Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΑΡΣΕΝΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ὅταν δὲ πάλιν ὁ Ἱερεὺς ἐμέλιζε τὸν Ἅγιον Ἄρτον εἰς μικρὰς μερίδας, ἔκοπτε καὶ ὁ Ἄγγελος τὴν Σάρκα τοῦ θείου Βρέφους εἰς τὰ ἴδια τμήματα. Ἀλλὰ καὶ ὅταν ὁ πλανώμενος Γέρων ἐπλησίασεν ἵνα κοινωνήσῃ τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, μετέλαβε κρέας ὠμόν, τὸ ὁποῖον ἔσταζεν αἷμα. Τοῦτο ἰδὼν ὁ Γέρων ἔκλαυσεν ἀπὸ τὴν χαράν του καὶ ἀπέρριψε τελείως τὴν προτέραν του πλάνην, βεβαιωθεὶς διὰ τὴν ἀλήθειαν. Ὁμοίως καὶ οἱ δύο ἄλλοι ἐχάρησαν ἰδόντες τοιοῦτον θαυμάσιον καὶ ἀπῆλθον εἰς τὰ κελλία των, εὐχαριστοῦντες τὸν Κύριον». Τοιαῦτα διηγεῖτο πρὸς τοὺς Πατέρας ὁ Μέγας Ἀρσένιος.

Ἦλθον δὲ κάποτε εἰς τὴν Σκήτην βάρβαροι καὶ οἱ μὲν ἄλλοι Πατέρες ἔφυγον, διὰ νὰ μὴ τοὺς φονεύσωσιν, ὁ δὲ Ἀρσένιος οὐδόλω ἐφοβήθη, ἐπειδὴ καὶ τοὺς δαίμονας ἐξουσίαζε καὶ οἱ ἀσεβεῖς τὸν ἐφοβοῦντο. Ἔμεινε λοιπὸν εἰς τὸ κελλίον του, λέγων· «Ἐὰν δὲν ἔχῃ ὁ Θεὸς τὴν φροντίδα μου, τί τὴν θέλω τὴν ζωήν;». Οὕτως ἔμεινεν ἀμέριμνος, οἱ δὲ βάρβαροι δὲν εἶδον οὐδόλως τὸ κελλίον του. Ἄλλοτε πάλιν, εἰς παρομοίαν περίπτωσιν, διὰ νὰ ἀποφύγῃ τὸν ἔπαινον τῶν ἀνθρώπων, ἔφυγε μετὰ τῶν ἄλλων τὴν ἐπιδρομὴν τῶν βαρβάρων, οἱ ὁποῖοι δὲν τὸν ἔβλεπον, ὅταν διήρχετο πλησίον των, ἀλλὰ ἔμενεν εἰς ὅλους ἀόρατος, μὲ τὴν σκέπην καὶ πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ.

Ἦλθε δέ ποτε ἀπὸ τὴν Ρώμην εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν μεγάλη ἀρχόντισσα, συγκλητικὴ τὸ ἀξίωμα, πολὺ πλουσία καὶ κατὰ τὴν ψυχὴν θεοφιλὴς καὶ ἐνάρετος, ἥτις εἶχε μεγάλον πόθον νὰ ἴδῃ τὸν Ἀρσένιον, διὰ νὰ ἀκούσῃ λόγους ψυχωφελεῖς ἐκ τοῦ στόματός του. Ὁ δὲ Πατριάρχης Θεόφιλος πληροφορηθεὶς τὴν εὐγενικὴν αὐτῆς καταγωγήν, τὴν ὑπεδέχθη ἀσμένως καὶ τὴν ἐφιλοξένησεν ἐπιμελῶς. Τοῦτον παρεκάλεσεν ἡ γυνὴ νὰ μεταβῶσιν ὁμοῦ πρὸς ἐπίσκεψιν τοῦ Ἀρσενίου. Ἐξεκίνησαν λοιπὸν καὶ ὅταν ἐπλησίαζον, προεπορεύθη ὁ Πατριάρχης καὶ παρεκάλει τὸν Ἅγιον νὰ ὑποδεχθῇ τὴν γυναῖκα, ἐπειδὴ ἦτο πολὺ εὐλαβὴς πρὸς αὐτὸν καὶ ὑπεβλήθη εἰς τόσους κόπους καὶ ταλαιπωρίας, διελθοῦσα τόσην ξηρὰν καὶ θάλασσαν δι’ ἀγάπην του. Ὁ Ὅσιος ὅμως δὲν συγκατένευσεν.

Ἐπέστρεψε λοιπὸν ἄπρακτος ὁ Πατριάρχης. Ἡ δὲ γυνὴ δὲν ἠθέλησε νὰ ἀναχωρήσῃ, ἀλλὰ παρέμεινε καιροφυλακτοῦσα καὶ ὅταν κάποιαν στιγμὴν εἶδε τὸν Ἅγιον ἔξω τοῦ κελλίου του, δραμοῦσα προσέπεσεν εἰς τοὺς πόδας του καὶ ἐδέετο μετὰ δακρύων νὰ τῆς εἴπῃ λόγον σωτήριον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἀξιόλογα εἶναι τρία ψυχωφελέστατα ἀποφθέγματα, τὰ ὁποῖα ἀφῆκεν εἰς ἡμᾶς ὁ μέγας οὗτος Πατήρ. Πρῶτον τό· «Ἀρσένιε, δι’ ὃ ἐξῆλθες», τὸ ὁποῖον συνείθιζε νὰ λέγῃ καθ’ ἑκάστην ὁ ἀοίδιμος, ἀνακαινίζων τὸν πρῶτον ἐκεῖνον σκοπόν, διὰ τὸν ὁποῖον ἀνεχώρησεν ἐκ τοῦ κόσμου καὶ μετέβη εἰς τὴν ἔρημον, περὶ οὗ γράφομεν ἐν σελίδι 203. Δεύτερον τό· «Ὁ Θεός μου μὴ ἐγκαταλείπῃς με, ὅτι οὐδὲν ἐποίησα ἐνώπιόν Σου ἀγαθόν, ἀλλὰ δός μοι διὰ τὴν ἀγαθότητα σου βαλεῖν ἀρχήν», περὶ οὗ βλέπε ἐν σελ. 195 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου καὶ ἐν τῇ «Φιλοκαλίᾳ», εἰς τὸ τέλος τοῦ ρʹ (100) κεφαλαίου τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Θεοδώρου τοῦ μεγάλου Ἀσκητοῦ καὶ Ἐπισκόπου Ἐδέσσης. Τρίτον συμβουλευτικὸν ἀπόφθεγμα ἀφῆκεν εἰς ἡμᾶς ὁ Ἅγιος Ἀρσένιος, τὸ λέγον· «Πᾶσαν σου τὴν σπουδὴν ποίησον, ἵνα ἡ ἔνδον σου ἐργασία κατὰ Θεὸν ᾗ καὶ νικήσεις τὰ ἔξω πάθη», ὅπερ βλέπε ἐν σελ. 196 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

Τοῦτο τὸ τελευταῖον ἀναφέρει πολλάκις εἰς τοὺς λόγους του ὁ Θεσσαλονίκης θεῖος Γρηγόριος ὡς ἀναγκαῖον εἰς πάντα θέλοντα νὰ σωθῇ. Διότι δι’ αὐτοῦ διδασκόμεθα, ὅτι πρέπει νὰ καταβάλλωμεν πᾶσαν σπουδὴν ἵνα γένηται ἡ ἐσωτερικὴ ἐργασία τῆς ἱερᾶς προσευχῆς καὶ νήψεως καθαρὰ καὶ μόνον διὰ τὸν Θεόν, ἐπειδὴ ἐὰν αὕτη ἐνεργῆται καθαρά, εὐκόλως θέλομεν νικήσει τὰ ἐξωτερικὰ πάθη τοῦ σώματος. Εἶχε δὲ ὁ Ἅγιος οὗτος γράψει καὶ κεφάλαια ἢ λόγους νηπτικούς, ὡς ἀναφέρει τούτους ἐν τῷ προοιμίῳ τῆς βίβλου του ὁ Ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός, ἀλλὰ ταῦτα δὲν διεσώθησαν. Βλέπε περὶ τούτων καὶ ἐν τῷ τέλει τῆς ὑποσημειώσεως τῆς σελ. 190.

[2] Βλέπε περὶ τούτου καὶ ἐν τῷ «Εὐεργετινῷ», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ. Δʹ, ὑπόθ. Εʹ, ἀπόφθ. Αʹ.

[3] Ἐπειδή, ὡς σημειοῦμεν καὶ ἐν τῇ σελίδι 188, ὁ Βίος τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀρσενίου δὲν ἐγράφη ὑπό τινος τῶν ἀμέσων αὐτοῦ μαθητῶν, ἀλλὰ περισυνελέγη ἐκ διαφόρων πηγῶν, τούτου ἕνεκεν συναντᾶται διαφορά τις ὡς πρὸς τὰ συνολικὰ ἔτη τῆς ζωῆς αὐτοῦ, ἅτινα ποικίλλουν ἐν ταῖς πηγαῖς μεταξὺ τῶν 90 καὶ 120 ἐτῶν. Ἐκ τῶν νεωτέρων ἁγιολόγων, ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης («Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοθόξου Ἐκκλησίας», σελ. 58), λέγει ὅτι εἰς ἡλικίαν 105 ἐτῶν ἀπῆλθε πρὸς Κύριον ὁ Ἅγιος, ἐν δὲ τῇ «Θρησκευτικῇ καὶ Ἠθικῇ Ἐγκυκλοπαιδείᾳ», τόμ. 3ος, στ. 229-230, γράφεται ὅτι ὁ Ὅσιος ἐγεννήθη τὸ 354 καὶ ἐκοιμήθη τὸ 445.