Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΙΑΚΩΒΟΥ καὶ τῶν δύο μαθητῶν αὐτοῦ ΙΑΚΩΒΟΥ Διακόνου καὶ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Μοναχοῦ τῶν δι’ ἀγχόνης τελειωθέντων κατὰ τὸ ͵αφκ’ (1520) ἔτος.

Μετὰ ταῦτα ἔφυγεν ἀπὸ τὴν Σκήτην τῶν Ἰβήρων καὶ ἐπῆγεν εἰς τὰ ἐνδότερα τοῦ Ἄθωνος· καθήσας δὲ ἐκεῖ εἰργάζετο τὸ μέλι τῆς ἀρετῆς μὲ τοὺς ἄλλους ἓξ μαθητάς του· καὶ τὰς μὲν πέντε ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος δὲν συνωμίλει μετ’ οὐδενός, οὔτε ἔτρωγεν, εἰμὴ μόνος του ἡσύχαζεν εἰς τὸ κελλίον του χορταίνων μὲ τὴν ἀναβίβασιν τοῦ νοός του εἰς τὸ ὕψος τῶν θείων θεωριῶν καὶ τῶν θείων Μυστηρίων. Τὸ Σάββατον δὲ καὶ τὴν Κυριακὴν ἡνοῦτο καὶ συνέτρωγε μετὰ τῶν μαθητῶν του καὶ διηγεῖτο εἰς αὐτοὺς τὰ Μυστήρια, ἅτινα ἔβλεπεν, ἦσαν δὲ οὗτοι πλήρεις θάμβους καὶ ἐκπλήξεως. Ἀκούοντες δὲ ταῦτα οἱ μαθηταί του ὑψοῦτο πολλάκις ὁ νοῦς των καὶ τὸ φρόνημά των ἀπὸ χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν, τὴν ὁποίαν ἐλάμβανον, ἐφαίνετο δὲ εἰς αὐτοὺς ὅτι εὑρίσκοντο εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἔβλεπον ὅσα ὁ Ὅσιος ἔλεγε.

Σάββατον δέ τι ἑσπέρας ἐδίδασκεν ὁ Ὅσιος φανερώνων εἰς αὐτοὺς τὰ θεῖα Μυστήρια, αὐτοὶ δὲ τὸν ἠρώτησαν διὰ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποῖον ἀπ’ αὐτὰ εἶναι ὑψηλότερον. Καὶ τοὺς εἶπε μὲ παράδειγμα· «Καθὼς ἡ ὄρνις σκεπάζει τοὺς νεοσσούς της ὑποκάτω τῶν πτερύγων της, οὕτω καὶ τὸ χάρισμα τῆς θεολογίας εἶναι τὸ ὑψηλότερον πάντων». Καὶ καθὼς ἤρχισε νὰ λέγῃ λεπτομερῶς καὶ νὰ πλατύνῃ τὸν λόγον περὶ τοῦ χαρίσματος (εἰς δόξαν Θεοῦ), τοιαύτη χαρὰ καὶ ἀνεκλάλητος ἀγαλλίασις ἦλθεν εἰς αὐτούς, ὥστε ἐπὶ πολλὴν ὥραν ἔμειναν ἄφωνοι καὶ παντελῶς ἀκίνητοι, μὴ ἠξεύροντες ποῦ εὑρίσκονται, μετ’ ἀρκετὴν δὲ ὥραν ἐρχόμενοι εἰς ἑαυτοὺς ἠρώτων τὸν Ὅσιον· «Τί εἶναι αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ὅπερ ἔγινεν εἰς ἡμᾶς, Πάτερ; ὅτι ὁ νοῦς μας ἐπληρώθη πολλῆς χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως!». Καὶ ὁ Ὅσιος εἶπεν· «Ὦ τέκνα μου, ὅστις τῶν ἀνθρώπων ἀξιωθῇ νὰ φωτισθῇ ἀπὸ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ διανοιγοῦν οἱ ψυχικοὶ αὐτοῦ ὀφθαλμοί, οὗτος, ὅταν ἀρχίσῃ νὰ λαλῇ Θεοῦ Μυστήρια, ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ στόμα του ὡς νέφος φωτεινὸν καὶ σκεπάζει ὅλους ἐκείνους ὅπου ἀκούουν τὰ λεγόμενα ὑπ’ αὐτοῦ θεῖα Μυστήρια, καὶ διὰ τοῦτο γίνονται ἐν χαρᾷ καὶ ἀγαλλιάσει». Τότε ἐνεθυμήθησαν οἱ μαθηταὶ ἐκεῖνο ὅπερ λέγει ἡ Ἁγία Γραφή, ὅτι ἔτι λαλοῦντος τοῦ Πέτρου τὰ ρήματα ταῦτα, «ἐπέπεσε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον» ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας τὸν λόγον (Πράξ. ια’ 15), καὶ θαυμάσαντες ἐδόξασαν τὸν Θεόν, διότι τοὺς ἠξίωσε τοιούτου Γέροντος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ὁ Ἅγιος Νήφων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιαʹ (11ην) Αὐγούστου. Βλέπε τὸν Βίον αὐτοῦ εἰς τὸν τόμον Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Ἔνθα νῦν ἡ τῶν Ἰβήρων καλουμένη Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

[3] Ἡ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 25 περίπου γραμμάρια.

[4] Τὸ χωρίον Δερβέκιστα ἔχει μετονομασθῆ σήμερον εἰς Ἀνάληψιν. Τὸ δὲ Ἀπόκουρον ἦτο μία ἀπὸ τὰς δέκα ἐπαρχίας, εἰς τὰς ὁποίας εἶχε διαιρεθῆ ἡ Αἰτωλοακαρνανία ἐπὶ Καποδιστρίου (1831-1833). Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ἦτο τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο ἀρματολίκια εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη τότε ἡ σημερινὴ Τριχωνία.

[5] Περὶ τοῦ Ἀρχιερέως τούτου Ἄρτης Ἀκακίου βλέπε καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 70 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[6] Βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ιν) Ἀπριλίου (Τόμος Δʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε ὁ Ὅσιος οὗτος Θεωνᾶς ἑορτάζεται.