Τῇ ΙΑ’ (11ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΜΗΝΑ, τοῦ ἐν τῷ Κοτυαείῳ.

Ὁ Μάρτυς εἶπεν· «Ὦ ἀνόητε, τί συλλογίζεσαι μὲ τοιαῦτα παιγνίδια νὰ γυρίσῃς ἐμὲ ἀπὸ τὴν πίστιν μου ἢ μὲ τοιαύτας βασάνους νὰ διασείσῃς τὸν στερεὸν πύργον τῆς ὁμολογίας μου;». Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ Πύρρος διέταξε τοὺς στρατιώτας του περισσότερον νὰ ξέωσι τὸν Ἅγιον καὶ πρὸς αὐτὸν εἶπεν· «Ἄφες τὴν κακὴν ἐπιμονήν, ὦ Μηνᾶ, καὶ ὑποτάγηθι εἰς τὸν μεγάλον βασιλέα Μαξιμιανόν». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Διὰ νὰ μὴ γινώσκῃς ποῖος εἶναι ὁ βασιλεύς, τὸν ὁποῖον ὁμολογῶ ἐγώ, διὰ τοῦτο λέγεις νὰ τὸν ἀρνηθῶ καὶ νὰ ὑποταχθῶ εἰς τὸν φθαρτὸν καὶ γήϊνον βασιλέα, ἀλλ’ ἐγὼ δὲν ἀρνοῦμαι τὸν ἀληθινὸν Βασιλέα, ὅστις δίδει πνοὴν κα ζωὴν εἰς πάντας τοὺς ἐν τῇ γῇ καὶ ἔδωκε καὶ ἔχει ἐξουσίαν εἰς τοὺς βασιλεῖς».

Βλέπων ὁ δικαστὴς τὴν ἐπιμονὴν τοῦ Ἁγίου ἠθέλησε νὰ προσελκύσῃ αὐτὸν ἐντέχνως εἰς τὸ θέλημά του· ὅθεν προσποιούμενος ὅτι δὲν γνωρίζει, τὶ λέγει ὁ Ἅγιος, εἶπε· «Καὶ ποῖος εἶναι αὐτός, ὦ Μηνᾶ, ὅστις δίδει τὴν ἐξουσίαν εἰς τοὺς βασιλεῖς καὶ εἶναι καὶ βασιλεὺς πάσης κτίσεως;». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι, ὁ τοῦ Θεοῦ Υἱός, ὁ πάντοτε ζῶν καὶ διαμένων, εἰς τὸν ὁποῖον ὑποτάσσονται πάντα ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ». Ὁ δικαστὴς εἶπε· «Καὶ δὲν ἠξεύρεις, ὦ Μηνᾶ, ὅτι δι’ αὐτὸ τὸ ὄνομα ὅπου λέγεις ὀργίζονται οἱ βασιλεῖς καὶ προστάσσουσι νὰ σᾶς τιμωρῶμεν ἀνηλεῶς;». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἂν ὀργίζωνται οἱ βασιλεῖς, ἐμὲ δὲν μὲ λυπεῖ, οὐδὲ τοὺς συλλογίζομαι· ἕνα σκοπὸν ἔχω νὰ ἀποθάνω εἰς τὴν καλὴν ταύτην ὁμολογίαν. Διότι, ὡς λέγει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις, ἢ στενογωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα;» (Ρωμ. η’ 35).

Ταῦτα μὲν ὁ Ἅγιος ἔλεγεν· ὁ δὲ τύραννος περισσότερον ὠργίσθη καὶ προστάσσει τοὺς στρατιώτας νὰ λάβωσι τριχίνους σάκκους, νὰ τρίβωσι δυνατὰ τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου τὸ ἐξεσμένον. Τούτου δὲ γενομένου ὁ Ἅγιος ἔλεγεν· «Σήμερον ἀποδύομαι τοὺς δερματίνους τῆς ἁμαρτίας χιτῶνας καὶ ἐνδύομαι τὸ φωτεινὸν ἔνδυμα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ». Πάλιν ὁ δικαστής, βλέπων ὅτι καὶ ταύτην τὴν βάσανον ὁ Ἅγιος ὡς παίγνιον ὑπολαμβάνει, προσέταξε νὰ λάβωσι λαμπάδας ἀνημμένας καὶ νὰ κατακαίωσι κύκλωθεν τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου. Ἀλλὰ καὶ εἰς αὐτὴν τὴν βάσανον ὁ Ἅγιος ἔλεγεν: «Ἔχω τὸν Χριστόν μου βοηθόν, ὅστις εἶπε νὰ μὴ φοβώμεθα ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.

[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.

[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.

[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.

[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.