Λόγος Β’. Πανηγυρικὸς εἰς τὸν Θεῖον Εὐαγγελισμὸν τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ.

Δὲν θέλει δὲ παρέλθει πολὺς χρόνος καὶ ὡς ἐξουσιαστὴς ζωῆς καὶ θανάτου, συντρίβων τὰς σιδηρᾶς πύλας τοῦ Ἅδου καὶ θανατώνων τὸν ἴδιον τὸν θάνατον, θέλει ἀναστηθῆ τροπαιοφόρος καὶ θέλει πετάξει ἔνδοξος εἰς τοὺς οὐρανούς, ὅπου, καθεζόμενος ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρός θέλει βασιλεύσει εἰς τοὺς αἰῶνας καὶ τῆς Βασιλείας του δὲν θέλει ὑπάρξει τέλος. Τοιοῦτον ἁγιώτατον καρπὸν θέλει βλαστήσει ἡ ἄσπορος καὶ καθαρωτάτη κοιλία Σου· τοιοῦτον εὐλογημένον Υἱὸν θέλεις γεννήσει Σὺ ἡ εὐλογημένη Μήτηρ· καὶ θέλεις τὸν γεννήσει μένουσα παρθένος, ὡς πρότερον. Καὶ μὴ θαυμάζῃς εἰς τοῦτο, διότι ἐκεῖνος ὁ ἴδιος Θεός, ὁ ὁποῖος ἔκαμε καὶ ἐβλάστησε, δίχως νὰ ποτισθῇ, ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρών, ὅστις ἔκαμε καὶ ἀνέβλυσε δροσερὸν ὕδωρ ἀπὸ τὴν ξηρὰν πέτραν εἰς τὴν ἔρημον καὶ εὑρέθησαν γεγραμμέναι, ἄνευ χειρὸς ἀνθρώπου, αἱ πλάκες τῆς Διαθήκης, ἐκεῖνος θέλει Σὲ φυλάξει παρθένον καθαρὰν μετὰ τὴν γέννησιν».

Οὗτοι οἱ λόγοι τοῦ Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, ἂν καὶ ἐμήνυον χαρᾶς εὐαγγέλια, ἐν τούτοις εἰς τὴν καρδίαν τῆς Παρθένου ἐπροξένησαν μεγάλην ταραχήν. Ὅμως, ὡς σοφὴ καὶ συνετή, πρῶτον καταστέλλει τὴν καρδίαν αὐτῆς ἀπὸ τοῦ φόβου, ὡς λέγει ὁ Θεοφύλακτος Βουλγαρίας. «Ὣς ἐν ἀταραξίᾳ, γενομένη δέξηται τὴν θείαν ἀπόκρισιν καὶ ὡς οὐκ ἀπιστήσασα, ἀλλ’ ἐπιζητοῦσα νὰ μάθῃ τὸν τρόπον τοῦ πράγματος, εἶπε πρὸς τὸν Ἄγγελον· «Πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;» (Λουκ. α’ 34). Σύ, ὦ θεοειδέστατον πνεῦμα, ὅπερ φέρον μορφὴν ἀνθρώπου μοὶ ὁμιλεῖς λόγους ὑπὲρ ἄνθρωπον, εἰπέ μοι πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ γεννήσῃ παρθένος; Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρχῃ μετ’ ἐμοῦ ὁ Κύριος; Ὁ Κύριος μετ’ ἐμοῦ; Ὁ Θεὸς ἐκεῖνος ὁ ὕψιστος καὶ ἀπερίγραπτος, ὅστις ποτὲ δὲν ἤρχισε καὶ ποτὲ δὲν θέλει τελειώσει, ὁ ἄναρχος καὶ ἀτελεύτητος· ἐκείνη ἡ καθαρωτάτη οὐσία, ἡ ὁποία ποτὲ δὲν ἐγεννήθη καὶ πάντοτε ζῇ καὶ ποτὲ δὲν γηράσκει οὔτε ἀποθνήσκει· ἐκεῖνος, λέγω, θέλει ἑνωθῆ μετ’ ἐμοῦ τῆς ταπεινῆς γυναικός, ἥτις ἄλλο δὲν εἶμαι, παρὰ μία ψυχὴ ριζωμένη εἰς θνητὸν σῶμα, γυμνὸν ὄνομα, σκιὰ ἑνὸς σώματος, τὸ ὁποῖον ὀλίγον ζῇ καὶ πολὺ πάσχει; «Πῶς ἔσται μοι τοῦτο», νὰ εἶναι μετ’ ἐμοῦ τοῦ φθαρτοῦ χορταρίου σμιγμένον τὸ πῦρ τῆς Θεότητος; Μὲ τὸ πλάσμα ὁ Πλάστης; Μὲ μίαν παρθένον ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ; Καὶ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον περισσότερον συγχύζει τὸν νοῦν μου καὶ ρίπτει εἰς ἄβυσσον τὸν λογισμόν μου, εἶναι αὐτὸ τὸ ὁποῖον μοὶ λέγεις, ὅτι μέλλω νὰ γεννήσω παρθένος. Καὶ τίς εἶδε ποτὲ καρπὸν δίχως ρίζαν; γέννημα δίχως σπόρον; ποταμὸν δίχως πηγήν; υἱὸν δίχως πατέρα; μητέρα δίχως ἄνδρα; Πῶς ἔσται τοῦτο; ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω. Ἐξήγησέ μου, ὦ Ἄγγελε, τὸ μυστήριον· εἰπέ μοι ταύτης τῆς ἀσπόρου συλλήψεως τὸν τρόπον. Πῶς ἔσται τοῦτο;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ θερμοτάτη αὕτη δέησις, τοῦ νεαροῦ τότε Μηνιάτου ὑπὲρ τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ γένους ἀπὸ τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ, ἐπέπρωτο νὰ ἐκπληρωθῇ μετὰ 133 ἀκόμη ἔτη, ὅτε διὰ τῆς ἐκραγείσης ἐν ἔτει 1821 Ἕλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐπετεύχθη μετὰ σκληροὺς ἀγῶνας ἡ παλιγγενεσία τῆς Ἑλλάδος.