν των καὶ εἰς τοὺς δύο υἱούς των. Παρελθόντος ὀλίγου χρόνου ἐτελεύτησαν οἱ γονεῖς των καὶ ἔμειναν οἱ υἱοί των· ἦτο δὲ ὁ θεῖος Ἰάκωβος βοσκὸς προβάτων, καθώς ποτε ὁ Πατριάρχης Ἰακώβ, ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Δαβίδ· εἰς ὀλίγον δὲ καιρὸν ἐπλούτισε, Θεοῦ εὐδοκοῦντος, διὰ τοῦτο καὶ ἐφθονήθη ἀπὸ τὸν ἀδελφόν του, καθὼς ὁ Ἄβελ ἀπὸ τὸν Κάϊν, ὅστις ἀπελθὼν εἰς τὸν κριτὴν τοῦ τόπου ἐσυκοφάντησε τὸν Ἰάκωβον, ὅτι εὗρε θησαυρὸν κεκρυμμένον. Ἐξετάσας δὲ αὐτὸν κατὰ πολλὰ ὁ κριτὴς καὶ εὑρὼν αὐτὸν ἀναίτιον, τὸν ἀπέλυσε χωρὶς νὰ τὸν κακοποιήσῃ, ὁ δὲ θεῖος Ἰάκωβος, βλέπων τὸν σατανικὸν φθόνον τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ φοβηθεὶς μήπως πάθῃ καὶ ἄλλο τι κακὸν ἀπὸ αὐτόν, ἔφυγεν ἐκ τῆς πατρίδος του καὶ μετέβη εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, ὅπου ἐγένετο προμηθευτὴς τῆς αὐλῆς τοῦ βασιλέως τῶν Ὀθωμανῶν, φέρων πρόβατα καὶ πωλῶν τὸ κρέας, ἀπὸ τὸ ἐπάγγελμα δὲ τοῦτο ἐσύναξε πολὺν πλοῦτον, διὰ τὸν ὁποῖον ἦτο ὀνομαστὸς καὶ ἐξετιμᾶτο ἀπὸ ὅλους.

Ἐκεῖ εὑρισκόμενον τὸν προσεκάλεσεν ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἄρχων τις Ἀγαρηνός, διὰ νὰ τὸν φιλεύσῃ εἰς τὸν οἶκόν του· καὶ καθίσαντες εἰς τὴν τράπεζαν ἔβαλον τὰ φαγητά, ἦτο δὲ τότε ἡ νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων· ἐνῷ ὅμως ἔτρωγον ὅλοι οἱ συγκαθήμενοι ἀπὸ τὰ κρέατα, μόνον ὁ θεῖος Ἰάκωβος δὲν ἔτρωγεν· ὅθεν λέγει ὁ Ἀγαρηνὸς ἄρχων εἰς αὐτόν· «Διατί καὶ σὺ δὲν τρώγεις κρέας;». Ὁ δὲ Ὅσιος ἀπεκρίθη· «Αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἡμεῖς οἱ Χριστιανοὶ νηστεύομεν»· ἐκεῖνος δὲ μεγάλως στενάξας εἶπεν· «Ὄντως μεγάλην πίστιν ἔχετε σεῖς οἱ Χριστιανοί!». Ὁ δὲ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος ἀκούσας τοῦτο ἐχάρη καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Πόθεν γνωρίζεις σὺ ὅτι εἷναι μεγάλη ἡ πίστις τῶν Χριστιανῶν;». Ὁ δὲ Ἀγαρηνὸς ἄρχων ἀποκριθεὶς εἶπεν· «Ἐγὼ εἶχον γυναῖκα κατὰ πολλὰ φρόνιμον καὶ εὔμορφον, μὲ τὴν ὁποίαν συνέζησα χρόνους τινάς· πρὸ ὀλίγων ὅμως χρόνων, δὲν ἠξεύρω πῶς τῆς ἦλθε καὶ ἐδαιμονίσθη. Ἀφοῦ ἔπαθε τοῦτο ἐξώδευσα ὅ,τι καὶ ἂν εἶχα εἰς τοὺς χοντζάδες μας διὰ νὰ τὴν ἰατρεύσουν, ἀλλὰ κανεὶς δὲν ἠμπόρεσε νὰ τὴν ἰατρεύσῃ· μόνον ματαίως ἐξώδευσα ὅλον τὸν πλοῦτον μου καὶ ἀπελπισθεὶς εὑρισκόμην εἰς λύπην μεγάλην.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.