Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

Συνεβούλευε δὲ νὰ μὴ κρύπτωμεν τίποτε ἀπὸ τὰ δικαιώματα τῶν ἐξουσιῶν, ἀλλὰ νὰ φυλάττωμεν μὲν τὴν πίστιν, εἰς ἐκεῖνα δέ, ἅτινα δὲν μᾶς βλάπτουν, νὰ ὑποτασσώμεθα. Διότι αὐτοὶ ὑπερμαχοῦν καὶ μᾶς φυλάττουν ἀπὸ διαφόρους κινδύνους καὶ ἀπὸ τοὺς κακοποιοὺς καὶ διότι, καθὼς λέγει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «Ὁ ἀντιτασσόμενος τῇ ἐξουσίᾳ τῇ τοῦ Θεοῦ διαταγῇ ἀνθέστηκεν, οἱ δὲ ἀνθεστηκότες ἑαυτοῖς κρίμα λήψονται» (Ρωμ. ιγ’ 2). Ἀπέκοπτε δὲ μὲ τοῦτο τὴν πρόφασιν τῆς προδοσίας τοῦ Ἀρχιερέως, ἐπειδὴ καὶ τοῦτο βεβαίως τὸ προεῖδεν ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος.

Τινὲς δὲ ἐξ ἐκείνων οἵτινες ἤρχοντο καὶ ἐξωμολογοῦντο, τὸν ἠρώτων διὰ τὰ τέκνα των, τὰ ὁποῖα ἥρπαζον κατὰ καιρὸν οἱ Ἀγαρηνοὶ καὶ ὁ Ὅσιος τοὺς εἶπεν· «Ἀνίσως καὶ ἠμπορεῖτε μὲ χρήματα ἢ μὲ ἄλλον τρόπον νὰ τὰ ἐλευθερώσητε, καλὰ θὰ κάμητε· εἰδὲ μή, συνάξατε ὅλα τὰ παιδία, καὶ ὁποῖον παραχωρήσῃ ὁ Θεός, τοῦτο καὶ ἂς πάρουν καὶ μὴ προδίδετε τὰ ξένα καὶ πτωχά». Ἀκούοντες δὲ αὐτὰ οἱ ἐξουσιασταὶ ἐθαύμαζον εἰς τὴν θεόσοφον διάκρισιν τοῦ Ὁσίου, καὶ δὲν εἶχον καμμίαν ὑποψίαν δι’ ἐκεῖνα, διὰ τὰ ὁποῖα ὕστερον ἀπὸ τὸν Ἄρτης ἐπροδόθη. Ἡμέραν δέ τινα ἐγνώρισεν ὁ Ὅσιος μὲ τὸ διορατικόν του χάρισμα τὸν δόλον τοῦ Ἀρχιερέως Ἀκακίου, ὅστις ἐδούλευε κρυφίως τὴν προδοσίαν τοῦ Ἁγίου· καὶ καθήμενος εἰς τόπον τινὰ εἶπεν εἰς τοὺς μαθητάς του τρίς, καθὼς ὁ Χριστὸς διὰ τὸν Ἰούδαν· «Ἀλλοίμονον εἰς τὸν Ἀρχιερέα Ἀκάκιον! καλλίτερον ἦτο νὰ μὴ εἶχε γεννηθῆ, παρὰ αὐτὸ ὅπου βούλεται νὰ ποιήσῃ!». Πολλὰ δὲ βιασθεὶς ἀπὸ τοὺς μαθητάς του, δὲν ἠθέλησε νὰ τοὺς φανερώσῃ, ἀλλὰ τόσον μόνον τοὺς εἶπεν· «Εἰς ὀλίγας ἡμέρας θέλετε ἴδει μὲ τοὺς ὀφθαλμούς σας»· δὲν ἐψεύσθη δὲ εἰς τοῦτο ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ.

Ἔχων λοιπὸν τὸν δόλον ὁ κάκιστος Ἀκάκιος ἐκαιροφυλάκτει διὰ νὰ τελειώσῃ τὸ κακὸν ὁ ἀλιτήριος! Εὑρὼν δὲ εὐλογοφανῆ αἰτίαν κατὰ τοῦ Ὁσίου, μετέβη εἰς τοὺς ἐξουσιαστὰς τοῦ τόπου, καὶ πλέκων τὴν προδοσίαν, εἶπε λόγους παρανόμους κατὰ τοῦ Ὁσίου καὶ ὅτι συνάγει πλῆθος ἀνθρώπων διὰ ξηρᾶς καὶ θαλάσσης, εἰς τοὺς ὁποίους γράφει κατ’ ὄνομα. «Ἴσως δὲ νὰ θέλῃ, ἀγάδες μου, εἶπε, νὰ μᾶς παραδώσῃ εἰς ἄλλο βασίλειον». Τοῦτο δὲ εἶπε θέλων νὰ ἐξορίσῃ τὸν Ὅσιον ἀπὸ τὴν ἐπαρχίαν του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.