Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

Ἐν μιᾷ δὲ τῶν ἡμερῶν ἦλθεν εἰς ἐμὲ φίλος μού τις ἠγαπημένος καὶ μοῦ λέγει: «Τί λυπεῖσαι τόσον πολὺ βλέπων τὴν γυναῖκα σου βασανιζομένην ἀπὸ τὸν δαίμονα; ἄκουσόν μου καὶ πήγαινε εἰς τὸν Πατριάρχην τῶν Χριστιανῶν καὶ παρεκάλεσέ τον νὰ τὴν ἰατρεύσῃ· διότι οἱ Χριστιανοὶ λατρεύουσι τὸν ἀληθινὸν Θεόν».

Στενάξας δὲ πάλιν ὁ Ἀγαρηνὸς εἶπεν· «Ὡς ἤκουσα ἐγὼ ταῦτα, ἐπῆγα εἰς τὸν Πατριάρχην καὶ τοῦ διηγήθην τὸ κακὸν τὸ ὁποῖον ἔπαθα· ὁ δὲ Πατριάρχης μοῦ εἶπε· «Πρέπον δὲν εἶναι νὰ δεχώμεθα ξένους τῆς πίστεώς μας! Ἀλλ’ ἐπειδὴ ὁ Δεσπότης ἡμῶν Χριστὸς εἶπεν· «Τὸν ἐρχόμενον πρός με οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω» (Ἰωάν. ϛ’ 37), διὰ τοῦτο φέρε αὐτὴν ἐδῶ». Ἐγὼ δὲ ἐνδύσας αὐτὴν ἀνδρικὴν στολήν, τὴν ἐπῆγα τὴν νύκτα εἰς αὐτὸν μὲ τοὺς ὑπηρέτας μου· ἐκεῖνος δὲ ὥρισε καὶ ἤνοιξαν τὴν Ἐκκλησίαν· ἀφοῦ δὲ εἰσῆλθεν ἡ γυνή μου τὴν ἔβαλεν εἰς τὴν γῆν, ἐγὼ δὲ καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες με ἐστεκόμεθα ἔξω τῆς θύρας βλέποντες τὶ θέλει ποιήσει εἰς αὐτήν. Τότε αὐτὸς ἔβαλεν ἐπάνω της δύο μανδήλια (τὰ δύο μανδήλια περὶ τῶν ὁποίων λέγει ὁ Ἀγαρηνὸς εἶναι τὸ ἐπιτραχήλιον καὶ τὸ ὠμοφόριον), καὶ ὡς ἤνοιξε τὸ Εὐαγγέλιον ἐπάνω τῆς γυναικὸς καὶ ἤρχισε νὰ ἀναγινώσκῃ, εἴδομεν τὴν στέγην τοῦ Ναοῦ ἠνεῳγμένην, λαμπρότατον δὲ φῶς κατερχόμενον ἄνωθεν ἐσκέπασε τὸν Πατριάρχην καὶ τὴν γυναῖκά μου, ὅλη δὲ ἡ Ἐκκλησία ἔλαμψεν ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ φῶς! Καὶ ἐθαυμάζομεν διὰ τὸ παράδοξον, τὸ ὁποῖον ἐβλέπομεν. Καὶ καθὼς ἔπαυσε νὰ λέγῃ τὸ Εὐαγγέλιον, εὐθὺς ἐκεῖνο τὸ φῶς ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανούς, ἡ στέγη τοῦ Ναοῦ ἐκλείσθη, καθὼς ἦτο καὶ πρότερον, ἡ δὲ γυνή μου ἰατρεύθη. Ὅθεν τὴν ἐπήραμεν ἡμεῖς εὐχαριστοῦντες μεγάλως τὸν Πατριάρχην καὶ χαίροντες ἤλθομεν εἰς τὸν οἶκόν μας. Καὶ ἐὰν δὲν ἐφοβούμεθα τοὺς ἐξουσιαστάς, ἴσως ἐγώ τε καὶ οἱ σὺν ἐμοὶ ἐγινόμεθα Χριστιανοί».

Ὁ δὲ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος, ἀκούσας ταῦτα, ἐστερεώθη ἔτι περισσότερον εἰς τὴν εὐσέβειαν καὶ μεγάλως ἐθαύμασεν ἀκούων ἀπὸ τὸν ἀσεβῆ κηρυσσομένην τὴν εὐσέβειαν, ἀπ’ ἐκείνης δὲ τῆς ὥρας ἐπόθησε νὰ ἴδῃ τὸν Πατριάρχην καὶ ἠθέλησε νὰ γνωρίσῃ ἀπ’ αὐτὸν τὴν εὐσέβειαν καλλίτερον. Ἦτο δὲ τότε Πατριάρχης ὁ ἁγιώτατος Νήφων [1]. Ἀφ᾽ οὗ δὲ ἐπέρασαν ὀλίγαι ἡμέραι, ἦλθεν εἰς τὸν Πατριάρχην ζητῶν νὰ ἐξομολογηθῇ εἰς αὐτόν· οὗτος δὲ τὸν ἐδέχθη μὲ ἱλαρὸν πρόσωπον καὶ τὸν ἐδίδαξε τὰ μυστήρια τῆς εὐσεβείας· ἀπολαβὼν ὅθεν ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον ἐπόθησε, ἐπῆγε πάλιν εἰς τὸ ἔργον του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.