Τῇ ΙΑ’ (11ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΜΗΝΑ, τοῦ ἐν τῷ Κοτυαείῳ.

Ὅταν λοιπὸν αἱ στρατιαὶ τοῦ Ρόμμελ ἐβάδιζον κατὰ τῆς Ἀλεξανδρείας ἔφθασαν καὶ εἰς τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν, εἰς τὸ ὁποῖον ἐστρατοπέδευσαν τὴν νύκτα ἐκείνην καὶ τὴν πρωΐαν ἡτοιμάζοντο νὰ ἐπιτεθοῦν κατὰ τῆς πόλεως. Ὁ κόσμος ὁλόκληρος καὶ περισσότερον ἡμεῖς οἱ ὑπόδουλοι τότε Ἕλληνες ὑπὸ δέους συνεχόμενοι ἀνεμέναμεν ὡς βεβαίαν τὴν πτῶσιν αὐτῆς, μαζὶ μὲ τὴν ὁποίαν θὰ ἐχάναμεν καὶ τὰς τελευταίας ἐλπίδας τῆς ἀπελευθερώσεώς μας ὡς καὶ αὐτὰ τὰ τελευταῖα ὑπολείμματα τοῦ ἐλευθέρου στρατοῦ μας. Ὅμως ὁ Ἅγιος Μεγαλομάρτυς Μηνᾶς δὲν ἀφῆκε νὰ γίνῃ ἡ ὁλοκληρωτικὴ αὐτὴ καταστροφή, διότι ὡς Ἕλλην καὶ αὐτὸς Αἰγυπτιώτης συνεπόνεσε τοὺς πάσχοντας Ἕλληνας καὶ τοὺς συμμάχους αὐτῶν καὶ τὸ μεσονύκτιον, καθ’ ἣν στιγμὴν ἐπρόκειτο νὰ ἀρχίσῃ ἡ μάχη, ὤ ἐξαισίου θαυματουργήματος! βλέπουν τινὲς εὐσεβεῖς τὸν Ἅγιον Μηνᾶν ἐξερχόμενον ἐκ τῶν ἐρειπίων τοῦ Ναοῦ αὐτοῦ καὶ ὁδηγοῦντα καμήλους, ὡς ἀκριβῶς ἐν τῇ προρρηθείσῃ τοιχογραφίᾳ εἰκονίζετο, εἰσχωροῦντα δὲ ὁμοῦ μὲ αὐτὰς εἰς τὸ στρατόπεδον τῶν ἐχθρῶν. Εἶναι ἀδύνατον νὰ περιγράψῃ τις τὸν πανικὸν ὅστις κατέλαβεν ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης τοὺς τέως πανισχύρους καὶ ἀηττήτους ἐχθρούς, καθὼς ἐπίσης ἀπερίγραπτος τυγχάνει ἡ ἔκτασις τῆς καταστροφῆς αὐτῶν. Ἀρκεῖ δὲ μόνον νὰ εἴπωμεν ὅτι ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης ἐσήμανε τὸ τέλος τῆς παντοδυναμίας αὐτῶν καὶ ἐντὸς ὀλίγου χρόνου κατενικήθησαν τελείως, ἀπελευθερωθείσης οὕτω καὶ τῆς ἡμετέρας πατρίδος.

Τὸ θαῦμα τοῦτο ἐκτιμῶντες καὶ αὐτοὶ οἱ ἀλλόδοξοι σύμμαχοι προσέφερον εἰς τὸ Πατριαρχεῖον Ἀλεξανδρείας τὸν τόπον ἐκεῖνον διὰ νὰ ἀνακτισθῇ ὁ Ναὸς τοῦ Ἁγίου καὶ νὰ ἱδρυθῇ ἐκεῖ καὶ Μοναστήριον ἐπ’ ὀνόματι αὐτοῦ εἰς ἔνδειξιν αἰωνίου εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Ἅγιον καὶ διὰ νὰ ὑμνολογῆται εἰς αὐτὸν ἀπαύστως διὰ τὴν ἐπιτελεσθεῖσαν ἐξαίσιον θαυματουργίαν, ὁ ἐν τοῖς Ἁγίοις αὐτοῦ ἐνδοξαζόμενος Θεὸς καὶ ὁ ἔνδοξος αὐτοῦ Μεγαλομάρτυς Ἅγιος Μηνᾶς, οὗ ταῖς ἁγίαις πρεσβείαις λυτρωθείημεν καὶ ἡμεῖς ἀπὸ πάσης περιστάσεως καὶ ἀξιωθείημεν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἀμήν.

                                               

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.

[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.

[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.

[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.

[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.