Τῇ ΙΑ’ (11ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΜΗΝΑ, τοῦ ἐν τῷ Κοτυαείῳ.

Ταῦτα εἰπὼν ὁ Ἅγιος καὶ κλίνας τὸ γόνυ ἀπετμήθη τὴν κεφαλήν, κατὰ τὴν ἑνδεκάτην τοῦ Νοεμβρίου. Μετὰ δὲ τὴν ἀποτομὴν τῆς κεφαλῆς, λαβόντες ταύτην καὶ τὸ ἄλλο σῶμα οἱ εἰδωλολάτραι, παρέδωκαν εἰς τὸ πῦρ· καὶ ἡ μὲν ψυχὴ τοῦ Ἁγίου ἐπορεύθη εἰς τόπους φωτεινούς, εἰς τόπους ἀναπαύσεως, εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος· τὸ δὲ τίμιον καὶ ἅγιον αὐτοῦ σῶμα, παραδοθὲν εἰς τὸ πῦρ, μέρος μὲν κατεκάη, μέρος δὲ ἔμεινε, τὸ ὁποῖον τινὲς τῶν κεκρυμμένων Χριστιανῶν καὶ φίλων τοῦ Ἁγίου, λαβόντες κατὰ τὴν παραγγελίαν του, διὰ μύρων καὶ ὀθονίων ἐντυλίξαντες, ἀπεκόμισαν εἰς τὴν Αἴγυπτον. Ἔλαβε δὲ Χάριν παρὰ Κυρίου ὁ Ἅγιος νὰ ποιῇ ἐξαίσια θαύματα καὶ νὰ βοηθῇ τοὺς ἐν ἀνάγκαις εὑρισκομένους, ἀπὸ τὰ ὁποῖα θαύματα θὰ γράψωμεν ἐνταῦθα ὀλίγα τινὰ πρὸς ὠφέλειαν τῶν ἀναγινωσκόντων.

Χριστιανός τις ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, ἀπελθὼν διὰ τὴν πανήγυριν τοῦ Ἁγίου τούτου Μηνᾶ, κατέλυσεν εἰς ξενοδοχεῖον· ὁ δὲ ξενοδόχος, γνωρίσας ὅτι ὁ ξένος εἶχε χρήματα, ἠγέρθη κατὰ τὸ μεσονύκτιον καὶ ἐφόνευσεν αὐτόν· εἶτα κατακόψας ὅλα τὰ μέλη τοῦ σώματός του, ἔβαλεν αὐτὰ ἐντὸς σπυρίδος (ζεμπιλίου) καὶ τὰ ἐκρέμασε προσμένων νὰ ἐξημερώσῃ. Ἐνῷ λοιπὸν ὁ φονεὺς ἦτο εἰς ἀγῶνα καὶ μέριμναν, πῶς, ποῦ καὶ πότε νὰ ὑπάγῃ νὰ κρύψῃ τὰ μέλη τοῦ φονευθέντος, διὰ νὰ μὴ τὸν ἀντιληφθῇ τις, ἰδοὺ φαίνεται εἰς αὐτὸν ὁ Ἅγιος Μηνᾶς, ἔφιππος ὡς στρατιώτης, καὶ τὸν ἐξετάζει τί ἔγινεν ὁ ἐκεῖ καταλύσας ξένος· ὁ δὲ φονεὺς βεβαιώνει ὅτι δὲν γνωρίζει τίποτε. Τότε ὁ Ἅγιος, καταβὰς ἀπὸ τὸν ἵππον, ἐμβῆκεν εἰς τὸ ἐνδότερον τῆς οἰκίας καὶ εὑρὼν τὴν σπυρίδα καὶ καταβιβάσας αὐτήν, βλέπει τὸν φονέα μὲ φοβερὸν καὶ ἄγριον βλέμμα καὶ λέγει· «Ποῖος εἶναι οὗτος;». Ὁ δὲ φονεύς, ἀπὸ τὸν φόβον του γενόμενος ἄφωνος ὡς ἐκστατικός, ἔρριψεν ἑαυτὸν πτῶμα ἐλεεινὸν εἰς τοὺς πόδας τοῦ Ἁγίου· ὁ δὲ Ἅγιος συναρμόσας ὅλα τὰ μέλη τοῦ φονευθέντος καὶ προσευχηθείς, ἀνέστησε τὸν νεκρὸν καὶ εἶπεν εἰς αὐτόν· «Δὸς δόξαν εἰς τὸν Θεόν». Ὁ δὲ νεκρὸς ἀναστηθεὶς ὡς ἐξ ὕπνου καὶ συλλογισθεὶς τὰ ὅσα ἔπαθεν ἀπὸ τὸν ξενοδόχον καὶ πῶς ἀνεζωώθη πάλιν, ἐδόξασε τὸν Θεὸν καὶ ηὐχαρίστει καὶ προσεκύνει τὸν φαινόμενον στρατιώτην, ὅστις τὸν ἀνέστησεν. Ἀφοῦ δὲ ὁ φονεὺς ἐσηκώθη ἐπάνω, ἐπῆρεν ὁ Ἅγιος ἀπὸ αὐτὸν τὰ χρήματα καὶ τὰ ἔδωκεν εἰς τὸν ἀναστηθέντα ἄνθρωπον, λέγων πρὸς αὐτόν· «Ὕπαγε, ἀδελφέ, εἰς τὴν ὁδόν σου». Στραφεὶς δὲ πρὸς τὸν φονέα ἔδειρεν αὐτόν, καθὼς τοῦ ἔπρεπε· κατόπιν νουθετήσας καὶ πρὸς τούτοις συγχωρήσας τὸ σφάλμα του καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ προσευχηθείς, ἵππευσε καὶ ἔγινεν ἄφαντος. Τότε ἐγνώρισεν ἐκεῖνος ὅτι ὁ Ἅγιος Μηνᾶς ἦτο ὁ φανείς, εἰς τοῦ ὁποίου τὴν πανήγυριν ἐπήγαινεν ὁ ξένος ἐκεῖνος νὰ προσκυνήσῃ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.

[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.

[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.

[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.

[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.