Τῇ ΙΑ’ (11ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΜΗΝΑ, τοῦ ἐν τῷ Κοτυαείῳ.

Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ ἄνθρωποι μὲ ἐπῆραν ἀπὸ τὸν βυθὸν τῆς θαλάσσης καὶ περιπατήσαντες μετ’ ἐμοῦ χθὲς καὶ σήμερον ἤλθομεν ἕως ἐδῶ». Τὸ θαῦμα τοῦτο διεφημίσθη πανταχοῦ καὶ ἕνεκα τούτου μεγαλύνεται ἕως τὴν σήμερον ὁ Χριστός, ὁ οὕτω δοξάζων τοὺς Ἁγίους του. Οἱ τρεῖς δὲ ἐκεῖνοι ἄνθρωποι, οἵτινες ἐφάνησαν τότε καὶ ἔσωσαν τὸν δοῦλον ἀπὸ τὸν βυθὸν τῆς θαλάσσης, ἦσαν ὁ μὲν μεγαλύτερος κατὰ τὴν ἡλικίαν ὁ Ἅγιος Μηνᾶς, ὁ νέος ὁ Ἅγιος Βίκτωρ καὶ ὁ Διάκονος ὁ Ἅγιος Βικέντιος, οἱ ὁποῖοι ἐμαρτύρησαν καὶ αὐτοὶ κατὰ τὴν ἰδίαν ἐκείνην ἡμέραν, ἤτοι ὁ μὲν Ἅγιος Βίκτωρ κατὰ τὴν 11ην Νοεμβρίου τοῦ ἔτους ρξ’ (160), ὁ Ἅγιος Βικέντιος τὴν 11ην Νοεμβρίου τοῦ ἔτους σλε’ (235) καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς τὴν 11ην Νοεμβρίου τοῦ ἔτους σϟϛ’ (296), τιμῶνται δὲ καὶ οἱ τρεῖς κατὰ τὴν σημερινὴν ἡμέραν.

Καὶ γυνή τις ἐρχομένη εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου ἐβιάσθη καθ᾽ ὁδὸν ἀπό τινα εἰς αἰσχρὰν πρᾶξιν· ὅθεν ἐπεκαλέσθη τὸν Ἅγιον νὰ τὴν βοηθήσῃ· ὁ δὲ Ἅγιος δὲν παρέβλεψεν αὐτήν, ἀλλὰ καὶ ταύτην ἐφύλαξε καθαρὰν καὶ ἀμόλυντον καὶ τὸν βιαστὴν ἐπόμπευσε καὶ ἐθεάτρισε μὲ τοιοῦτον τρόπον. Ὁ βιαστὴς δηλαδὴ ἐκεῖνος, δέσας τὸ ἄλογόν του εἰς τὸν πόδα του, ἐβίαζε τὴν γυναῖκα· τὸ δὲ ἄλογον ἠγριώθη ἐναντίον τοῦ αὐθέντου του, ὥστε οὐχὶ μόνον ἀπὸ τὴν ἄτοπον πρᾶξιν αὐτὸν ἠμπόδισεν, ἀλλὰ καὶ ἔσυρεν αὐτὸν κατὰ γῆς καὶ δὲν ἐστάθη εἰμὴ ἀφοῦ ἔφθασεν εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου· ἐκεῖ δὲ μὲ πολλὰς καὶ μεγάλας φωνὰς ἐχρεμέτιζεν. Ὅθεν ἠνάγκασε πολλοὺς ἀνθρώπους, οἵτινες ἦσαν τότε ἐκεῖ διὰ τὴν ἑορτήν, νὰ ἐξέλθωσιν ἔξω διὰ νὰ ἴδωσι τί συνέβαινε. Προσέτρεχε δὲ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Ἁγίου καὶ ἄλλο πλῆθος πολὺ Χριστιανῶν. Ὁ δὲ δυστυχὴς ἐκεῖνος βλέπων ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὴν συνάθροισιν τοῦ λαοῦ καὶ ἀφ’ ἑτέρου ὅτι ὁ ἵππος ἐξηγριοῦτο κατ’ αὐτοῦ περισσότερον, καὶ ὅτι δὲν ἐβοηθεῖτο ὑπ’ οὐδενός, ἐφοβήθη μήπως πάθῃ ἀπὸ τὸν ἵππον κανὲν κακὸν μεγαλύτερον. Ὅθεν ἐξωμολογήθη χωρὶς ἐντροπὴν ἔμπροσθεν ὅλων τὴν ἁμαρτίαν του καὶ εὐθὺς ἐστάθη ὁ ἵππος μὲ ἡμερότητα. Λύσας λοιπὸν τὸν πόδα του ἀπὸ τὸν ἵππον, ἐμβῆκεν εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου καὶ προσπεσὼν εἰς τὴν ἁγίαν εἰκόνα του παρεκάλει αὐτὸν νὰ μὴ τὸν ἀφήσῃ νὰ λάβῃ ἄλλοτε τοιοῦτον ἢ ἄλλον πειρασμόν.

Ἄλλοτε πάλιν, προσέμειναν εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου χωλός τις καὶ γυνὴ ἄλαλος μετ’ ἄλλων πολλῶν ἀσθενῶν, διὰ νὰ λάβωσιν ἰατρείαν ἀπὸ τὸν Ἅγιον· κατὰ δὲ τὸ μεσονύκτιον, ἐνῷ ὅλοι οἱ ἀσθενεῖς ἐκοιμῶντο, φαίνεται ὁ Ἅγιος εἰς τὸν χωλὸν καὶ τοῦ λέγει· «Τώρα, ποὺ εἶναι ἡσυχία, ὕπαγε καὶ κράτησον τὸ ἐπανωφόριον τῆς βωβῆς γυναικὸς καὶ θέλεις ἰατρευθῆ».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.

[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.

[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.

[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.

[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.