Σελίδα 2 από 14
Ὅσοι ἤκουσαν, τὴν φωνὴν ταύτην ὅλοι συνηθροίσθησαν πρὸς αὐτὸν νὰ ἴδωσι τὶς εἶναι, ἀφήσαντες τοὺς χοροὺς καὶ τὰ παιχνίδια τῆς ἑορτῆς. Ἐθαύμαζον δὲ πῶς ἐτόλμησεν οὗτος νὰ παρουσιασθῇ εἰς τοσοῦτον πλῆθος. Ὅσοι λοιπὸν ἦσαν κρυφοὶ Χριστιανοὶ ἐχάρησαν εἰς τὴν παρρησίαν τοῦ Ἁγίου, οἱ δὲ εἰδωλολάτραι, σύροντες καὶ δέροντες ἔφερον τὸν Ἅγιον ἔμπροσθεν τοῦ ἡγεμόνος τῆς πόλεως, ὀνόματι Πύρρου, ὅστις ἐκάθητο ἐφ’ ὑψηλοῦ θρόνου, διὰ νὰ βλέπῃ τὸ θέατρον. Εὐθὺς δὲ ὡς εἶδε τὸν Ἅγιον, ηὐλαβήθη τὸ σχῆμα του καὶ τὴν ἡλικίαν του, διότι ἦτο τότε ὁ Ἅγιος ἕως πεντήκοντα ἐτῶν καὶ εἶχε πρόσωπον καὶ σχῆμα ἄξιον εὐλαβείας. Διὰ τοῦτο τὸν ἐξήταζε μὲ ἡμερότητα, πόθεν εἶναι, τὶς εἶναι καὶ ἀπὸ ποίαν θρησκείαν. Πρὸς τοῦτον ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Πατρίδα μὲν ἔχω τὴν Αἴγυπτον, καλοῦμαι δὲ Μηνᾶς· ἤμην δὲ καί ποτε στρατιώτης· ἀλλ’ ὅμως, ἐπειδὴ εἶσθε ἀσεβεῖς καὶ εἰδωλολάτραι, ἄφησα τὴν τιμήν σας καὶ ἤμην εἰς τὸ ὄρος κεκρυμμένος Χριστιανός. Τώρα δὲ ἦλθα νὰ παρουσιασθῶ ἐνώπιον πάντων καὶ νὰ ὁμολογήσω τὸν Χριστόν μου ὡς Θεὸν ἀληθινόν, ἵνα καὶ αὐτὸς μὲ ὁμολογήσῃ ὡς δοῦλον αὐτοῦ ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, καθὼς τὸ λέγει καὶ μόνος του· «ὅστις μὲ ὁμολογήσῃ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ ἡγεμών, μεγάλως ὀργισθεὶς προσέταξε νὰ φυλακίσωσι τὸν Ἅγιον, ἵνα συλλογισθῇ πῶς νὰ τὸν θανατώσῃ.
Πρωΐας δὲ γενομένης, ἀφοῦ διελύθη ἡ πανήγυρις τῆς ἑορτῆς, διέταξε νὰ ἐκβάλωσι τὸν Ἅγιον ἀπὸ τὴν φυλακήν. Καὶ πρῶτον μὲν κατήγγειλε μέγα ἔγκλημα κατὰ τοῦ Ἁγίου, ὅτι ἐτόλμησεν εἰς τοσοῦτον πλῆθος νὰ εἴπῃ τοιούτους λόγους· διότι καταφρόνησιν ἰδικήν του εἶχε τὴν παρρησίαν τοῦ Ἁγίου· ἔπειτα τὸν ὠνείδιζεν, ὅτι ἄφησε τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ βασιλέως. Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ναί, ἡγεμών· οὕτω πρέπει νὰ ὁμολογῶμεν φανερὰ καὶ παρρησίᾳ τὸν Χριστόν μου, διότι εἶναι φῶς καὶ νὰ μὴ φοβώμεθα, καθὼς ἐκεῖνος εἶπεν, «ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι» (Ματθ. ι’ 28), ἀλλὰ νὰ τὸν κηρύττωμεν καὶ στόματι καὶ καρδίᾳ· διότι καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος οὕτω μᾶς ἐδίδαξε λέγων· «Καρδίᾳ γὰρ πιστεύετε εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολογεῖτε εἰς σωτηρίαν» (Ρωμ. ι’ 10). Ταῦτα ὡς ἤκουσεν ὁ ἡγεμών, λέγει πρὸς αὐτόν· «Σὲ βλέπω, ὦ Μηνᾶ, ὅτι δὲν εἶσαι νέος μωρός, ὥστε νὰ μὴ γνωρίζῃς τὸ συμφέρον σου· ἰδοὺ ἔχεις ἡλικίαν γεροντικήν· μὴ λοιπὸν κάμῃς ὡς μωρὸς καὶ καταφρονήσης ταύτην τὴν γλυκυτάκην ζωήν, προτιμῶν τὸν θάνατον.
Ὑποσημειώσεις
[1] Τὸ Κοτυάειον ἢ Κοτύαιον ἦτο ἀρχαιοτάτη Μικρασιατικὴ πόλις κειμένη ἐν τῇ θέσει τῆς σημερινῆς Κιουταχείας ἦτο μία τῶν κυριωτέρων πόλεων τῆς Ἐπικτήτου Φρυγίας, θεωρεῖται δὲ ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς πατρὶς τοῦ Αἰσώπου. Τὸ Κοτυάειον ἀνῆκεν εἰς τὸ Βυζάντιον μέχρι τῶν μέσων τοῦ 11ου αἰῶνος, ὁπότε περιῆλθεν εἰς τοὺς Σελτζουκίδας Τούρκους, μετονομασθὲν Κιουτάχεια, κεῖται δὲ περὶ τὰ 65 χιλιόμετρα νοτιοδυτικῶς τοῦ Ἐσκὶ-Σεχὶρ ἐπὶ τῶν παρυφῶν τοῦ ὄρους Πουρσοὺκ-Ντὰγ καὶ εἰς ὕψος 930 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Αὕτη κατὰ τὸν ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Ἑλληνοτουρκικὸν πόλεμον κατελήφθη ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων τὴν 3ην Ἰουλίου 1921, ἀπωλέσθη δὲ καὶ πάλιν κατὰ τὴν Μικρασιατικὴν καταστροφὴν τὸ ἔτος 1922.
[2] Μπαρμπαρία ἢ Βερβερία ὠνομάζετο τότε ἡ Βόρειος Ἀφρικὴ κατὰ μῆκος τῶν πρὸς τὴν Μεσόγειον ἀκτῶν αὐτῆς πλὴν τῆς Αἰγύπτου.
[3] Πρόκειται περὶ τοῦ σῳζομένου μέχρι σήμερον παλαιοῦ μικροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης, ὅστις ἀπαρτίζεται ἐκ δύο κλιτῶν, ἐξ ὧν τὸ μὲν βόρειον καὶ μεγαλύτερον κατά τε τὸ εὗρος καὶ τὸ μῆκος τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Σωτῆρος, τὸ δὲ μεσημβρινὸν ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, χρονολογούμενος ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἑνετοκρατίας (1204-1669)· ἦτο ἀπὸ τότε δίκλιτος, ἀναφερόμενος ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν Παναγία ἡ Παντάνασσα, κατὰ τὰ τέλη δὲ τῆς περιόδου ταύτης ἡ Κυρία ἡ Παναγία καὶ ὁ Ἅγιος Μηνᾶς. Μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς πόλεως ὑπὸ τῶν Τούρκων (1669), ὅτε εἷς μόνον Ναὸς παρεχωρήθη εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ Ὀρθοδόξους, ὁ τοῦ Ἁγίου Ματθαίου, ὁ Ναὸς οὗτος ἐγκατελείφθη, ἀνεκαινίσθη δὲ καὶ πάλιν τῷ 1735. Ἐντὸς δὲ εἰς τὸν περίβολον αὐτοῦ ἔλαβε χώραν ἡ ὑπὸ τῶν Τούρκων πρώτη μεγάλη σφαγὴ τῶν Χριστιανῶν τῇ 24ῃ Ἰουνίου 1821 («ὁ μεγάλος ἀρμπεντὲς») κατὰ τὴν ὁποίαν εὗρον οἰκτρὸν θάνατον ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος Παρδάλης (1800-1821), οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας καὶ ὁ τιτουλάριος ἴσως Ἐπίσκοπος Διοπόλεως Καλλίνικος καὶ πολλοὶ ἄλλοι Κληρικοὶ καὶ λαϊκοί. Ὁ ἱερουργῶν κατ’ ἐκείνην τὴν ὥραν Ἱερεὺς ἐσφάγη ἐπὶ τῆς Ἁγίας Τραπέζης. Συνδέεται ἐπίσης καὶ μετ’ ἄλλων ἱστορικῶν τοῦ Γένους γεγονότων ὁ Ἱερὸς Ναός, δι’ ὃ καὶ θεωρεῖται ὑπὸ τῶν Ἡρακλειωτῶν ὡς ὁ σεπτότερος τῶν ἐν τῇ πόλει οἴκων τῆς λατρείας τοῦ Θεοῦ.
[4] Τὸ ἐν Ἡρακλείῳ λείψανον τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ ἐδωρήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου τοῦ Σινᾶ Νικηφόρου εἰς τὸν Μητροπολίτην Κρήτης Γεράσιμον Λετίτζην κατὰ τὸ πρῶτον ἥμισυ τοῦ ΙΗʹ (18ου) αἰῶνος καὶ πιθανώτατα τῷ 1733, ἥτις εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἐπὶ τοῦ ἐπαργύρου πλαισίου αὐτοῦ ἀναγεγραμμένη χρονολογία.
[5] Τὸ Ἐλ Ἀλαμέϊν εἶναι παραλιακὸν χωρίον τῆς Αἰγύπτου κείμενον πρὸς τὸ δυτικὸν τμῆμα τοῦ κόλπου τῶν Ἀράβων, εἰς ἀπόστασιν 120 χιλιομέτρων δυτικῶς τῆς Ἀλεξανδρείας.
