Λόγος Β’. Πανηγυρικὸς εἰς τὸν Θεῖον Εὐαγγελισμὸν τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ.

Τοῦτο τὸ ἀπόκρυφον μυστήριον τῆς θείας οἰκονομίας προεικόνιζον οἱ τύποι καὶ τὰ αἰνίγματα καὶ αἱ ρήσεις τῶν πνευματοφόρων Πατέρων καὶ Προφητῶν· τοῦτο προεμήνυεν ἡ βάτος, ἣν εἶδεν ὁ Μωϋσῆς· «Παρελθὼν ὄψομαι τὸ ὅραμα τὸ μέγα τοῦτο» (Ἐξ. γ’ 3). Τί; Ὅτι ἡ βάτος καίεται καὶ «οὐ κατακαίεται» (αὐτόθι). Ἐπειδὴ ἡ Παρθένος ἔλαβεν ἐν ἑαυτῇ τὸ πῦρ τῆς Θεότητος, δίχως βλάβην τῆς καθαρᾶς της παρθενίας. Τοῦτο ἡ κλῖμαξ τοῦ Ἰακώβ, «ἧς ἡ κεφαλὴ ἀφικνεῖτο εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ οἱ Ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἀνέβαινον καὶ κατέβαινον ἐπ’ αὐτὴν» (Γεν. κη’ 12)· ἐπειδή, διὰ μέσου τῆς Μαρίας, ὁ Θεὸς κατῆλθεν εἰς τὴν γῆν καὶ ἔγινεν ἄνθρωπος θνητὸς καὶ ὁ ἄνθρωπος ἀνῆλθεν εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἀπέκτησε τὴν προτέραν ἀθανασίαν. Τοῦτο ὁ ἀχειρότμητος λίθος τοῦ Δανιήλ· «Ἐθεώρεις, Βασιλεῦ, ἕως ἀπεσχίσθη λίθος ἐξ ὄρους ἄνευ χειρὸς» (Δαν. β’ 34), ἐπειδή, ἀπὸ τὰς καθαρὰς σάρκας τῆς Παρθένου ἐγεννήθη ἡ μυστικὴ πέτρα, ἤτοι ὁ Χριστός, δίχως συνουσίαν ἀνθρώπου. Τοῦτο εἶδε καθαρὰ ὁ Προφήτης Ἱερεμίας εἰς τὸν οἶκον ἐκείνου τοῦ τεχνίτου, ὅστις ἐπάνω εἰς ἕνα τροχὸν ἔκαμνε διάφορα ἀγγεῖα καὶ ἐπειδὴ συνετρίβη ἓν ἐκ τούτων, πάλιν τὸ ἔπλασεν ὡραιότερον· «καὶ κατέβην εἰς τὸν οἶκον τοῦ κεραμέως καὶ ἰδοὺ αὐτὸς ἐποίει ἔργον ἐπὶ τῶν λίθων· καὶ ἔπεσε τὸ ἀγγεῖον ὃ αὐτὸς ἐποίει ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ, καὶ πάλιν αὐτὸς ἐποίησεν αὐτὸ ἀγγεῖον ἕτερον, καθὼς ἤρεσεν ἐνώπιον αὐτοῦ ποιῆσαι» (Ἱερ. ιη’ 3-4). Ποῖος ἄλλος εἶναι ὁ τεχνίτης, εἰ μὴ ὁ Παντοκράτωρ Θεὸς καὶ Πατήρ; «ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργός, ὁ Θεὸς» (Ἑβρ. ια’ 10). Ποῖος ἄλλος τροχὸς εἰ μὴ ὁ προαιώνιος Λόγος διὰ τοῦ ὁποίου ἐδημιούργησεν ὁ Πατὴρ ὅλα τὰ κτίσματα; «Πάντα δι’ αὐτοῦ ἐγένετο καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδ’ ἕν, ὃ γέγονεν» (Ἰωάν. α’ 3).

Λοιπὸν ἐπειδὴ ἓν ἀπὸ ταῦτα τὰ ἀγγεῖα, τὰ ὁποῖα εἶναι ὁ προπάτωρ Ἀδάμ, μὲ τὴν παρακοὴν συνετρίβη καὶ ἀθλίως ἀπημαύρωσε τὴν θείαν Εἰκόνα, διὰ τοῦτο σήμερον πάλιν ἀνακαινίζει αὐτὸ ὁ Κύριος ὡραιότερον μὲ τὴν ἀνάπλασιν τοῦ νέου Ἀδάμ. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ (Α’ Κορ. ιε’ 47), κηρύττει ἡ θεόπνευστος σάλπιγξ τῆς Ἐκκλησίας. Τοῦτο ἐσήμαινε τὸ τόξον ἐκεῖνο, περὶ οὗ ὁ Θεὸς εἰς τὸν Νῶε, ὅτι ἀφ’ ὅτου θέλει φανῆ εἰς τὰ νέφη, τότε μεταξὺ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀνθρώπου θέλει ὑπάρξει σύμβασις καὶ ἀγάπη· «τὸ τόξον μου τίθημι ἐν τῇ νεφέλῃ καὶ ἔσται εἰς σημεῖον διαθήκης ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ τῆς γῆς» (Γεν. θ’ 13). Ὅθεν, σήμερον, ὅτε ἐφάνη τὸ μυστικὸν τόξον, ὅτε ἐσαρκώθη ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, σήμερον ἐβεβαιώθη ἡ ἀγάπη μεταξὺ τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀνθρώπου· «αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα ἓν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας» (Ἐφ. β’ 14). Τοῦτο καὶ ὁ Γαβριὴλ εἰς τὴν Παρθένον εὐαγγελίζεται λέγων· «ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρί, καὶ τέξῃ υἱὸν» (Λουκ. α’ 31).


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ θερμοτάτη αὕτη δέησις, τοῦ νεαροῦ τότε Μηνιάτου ὑπὲρ τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ γένους ἀπὸ τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ, ἐπέπρωτο νὰ ἐκπληρωθῇ μετὰ 133 ἀκόμη ἔτη, ὅτε διὰ τῆς ἐκραγείσης ἐν ἔτει 1821 Ἕλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐπετεύχθη μετὰ σκληροὺς ἀγῶνας ἡ παλιγγενεσία τῆς Ἑλλάδος.