Σελίδα 5 από 14
Ταῦτα ἀκούων ὁ δικαστὴς καὶ βλέπων ὅτι δὲν δύναται μὲ ἄλλην βάσανον νὰ ἑλκύσῃ τὸν Ἅγιον πρὸς αὐτόν, προσέταξε νὰ τὸν καταβιβάσωσιν ἀπὸ τὸ ξύλον καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσωσιν ἔμπροσθέν του ἔπειτα τοῦ λέγει· «Εἰπέ μοι, ὦ Μηνᾶ, πόθεν σοι ἦλθε ἡ τοσαύτη σοφία τῶν γραμμάτων, νὰ ἀποκρίνεσαι οὕτως, σὺ ὅστις ὡς στρατιώτης, ἦσο συνειθισμένος εἰς πολέμους καὶ φόνους;».
Ὁ δὲ Ἅγιος, σοφιζόμενος ὑπὸ τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἀπεκρίθη· «Ὁ Θεός μου, ἡ ἀληθὴς σοφία τοῦ Πατρός, αὐτὸς μὲ ἐσόφισεν, ὦ δικαστά, νὰ ἐλέγξω τὴν ἀθεότητά σου. Διότι αὐτὸς οὕτως εἶπε· ὅταν ὑπάγητε ἔμπροσθεν βασιλέων καὶ τυράννων διὰ τὸ ὄνομά μου, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε· διότι θέλει δοθῆ εἰς ἡμᾶς, ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ σοφία «ᾗ οὐ δυνήσονται ἀντειπεῖν οὐδὲ πάντες ἀντιστῆναι οἱ ἀντικείμενοι ὑμῖν» (Λουκ. κα’ 15). Ὁ ἡγεμὼν εἶπε· «Ἐγνώριζεν ὁ Χριστός σας, ὅτι μέλλετε οἱ Χριστιανοὶ νὰ τιμωρῆσθε ἀπὸ ἡμᾶς;». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἐπειδὴ εἶναι Θεὸς ἀληθὴς βεβαίως τὸ ἐγνώριζε. Διότι εἶναι καὶ καρδιογνώστης τῶν ἀνθρώπων καὶ προγνώστης τῶν μελλόντων, ἐξ οὗ τὰ πάντα ἐγένοντο». Πρὸς ταῦτα ὁ δικαστὴς μὴ δυνάμενος νὰ ἀπαντήσῃ εἶπεν· «Ἄφες τὰς ματαιολογίας καὶ περισσολογίας, ὦ Μηνᾶ, καὶ ἔκλεξον ἓν ἐκ τῶν δύο· ἢ τὴν τοῦ Χριστοῦ σου ὁμολογίαν ἢ τὴν μεθ᾽ ἡμῶν διαγωγήν». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Μὲ τὸν Χριστόν μου καὶ ἤμην καὶ εἶμαι καὶ θὰ εἶμαι πάντοτε». Ὁ δικαστὴς εἶπε· «Σὲ λυποῦμαι, ὦ Μηνᾶ, νὰ σὲ θανατώσω, τοιοῦτον ἄνθρωπον ὄντα· ὅμως ἔχε ἄδειαν διὰ μίαν ὥραν νὰ συλλογισθῇς τὸ συμφερώτερόν σου. Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Καὶ δέκα ἔτη ἂν μὲ ἀφήσῃς, ὦ δικαστά, ἐγὼ ἄλλην βουλὴν δὲν μεταβουλεύομαι, μόνον τοῦτο ἠξεύρω: νὰ κηρύττω τὸν Χριστόν μου Θεὸν ἀληθινόν, τοὺς δὲ θεούς σας νὰ τοὺς ὀνομάζω, ὡς εἶναι, ξύλα κωφὰ καὶ ἀναίσθητα καὶ δαίμονες μᾶλλον εἰπεῖν ἀκάθαρτοι ἢ θεοί».
Τότε ὁ δικαστής, πολὺ θυμωθείς, προσέταξε νὰ ρίψωσιν εἰς τὴν γῆν τριβόλια σιδηρᾶ καὶ ἐπ’ αὐτῶν νὰ σύρωσι τὸν Ἅγιον γυμνὸν ἐπὶ ὥραν ἱκανήν. Ἀλλ’ ὁ τρισόλβιος ὕβριζε τοὺς θεούς του. Ὁ δὲ ἡγεμών, ἔτι πλέον ὀργιζόμενος, πάλιν προσέταξε μὲ ράβδους ἀκανθώδεις νὰ τὸν κτυπῶσιν εἰς τὸν αὐχένα καὶ ἄλλοι νὰ τοῦ δίδωσι ραπίσματα εἰς τὸ πρόσωπον λέγοντες· «Τίμα τοὺς θεοὺς καὶ τοὺς βασιλεῖς». Ταῦτα πάντα ὁ Ἅγιος πάσχων ἔχαιρε ψάλλων· «Παρανόμους ἐμίσησα τὸν δὲ νόμον σου ἠγάπησα» (Ψαλμ. ριη’ 113).
Ὑποσημειώσεις
[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.
[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.
[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.
[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.
[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.
