Λόγος Β’. Πανηγυρικὸς εἰς τὸν Θεῖον Εὐαγγελισμὸν τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου ΜΑΡΙΑΣ.

Τὸν ἐνταῦθα παρατιθέμενον θαυμάσιον Βίον τῆς Ἁγίας Συγκλητικῆς συνέγραψεν ἑλληνιστὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ὁ Ἀλεξανδρείας, μετέφρασε δὲ εἰς τὴν ἁπλῆν ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης καὶ περιέλαβεν εἰς τὸ ὑπ’ αὐτοῦ ἀπαρτισθὲν «Νέον Ἐκλόγιον», ὅπερ ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1803. Ἐκ τούτου παραληφθεὶς παρατίθεται ἐνταῦθα ἐλαφρῶς διασκευασθεὶς κατὰ τὴν φράσιν. Περὶ τῆς Ἁγίας Συγκλητικῆς ᾄδεται λόγος, ὅτι εἶναι ἡ παρθένος ἐκείνη, ἥτις εἶχε κεκρυμμένον τὸν Ἅγιον ἕξ ἔτη ἐντὸς φρέατος
ΕΙΚΟΝΑ
Θαυμασία βυζαντινὴ φορητὴ εἰκὼν ΙΒʹ αἰῶνος,
ἀποτεθησαυρισμένη ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ Ἁγίας Αἰκατερίνης
τοῦ θεοβαδίστου ὄρους Σινᾶ.

ΠΡΟΒΑΙΝΕΙ ἀπὸ τὴν λαμπρὰν πύλην τῆς ὡραιοτάτης ἀνατολῆς ἐκείνη ἡ λευκόμορφος μηνύτρια τοῦ Ἡλίου, ἡ ροδοδάκτυλος καὶ φωσφόρος αὐγή. Καὶ εὐθύς, ὅταν ἀρχίσῃ εἰς τὸ ἀργυροχρυσοσύνθετον πρόσωπον τοῦ οὐρανοῦ νὰ ζωγραφίζεται ἡ ἔλευσις τοῦ παμφαοῦς φωστῆρος τῆς ἡμέρας, τότε ὁ πολύμορφος χορὸς τῶν ἀστέρων βιάζεται νὰ φύγῃ τὸ ταχύτερον, μετ’ αὐτῶν δὲ, ὁλοσχερῶς ἀφανίζεται τὸ ζοφερώτατον σκότος τῆς σκοτεινῆς νυκτός.

Ἐναρμόνιος μουσική, μὲ τὰ μελῳδικὰ ὄργανα τῶν πτηνῶν συντεθειμένη, ἀντηχεῖ εἰς τὰ χρυσοπράσινα δάση· οἱ ἄνθρωποι, βυθισμένοι εἰς βαθύτατον ὕπνον, ἐγείρονται διὰ τὰς ποικίλας των ἀσχολίας. Καὶ ἤδη, ὡς χαριέστατος μηνυτής, εἰς ὅλον τὸν ἀπέραντον Κόσμον εὐαγγελίζεται· «Ἰδοὺ ἡμέρα ἤγγικεν, ἰδοὺ ἐξέλαμψεν».

Ὁμοίως κατὰ τὴν σημερινὴν ἡμέραν προβαίνει ἀπὸ ἐκείνην τὴν ἡλιοστάλακτον πύλην τοῦ οὐρανοῦ ὁ ἀγλαοπυρσόμορφος τοῦ Θεοῦ Ἀρχάγγελος, ὁ λαμπρὸς καὶ καθαρὸς Γαβριήλ. Καὶ εὐθὺς ὡς μὲ τὸν χαιρετισμὸν «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ Σοῦ» (Λουκ. α’ 28), ζωγραφίζει εἰς τὴν ἄμωμον γαστέρα τῆς Θεομήτορος Μαριὰμ τὴν ἔλευσιν τοῦ ἀδύτου τῆς δικαιοσύνης Ἡλίου, τότε ἀρχίζει τὸ ταχύτερον νὰ φεύγῃ ἡ ἀντίθετος πολυθεΐα τῶν δολίων εἰδώλων. Ἀφανίζονται ὁλοσχερῶς τὰ σκοτεινότατα σύμβολα τοῦ παλαιοῦ νόμου. Ἡ ἀσύστατος χορεία τῶν ἀπίστων, μὴ ὑποφέρουσα τὸ τηλαυγέστατον τῆς ἀληθείας φῶς, κρύπτει μὲ τὴν σιωπὴν τὸ ἀσεβέστατον πρόσωπον. Τὰ στόματα τῶν ἱερῶν Διδασκάλων δὲν παύουσι νὰ ψάλλωσι μίαν ἀκατάπαυστον δοξολογίαν. Τὸ ἀνθρώπινον γένος, βυθισμένον εἰς τὸν ὕπνον τῆς ἀγνωσίας, ἐγείρεται πρὸς τὴν χριστώνυμον πολιτείαν τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως· καὶ ἤδη, μὲ τὴν θεόπνευστον σάλπιγγα ἑνὸς χαριεστάτου Εὐαγγελισμοῦ τοῦ θείου τούτου Ἀρχαγγέλου πρὸς τὸν Κόσμον ὅλον, εὐαγγελίζεται πρὸς τὴν Παρθένον· «Ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱὸν» (αὐτόθι 31).


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ θερμοτάτη αὕτη δέησις, τοῦ νεαροῦ τότε Μηνιάτου ὑπὲρ τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ γένους ἀπὸ τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ, ἐπέπρωτο νὰ ἐκπληρωθῇ μετὰ 133 ἀκόμη ἔτη, ὅτε διὰ τῆς ἐκραγείσης ἐν ἔτει 1821 Ἕλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐπετεύχθη μετὰ σκληροὺς ἀγῶνας ἡ παλιγγενεσία τῆς Ἑλλάδος.