Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

Χήρα δέ τις εἶχεν υἱὸν μονογενῆ, τὸν ὁποῖον, φθονήσας ὁ διάβολος, τὸν ἔκαμνε καὶ ἔτρωγεν ἄνθρακας, ἔγινε δὲ το πρόσωπόν του ὡς νεκροῦ. Βλέπουσα τοῦτο ἡ μήτηρ του ἐπῆγεν εἰς τὸν Ὅσιον κλαίουσα καὶ λέγουσα· «Πάτερ, βοήθησον τὸν υἱόν μου, ὅτι δὲν τρώγει τὴν τροφήν, τὴν ὁποίαν μᾶς ἐχάρισεν ὁ Θεός, ἀλλὰ ἄνθρακας, καὶ δὲν ἠμπορῶ νὰ τὸν βλέπω παιδευόμενον οὕτω». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ὅσιος εἶπε καὶ ἔφεραν ποτήριον μὲ οἶνον καὶ τεμάχιον ἄρτου, ποιήσας δὲ τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ εἰς αὐτά, τὰ ἔδωσε τοῦ παιδός, λέγων· «Φάγε αὐτὰ καὶ ἀπὸ τὴν σήμερον πλέον νὰ μὴ φάγῃς κάρβουνα». Καὶ ἀπὸ τότε διὰ τῆς Χάριτος τοῦ Κυρίου δὲν ἔφαγε κάρβουνα, λαβοῦσα δὲ αὐτὸν ἡ μήτηρ αὐτοῦ ἐπέστρεψεν εἰς τὸν οἶκόν της δοξάζουσα τὸν Θεόν.

Ἄλλοτε πάλιν γέρων τις μάντις, ἀπὸ τὸ χωρίον Γαλατᾶ, ἦλθε νὰ ἐξομολογηθῇ δι᾿ ἀνθρωπαρέσκειαν καὶ προσκυνήσας τὸν Ὅσιον ἐκάθησε παρ’ αὐτῷ· ὕστερον δὲ ἀπὸ ὀλίγον τοῦ λέγει ὁ Ὅσιος· «Λέγε, γέρον, τὰς ἁμαρτίας σου, διὰ νὰ λάβῃς ἀπὸ τὸν Θεὸν συγχώρησιν». Ἤρχισε δὲ ἐκεῖνος νὰ λέγῃ παρὰ μικρά τινα, τὰ δὲ μεγάλα τὰ ἔκρυπτε, νομίζων ὁ ἄθλιος ὅτι θὰ γελάσῃ τὸν Ὅσιον. Ὁ δὲ Ὅσιος τὸν παρώτρυνε νὰ εἴπῃ τὰς ἁμαρτίας του, αὐτὸς δὲ ἔλεγεν ὅτι ἔκαμνε καλωσύνας τινὰς εἰς πτωχοὺς καὶ ὀρφανά, ὁπότε ὁ Ὅσιος τοῦ εἶπεν· «Εἰπὲ τὰς ἁμαρτίας σου, εἰπὲ καὶ μὴ ψεύδεσαι». Καὶ ἐκεῖνος ἔλεγεν· «Ἄλλας ἁμαρτίας δὲν ἔχω». Ἐξετάζων δὲ αὐτὸν ἐπὶ πολλὴν ὥραν δὲν ὡμολογοῦσεν· ὅθεν ἐλυπήθη ὁ Ὅσιος καὶ παρευθὺς ἔπεσεν ὁ γέρων εἰς τοὺς πόδας του κυλιόμενος καὶ ἀφρίζων! Τοῦτο ἰδὼν ὁ λαὸς ἐθαύμασε, καὶ ἔντρομοι γενόμενοι πάντες παρεκάλουν τὸν Ὅσιον νὰ τὸν ἰατρεύσῃ, ποιήσας δὲ ἐκεῖνος εὐχὴν τὸν ἰάτρευσε. Τότε ἐπρόσταξεν ἀδελφόν τινα καὶ ἔβγαλεν ἀπὸ τὸν κόλπον τοῦ δαιμονισθέντος ἓν βιβλίον, ὅπερ ἦτο γεγραμμένον μὲ ᾠδὰς σατανικάς, μὲ τὴν προσταγὴν δὲ τοῦ Ὁσίου τὸ ἔκαυσαν· ἐκεῖνος ὅμως ὁ ἄθλιος οὔτε μὲ τὴν παίδευσιν αὐτὴν ἐσωφρονίσθη νὰ μετανοήσῃ, ἀλλὰ τὴν νύκτα ἐγερθεὶς ἀνεχώρησε καὶ εἰς ὀλίγας ἡμέρας ἀπέθανεν ὁ ταλαίπωρος ἀμετανόητος!

Ὅταν ἦλθεν ὁ Ὅσιος μὲ τὴν συνοδείαν του εἰς τὸ Μοναστήριον αὐτὸ τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, ἦσαν ὅλοι πτωχοί, μὴ ἔχοντες οὔτε κτήματα οὔτε χρήματα, ὁμοίως καὶ τὸ Μοναστήριον ἦτο πτωχόν· ὀλίγον δὲ μόνον σῖτον εἶχον, ὁ ὁποῖος ἐσώθη καὶ δὲν εἷχον πλέον ἄλευρον, εἰμὴ μόνον δι’ ἓν ζύμωμα. Ὅθεν τοῦ λέγουν οἱ μαθηταί του· «Πάτερ, τὸ σιτάρι καὶ τὸ ἀλεύρι ἐτελείωσαν· τί προστάζεις νὰ κάμωμεν;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.