Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΑΡΣΕΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ὅταν δὲ τὰ ἔδεσεν, ἐδοκίμασε νὰ τὰ σηκώσῃ καὶ δὲν ἠδύνατο. Ἀποθέσας δὲ τὸ δεμάτιον, ἐπρόσθεσε καὶ ἄλλα ξύλα καὶ τὰ ἔκαμε περισσότερα. Τοῦτο δὲ καὶ ἔπραττεν ἐν συνεχείᾳ. Ἀφοῦ δὲ ἐπροχώρησαν ὀλίγον, ἔδειξεν ὁ Ἄγγελος εἰς αὐτὸν ἄλλον ἄνθρωπον, ὅστις ἤντλει ὕδωρ ἐξ ἑνὸς λάκκου, δι᾽ ἑνὸς δοχείου κατατρυπημένου, ἕως ὅτου δὲ ἀνασύρῃ τοῦτο ἀπὸ τὸν λάκκον ἐχύνετο ὅλον τὸ ὓδωρ. Ἀφοῦ δὲ ἐπροχώρησαν ὀλίγον ἀκόμη, τοῦ ἔδειξε Ναὸν μέγιστον, εἰς τὸν ὁποῖον ἐδοκίμαζον ἐπὶ ὥραν πολλὴν δύο ἄνδρες ἔφιπποι νὰ εἰσέλθωσι, βαστάζοντες ὁριζοντίως παμμέγιστον ξύλον, τὸ ὁποῖον ὅμως τοὺς ἠμπόδιζε καὶ δὲν ἠδύναντο νὰ εἰσέλθωσιν εἰς τὸν Ναόν. Διότι δὲν ἤθελαν οὔτε νὰ κύψουν οὔτε νὰ ἀφήσουν τὸ ξύλον ἢ νὰ τὸ σηκώσουν κατ’ ἄλλον τρόπον, ἀλλὰ ἐβάσταζον τοῦτο ἐξηπλωμένον κατὰ τρόπον ποὺ τοὺς ἠμπόδιζε τὴν εἴσοδον».

«Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Ἄγγελος ἔδειξε ταῦτα εἰς τὸν Ὅσιον, τοῦ ἀπεκάλυψε καὶ τὴν σημασίαν αὐτῶν, εἰπών· «Αὐτοί, οἵτινες βαστάζουν τὸ ξύλον, εἶναι ὅσοι πιστεύουν, ὅτι εἶναι δίκαιοι καὶ διὰ τὴν ὑπερηφάνειάν των γίνεται δι’ αὐτοὺς ἄβατος ἡ ὁδὸς τῆς ταπεινώσεως καὶ οὕτω μένουν ἔξω τῆς οὐρανίου Βασιλείας οἱ ανόητοι. Ἐκεῖνος δέ, ὅστις ἤντλει τὸ ὕδωρ μὲ τὸ τρυπημένον δοχεῖον, ἐκαλλιέργει ἀρετάς, ἤτοι νηστείας, προσευχάς, ἐλεημοσύνας καὶ ἄλλα· ἀλλὰ διότι εἶναι ἀνθρωπάρεσκος, δηλαδὴ ἀρέσκει εἰς αὐτὸν ἡ ἐπίδειξις πρὸς τοὺς ἀνθρώπους καὶ δὲν εὐχαριστεῖται νὰ γνωρίζῃ ταῦτα μόνον ὁ Θεός, ἀλλ’ ἐπιζητεῖ τὸν ἔπαινον τῶν ἀνθρώπων, διὰ τοῦτο, δικαίως, μισεῖ ὁ Θεὸς τὰς πράξεις του καὶ οὕτω δὲν ἔχει καθόλου μισθόν. Ἐκεῖνος δὲ πάλιν, ὅστις δὲν ἠδύνατο νὰ σηκώσῃ τὰ ξύλα, εἶναι αὐτὸς ὅστις ἔχει πολλὰ ἁμαρτήματα καὶ ἀντὶ νὰ μετανοήσῃ καὶ νὰ τὰ ἀποβάλῃ, προσθέτει καὶ ἄλλα, ὁ ἄφρων». Ταῦτα λέγων ὁ θεῖος Ἀρσένιος ἐθεράπευεν ἑνὸς ἑκάστου τῶν ἀκροατῶν του τὸ πάθος, τὸ ὁποῖον ἐνεφώλευεν ἐντὸς αὐτοῦ καὶ ὅλοι ὠφελοῦντο πολὺ ἐκ τῶν νουθετικῶν καὶ διδακτικῶν λόγων του [1].

Ἄλλοτε πάλιν ὁ θεῖος Ἀρσένιος διηγήθη εἰς τοὺς Πατέρας τὸ ἑξῆς θαυμάσιον· «Μοναχός τις ἔζη εἰς τὴν Σκήτην, γέρων κατὰ τὴν ἡλικίαν καὶ εἰς τὴν πρᾶξιν θαυμάσιος. Πλὴν ἦτο ἁπλοῦς καὶ ἀγράμματος. Ὅθεν, εὑρὼν αὐτὸν ὁ δαίμων ἀμαθῆ καὶ ἀγροῖκον, ἔσπειρεν εἰς τὴν διάνοιάν του ζιζάνια καὶ ἔλεγεν, ὅτι ὁ Ἅγιος Ἄρτος, τὸν ὁποῖον μεταλαμβάνομεν, δὲν εἶναι καθ’ αὑτὸ καὶ κυρίως Σὰρξ καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ἀλλὰ τούτων ἀντίτυπα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἀξιόλογα εἶναι τρία ψυχωφελέστατα ἀποφθέγματα, τὰ ὁποῖα ἀφῆκεν εἰς ἡμᾶς ὁ μέγας οὗτος Πατήρ. Πρῶτον τό· «Ἀρσένιε, δι’ ὃ ἐξῆλθες», τὸ ὁποῖον συνείθιζε νὰ λέγῃ καθ’ ἑκάστην ὁ ἀοίδιμος, ἀνακαινίζων τὸν πρῶτον ἐκεῖνον σκοπόν, διὰ τὸν ὁποῖον ἀνεχώρησεν ἐκ τοῦ κόσμου καὶ μετέβη εἰς τὴν ἔρημον, περὶ οὗ γράφομεν ἐν σελίδι 203. Δεύτερον τό· «Ὁ Θεός μου μὴ ἐγκαταλείπῃς με, ὅτι οὐδὲν ἐποίησα ἐνώπιόν Σου ἀγαθόν, ἀλλὰ δός μοι διὰ τὴν ἀγαθότητα σου βαλεῖν ἀρχήν», περὶ οὗ βλέπε ἐν σελ. 195 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου καὶ ἐν τῇ «Φιλοκαλίᾳ», εἰς τὸ τέλος τοῦ ρʹ (100) κεφαλαίου τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Θεοδώρου τοῦ μεγάλου Ἀσκητοῦ καὶ Ἐπισκόπου Ἐδέσσης. Τρίτον συμβουλευτικὸν ἀπόφθεγμα ἀφῆκεν εἰς ἡμᾶς ὁ Ἅγιος Ἀρσένιος, τὸ λέγον· «Πᾶσαν σου τὴν σπουδὴν ποίησον, ἵνα ἡ ἔνδον σου ἐργασία κατὰ Θεὸν ᾗ καὶ νικήσεις τὰ ἔξω πάθη», ὅπερ βλέπε ἐν σελ. 196 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

Τοῦτο τὸ τελευταῖον ἀναφέρει πολλάκις εἰς τοὺς λόγους του ὁ Θεσσαλονίκης θεῖος Γρηγόριος ὡς ἀναγκαῖον εἰς πάντα θέλοντα νὰ σωθῇ. Διότι δι’ αὐτοῦ διδασκόμεθα, ὅτι πρέπει νὰ καταβάλλωμεν πᾶσαν σπουδὴν ἵνα γένηται ἡ ἐσωτερικὴ ἐργασία τῆς ἱερᾶς προσευχῆς καὶ νήψεως καθαρὰ καὶ μόνον διὰ τὸν Θεόν, ἐπειδὴ ἐὰν αὕτη ἐνεργῆται καθαρά, εὐκόλως θέλομεν νικήσει τὰ ἐξωτερικὰ πάθη τοῦ σώματος. Εἶχε δὲ ὁ Ἅγιος οὗτος γράψει καὶ κεφάλαια ἢ λόγους νηπτικούς, ὡς ἀναφέρει τούτους ἐν τῷ προοιμίῳ τῆς βίβλου του ὁ Ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός, ἀλλὰ ταῦτα δὲν διεσώθησαν. Βλέπε περὶ τούτων καὶ ἐν τῷ τέλει τῆς ὑποσημειώσεως τῆς σελ. 190.

[2] Βλέπε περὶ τούτου καὶ ἐν τῷ «Εὐεργετινῷ», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ. Δʹ, ὑπόθ. Εʹ, ἀπόφθ. Αʹ.

[3] Ἐπειδή, ὡς σημειοῦμεν καὶ ἐν τῇ σελίδι 188, ὁ Βίος τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀρσενίου δὲν ἐγράφη ὑπό τινος τῶν ἀμέσων αὐτοῦ μαθητῶν, ἀλλὰ περισυνελέγη ἐκ διαφόρων πηγῶν, τούτου ἕνεκεν συναντᾶται διαφορά τις ὡς πρὸς τὰ συνολικὰ ἔτη τῆς ζωῆς αὐτοῦ, ἅτινα ποικίλλουν ἐν ταῖς πηγαῖς μεταξὺ τῶν 90 καὶ 120 ἐτῶν. Ἐκ τῶν νεωτέρων ἁγιολόγων, ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης («Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοθόξου Ἐκκλησίας», σελ. 58), λέγει ὅτι εἰς ἡλικίαν 105 ἐτῶν ἀπῆλθε πρὸς Κύριον ὁ Ἅγιος, ἐν δὲ τῇ «Θρησκευτικῇ καὶ Ἠθικῇ Ἐγκυκλοπαιδείᾳ», τόμ. 3ος, στ. 229-230, γράφεται ὅτι ὁ Ὅσιος ἐγεννήθη τὸ 354 καὶ ἐκοιμήθη τὸ 445.