Τὸν ἐσήκωσαν λοιπὸν οἱ δύο Ἅγιοι Ἀνάργυροι μὲ τὸ ξυλοκράββατον καὶ τὸν ἐπῆγαν ἕως εἰς τὸν Ναόν των, ἔπειτα τον ἄφησαν ἔμπροσθεν τῆς Εἰκόνος αὐτῶν καὶ ἔγιναν ἄφαντοι. Μετὰ παρέλευσιν ὥρας ἐξύπνησαν καὶ οἱ συγγενεῖς του καὶ μὴ εὑρόντες αὐτὸν ἐκεῖ, ἐπέστρεψαν εἰς τὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων καὶ τὸν εὖρον. Κατὰ δὲ τὴν νύκτα ἐκείνην φαίνονται οἱ Ἅγιοι Ἀνάργυροι πρὸς αὐτόν, κρατοῦντες ξίφη εἰς τὰς χεῖρας, λέγει δὲ ὁ Κοσμᾶς πρὸς τὸν Δαμιανόν· «Σχίσε τὴν κοιλίαν τοῦ γέροντος δυνατά, διότι εἶναι καὶ γέρων καὶ βλάσφημος». Τοῦ ἐφάνη λοιπὸν ὅτι τὸν ἔσχισε μὲ τὸ ξίφος εἰς τὸ ὑπογάστριον ὁ δὲ ἀσθενὴς ἀπὸ τὸν φόβον του ἐξύπνησε καὶ βλέπει ὅτι ἀληθῶς ἦτο τὸ ὑπογάστριον αὐτοῦ ἐσχισμένον, ὡς νὰ ἦτο ἀπὸ φλεβοτόμον, παρευθὺς δὲ τόση ὕλη καὶ δυσωδία ἐξῆλθεν, ὥστε ἐλέπτυνε τὸ σῶμά του καὶ ἦλθεν εἰς τὴν προτέραν του κατάστασιν. Καὶ ὄχι μόνον τοῦτο ἰάτρευσαν, ἀλλὰ καὶ τὸ τραῦμα ἐκεῖνο, ὅπερ ἦτο ἀπὸ τὴν πληγὴν τοῦ ξίφους, φανέντες πρὸς αὐτὸν τὴν δευτέραν νύκτα ἐθεράπευσαν. Οὕτως ἀπῆλθεν ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος εἰς τὸν οἶκόν του ὑγιής, περιπατῶν καὶ δοξάζων τὸν Θεόν. Ἀκούσατε ὅμως καὶ ἕτερον θαῦμα τῶν Ἁγίων.

Ἄρχων τις τῶν Χριστιανῶν βασιλέων εἶχεν ἀσθένειαν μεγάλην καὶ ἀθεράπευτον, δυσουρίαν ὀνομαζομένην. Ἔχων λοιπὸν τὴν ἀσθένειαν αὐτὴν ὁ ἄρχων ἐκεῖνος, ἐξώδευσεν ὅλην αὐτοῦ τὴν περιουσίαν, ἵνα εὕρῃ τὴν θεραπείαν, ἀλλ’ εἰς μάτην. Ἀφ’ οὗ λοιπὸν ἀπηλπίσθη ἀπὸ τοὺς ἰατροὺς ὅλους, ἐνεθυμήθη τοὺς Ἁγίους Ἀναργύρους καὶ εἶπε πρὸς τοὺς συγγενεῖς καὶ φίλους του νὰ τὸν ὑπάγωσιν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν των. Οἱ δὲ Ἅγιοι, ὡς φιλάνθρωποι καὶ ἐλεήμονες, βλέποντες τὴν ἀσθένειαν τοῦ ἄρχοντος, ἐπιφαίνονται εἰς αὐτὸν διὰ νυκτὸς καὶ λέγουσιν· «Ὦ ἄνθρωπε, λάβε ὀλίγας τρίχας ἀπὸ τὸν Κοσμᾶν καὶ ἀφοῦ κάψῃς αὐτὰς καὶ τρίψῃς καλῶς, πίε μὲ ὀλίγον ὕδωρ καὶ θέλεις ἰατρευθῆ. Ὁ δὲ ἄρχων ἐκεῖνος, ἅμα ἐξύπνησεν, ἐθαύμαζε τὶ νὰ ἐδήλου τὸ ὅραμα ἐκεῖνο· ποῦ νὰ εὕρῃ τὸν Κοσμᾶν νὰ λάβῃ τὰς τρίχας; ἐπειδὴ ἐνόμιζεν ὅτι πραγματικῶς διὰ τὸν Ἅγιον Κοσμᾶν ἔλεγον, ὅμως τὸ τοιοῦτον εἶχεν ἄλλο νόημα καὶ ἀκούσατε αὐτό. Εἰς τὰς ἡμέρας ἐκείνας, πρὶν ἢ προσπέσῃ ὁ ἄρχων ἐκεῖνος εἰς τὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων, Χριστιανός τις εἶχε χαρίσει ἓν πρόβατον εἰς τὸν Ναὸν αὐτῶν νὰ τὸ σφάξωσιν εἰς τὴν ἑορτήν των· ἐπειδὴ δὲ ἐν τῷ μεταξὺ ἦσαν ἀκόμη ἡμέραι τινὲς ἕως ὅτου ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς ἑορτῆς καὶ πανηγύρεως τῶν Ἁγίων, ἐτρέφετο τὸ πρόβατον εἰς τὴν αὐλὴν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἔγινε κατὰ πολλὰ ἥμερον, οἱ δὲ ὑπηρέται τῆς Ἐκκλησίας τὸ ὠνόμαζον Κοσμᾶν, δόντες εἰς αὐτὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου.