Σελίδα 6 από 14
Εἷς δὲ ἐκ τῶν στρατιωτῶν τοῦ ἡγεμόνος, ὀνόματι Ἡλιόδωρος, παρεστὼς ἐκεῖ καὶ βλέπων τὴν τοσαύτην καρτερίαν τοῦ Ἁγίου, θέλων νὰ φανῇ πρὸς τὸν ἡγεμόνα ὡς σύμβουλος καλός, τοῦ λέγει· «Αὐθέντα, νομίζω ὅτι καὶ σεῖς γνωρίζετε, ὅτι αὐτὸ τὸ μιαρὸν γένος τῶν Χριστιανῶν εἶναι πολὺ φιλόνεικον καὶ ἐπίμονον καὶ δὲν καταπείθεται εὐκόλως· ὅμως διὰ νὰ ἀπαλλαγῇς ἀπὸ τοιαύτην φροντίδα καὶ αὐτὸς νὰ λάβῃ τὸ πρέπον τέλος, πρόσταξε νὰ τὸν ἀποκεφαλίσωσι». Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ δικαστής, βλέπων δὲ τὸ ἀμετάθετον τοῦ Ἁγίου, ἔγραψε τὴν ἀπόφασιν οὕτως· «Μηνᾶν τὸν Αἰγύπτιον, ὅστις ὕβρισε τοὺς μεγάλους θεούς, προστάσσω νὰ τὸν ἀποκεφαλίσωσι». Ταύτης τῆς ἀποφάσεως ἐξενεχθείσης, πολλοὶ φίλοι τοῦ Ἁγίου προσελθόντες τὸν ἐκολάκευον λέγοντες· «Μὴ μᾶς καταφρονήσῃς, ὦ Μηνᾶ, ἐνθυμήθητι τοὺς φίλους σου, τοὺς οἰκείους σου, τὴν τιμήν σου· μὴ προκρίνῃς τὸν θάνατον καὶ καταφρονῇς τὴν γλυκυτάτην ταύτην ζωήν· μετανόησον, νὰ σὲ ἔχωμεν πάλιν τὸ καύχημά μας».
Τοιαῦτα καὶ ἄλλα πλείονα ἔλεγον οἱ στρατιῶται, νομίζοντες ὅτι θὰ δυνηθοῦν νὰ μεταβάλουν τὸν σκοπὸν τοῦ Ἁγίου. Ἀλλ᾽ ὁ Μάρτυς, ὡς δηλητήριον ἐχίδνης ὑπολαμβάνων τοὺς τοιούτους λόγους τῶν στρατιωτῶν, εἶπε· «Φύγετε ἀπ’ ἐμοῦ, θεομάχοι, καὶ μᾶλλον τὸν ἑαυτόν σας καθοδηγήσατε, νὰ ἐπιστραφῆτε ἀπὸ τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων· διότι εἰς ὀλίγον καιρὸν παρέρχεται αὕτη ἡ πρόσκαιρος ζωὴ καὶ θέλετε κληρονομήσει τὴν ἀτελεύτητον κόλασιν καὶ σεῖς καὶ οἱ βασιλεῖς σας καὶ οἱ ἄρχοντές σας». Τότε ἰδόντες οἱ στρατιῶται ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μεταστρέψωσι τὴν γνώμην τοῦ Ἁγίου, τὸν ἔλαβον καὶ τὸν ὡδήγησαν ἔξω τῆς πόλεως νὰ τὸν ἀποκεφαλίσωσι. Πορευόμενος δὲ ὁ Ἅγιος εἶδε τινὰς φίλους του, κεκρυμμένους Χριστιανούς, καὶ τοὺς λέγει κρυφίως· «Σᾶς παρακαλῶ, μετὰ τὸν θάνατόν μου νὰ λάβητε τὸ σῶμά μου νὰ τὸ ὑπάγητε εἰς τὴν πατρίδα μου τὴν Αἴγυπτον».
Φθάσας ὁ Ἅγιος εἰς τὸν τόπον τῆς, καταδίκης ὕψωσε τὰς χεῖράς του εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ δεόμενος ἔλεγεν· «Εὐχαριστῶ σοι, Δέσποτα καὶ Θεέ, ὅτι μὲ κατηξίωσας νὰ γίνω κοινωνὸς τῶν παθημάτων σου· ὅτι δὲν μὲ παρέδωκας εἰς τὰ θηρία τὰ ἀνήμερα νὰ μὲ κερδήσωσιν· ὅτι μὲ ἐφύλαξας ἕως νῦν καθαρὸν εἰς τὴν ὁμολογίαν σου· ἀλλὰ καὶ νῦν, δέομαί σου καὶ Σὲ ἱκετεύω, παράλαβε τὴν ψυχήν μου εἰς τὴν Βασιλείαν σου καὶ δὸς τὴν Χάριν σου καὶ τὴν βοήθειάν σου εἰς ἐκείνους οἵτινες θὰ μὲ ἐπικαλοῦνται».
Ὑποσημειώσεις
[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.
[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.
[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.
[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.
[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.
