Τῇ ΙΑ’ (11ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΜΗΝΑ, τοῦ ἐν τῷ Κοτυαείῳ.

Συλλογίσου ὡς φρόνιμος τὸ καλλίτερον καὶ ἐλθὲ ἵνα γίνῃς συγκοινωνὸς μεθ’ ἡμῶν, ἔχε δὲ καὶ τὴν πρώτην σου τάξιν καί, ἂν μᾶς ἀκούσῃς, καὶ ὁ βασιλεὺς θέλει σὲ τιμήσει καὶ οἱ θεοὶ θέλουσι σὲ συγχωρήσει, ἂν καὶ τοὺς ὕβρισες χθές». Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ Ἅγιος πρῶτον μὲν ἐγέλασε διὰ τοὺς λόγους τοῦ ἡγεμόνος, ἔπειτα δὲ ἀπεκρίθη καὶ εἶπε· «Δὲν εἶναι κανὲν πρᾶγμα, ὦ ἡγεμών, οὐδὲ καμμία βάσανος ἱκανὴ νὰ μὲ χωρίσῃ ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ μου· καὶ ἐὰν θέλῃς καὶ μὲ τὸ ἔργον, κάμε οἱανδήποτε παίδευσιν θέλεις καὶ θὰ σοὶ ὀφείλω καὶ χάριτας».

Τότε ὁ Πύρρος μὲ πολὺν θυμὸν λέγει εἰς τοὺς στρατιώτας· «Συλλάβετε τὸν μιαρὸν τοῦτον καὶ τανύσατε αὐτὸν κατὰ γῆς εἰς τέσσαρα, ἔπειτα λάβετε νεῦρα ὠμὰ βοῶν καὶ δέρετε αὐτὸν ἀλύπητα, ἕως οὗ ἀπολαύσῃ ἐκεῖνο ὅπερ ζητεῖ». Πρὶν δὲ ἢ τελειώσῃ τὸν λόγον, παρευθὺς τὸ πρόσταγμα. Κατ’ ἐκείνην δὲ τὴν ὥραν ἔδειξεν ὁ Ἅγιος τὴν ὑπομονήν του καὶ τὴν καρτερίαν του τόσον, ὥστε ἐφαίνετο ὅτι ἄλλος ἐπαιδεύετο· μάλιστα δὲ ἐφαίνετο ὅλως εὐφραινόμενος· δὶς καὶ τρὶς ἠλλάχθησαν οἱ στρατιῶται τοσαύτην δὲ ἀνδρείαν ἔδειξεν, ὥστε ὅλοι ἐθαύμαζον, ὄχι τοσοῦτον εἰς τὴν πρώτην τόλμην του, ὅσον εἰς τὴν τόσην ὑπομονήν. Φίλος δέ τις παλαιὸς τοῦ Ἁγίου, στρατιώτης καὶ αὐτός, ὀνόματι Πηγάσιος, βλέπων τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου ὅτι μέλλει νὰ σκορπισθῇ ἀπὸ τὰς πληγάς, ἐπῆγεν ὡς λυπούμενος πρὸς τὸν Ἅγιον καὶ τοῦ λέγει· «Δὲν βλέπεις, ὦ ἄνθρωπε, ὅτι ὅλος διελύθης ὅτι αἱ σάρκες σου κολλῶνται εἰς τὰ λωρία καὶ ὅτι εἰς ὀλίγην ὥραν μέλλεις ἀδίκως νὰ θανατωθῇς; εἰπὲ ὅτι θυσιάζεις καὶ ὁ Θεός σου θέλει σὲ βοηθήσει, διότι δὲν τὸ κάμνεις μὲ τὴν θέλησίν σου, ἀλλὰ μὴ θέλων διὰ τὰς ἀφορήτους πληγάς». Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ Ἅγιος ἐγύρισε μὲ βλέμμα φοβερὸν καὶ τοῦ λέγει· «Ἀπόστητε ἀπ’ ἐμοῦ πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν (Ψαλμ. ϛ’ 9)· φύγε ἀπὸ ἐμέ, ἐχθρὲ τῆς ἀληθείας καὶ οὐχὶ φίλε μου· διότι ἐγὼ εἰς τὸν Χριστόν μου ἐθυσίασα καὶ θέλω θυσιάσει, ὁ ὁποῖος εἶναι καὶ βοηθός μου, καὶ ταύτας τὰς πληγὰς μὲ δυναμώνει νὰ τὰς ὑποφέρω ὡς τρυφὴν καὶ χαράν».

Ταῦτα βλέπων ὁ Πύρρος προσέταξε νὰ τὸν δέσουν ὑψηλὰ, τανυστὸν εἰς ξύλον ὄρθιον καὶ μὲ σιδηροῦς ὄνυχας νὰ ξέωσι δυνατὰ το σῶμα τοῦ Ἁγίου, ἕως οὗ φανῶσι καὶ τὰ ἐντόσθιά του. Ταύτης τῆς βασάνου γενομένης, εἶπεν ὁ θηριώνυμος ἡγεμών, περιπαίζων τὸν Ἅγιον· «Ἐγνώρισας εἰς τὸ σῶμά σου, ὦ Μηνᾶ, ὀλίγην παίδευσιν διὰ νὰ φρονιμεύσῃς ἢ ἀκόμη θέλεις νὰ σοῦ προσθέσωμεν καὶ ἄλλην τιμωρίαν εἰς χαράν σου καὶ ἀγαλλίασιν;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.

[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.

[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.

[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.

[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.