Τῇ ΙΕ’ (15ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΠΑΧΩΜΙΟΥ.

Διὰ τοῦτο εἶναι ἀνάγκη, ὅπως ἀνὰ πᾶσαν στιγμὴν ἔχωμεν τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ ὡς ἔλαιον διὰ τὸ θεωρητικὸν μέρος τῆς ψυχῆς. Οὗτος δὲ ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ διαφυλάττει ἡμᾶς κατὰ τὴν πρακτικὴν ἐφαρμογὴν τῶν θεωρουμένων καὶ εἶναι λύχνος καὶ ὁδηγὸς πρὸς τὴν θεωρίαν τῶν θειοτέρων, κάμνων τὸν νοῦν μας ἀκίνητον καὶ ἀνενέργητον πρὸς τὸν θυμὸν καὶ τὰ ἄλλα πάθη, τὰ ὁποῖα αἰχμαλωτίζουν αὐτόν, ἡμᾶς δὲ προστατεύει βαδίζοντας ἐπὶ ὄφεων καὶ σκορπίων, ὡς καὶ κατὰ πάσης τῆς δυνάμεως τοῦ ἀντιδίκου ἡμῶν δαίμονος».

Εἰς τὸ Μοναστήριον εἶχον τάξιν, ὅπως πᾶς ἀδελφὸς κατασκευάζῃ μίαν ψάθην τὴν ἡμέραν, εἷς ὅμως ἐξ αὐτῶν ἐπλεονέκτησε καὶ ἔπλεξε δύο. Ἔπειτα ἥπλωσε ταύτας ἔξωθεν τοῦ κελλίου του, διὰ νὰ τὸν ἐπαινέσῃ ὁ Ὅσιος, ὅστις ἔτυχε νὰ κάθηται ἀντικρύ, συνομιλῶν μετ’ ἄλλων Γερόντων. Οὗτος δέ, στενάξας μεγάλως, εἶπε πρὸς τοὺς ἄλλους· «Βλέπετε τοῦτον τὸν ἀδελφόν; Εἰς τὸν διάβολον ἐχάρισε τὸν κόπον του καὶ σήμερον οὐδόλως εἰργάσθη διὰ τὴν παναθλίαν ψυχήν του. Διότι ἠγάπησε τὴν δόξαν τῶν ἀνθρώπων ὑπὲρ τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ. Ὅθεν, τὸ μὲν ἄθλιον σῶμα κακῶς μόνον καὶ ἀσκόπως ἐβασάνισε, τὴν δὲ ψυχὴν οὐδόλως ὠφέλησεν ἐκ τοῦ ἔργου του». Ταῦτα δὲ εἰπών, ἐκανόνισεν ἐκεῖνον τὸν ἀδελφὸν οὕτω. Ὅσην ὥραν τρώγουν οἱ ἀδελφοὶ εἰς τὴν τράπεζαν, νὰ κρατῇ ἐκεῖνος ὑψηλὰ τὰς δύο ψάθας καὶ ἱστάμενος εἰς τὸ μέσον νὰ κραυγάζῃ τοὺς λόγους τούτους· «Σᾶς παρακαλῶ, ἀδελφοὶ καὶ πατέρες μου, εὔχεσθε νὰ ἐλεήσῃ ὁ Κύριος τὴν ἀθλίαν ψυχήν μου, διότι προετίμησα τὰ δύο ταῦτα ψαθία ἀπὸ τὴν αἰώνιον Αὐτοῦ Βασιλείαν». Ὅταν δὲ ἐκεῖνος, ὑπακούων, ἐξετέλεσε τὴν ἐντολήν, ἔκλεισεν αὐτὸν ἐντὸς κελλίου μόνον, ὅπου διέμεινεν ἐπὶ ἓξ μῆνας, τρώγων μόνον ἄρτον καὶ ὕδωρ καὶ πλέκων καθ’ ἡμέραν δύο ψάθας, χωρὶς νὰ ὁμιλήσῃ μὲ ἄλλον τινά, εἰ μὴ μόνον μὲ τὸν φέροντα εἰς αὐτὸν τὴν τροφήν του.

Ἄλλος ἀδελφός, ὀνόματι Ἀθηνόδωρος, ἀρκούντως ἐνάρετος, ἔζη ἐκεῖ εἰς τὴν μεγάλην Μονήν, τρώγων μόνον ἄρτον ξηρόν. Καθήμενος δὲ εἰς κελλίον ἀναχωρητικόν, ἔκαμνε καθὼς οἱ ἄλλοι ἀδελφοὶ μίαν ψάθην τὴν ἡμέραν. Ἀλλὰ μὲ πολὺν κόπον καὶ βάσανον, διότι ἦτο λωβὸς καὶ ἐπειδὴ αἱ χεῖρες του ἦσαν μαλακαί, ὅταν ἔπλεκε, ἐκέντων αὐτὸν τὰ βοῦρλα διὰ τῶν ἀκανθῶν των. Οὕτως αἱ χεῖρές του ἦσαν πάντοτε πληγωμέναι καὶ αἱματωμέναι. Τοῦτο ἰδὼν ἀδελφός τις εἶπε ταῦτα· «Ὁ Θεὸς γνωρίζει τὴν ἀσθένειάν σου, δι’ αὐτὸ μὴ ἐργάζεσαι καὶ δὲν θὰ ἔχῃς διὰ τοῦτο ἁμαρτίαν. Ἡμεῖς τρέφομεν τόσους ξένους καὶ σέ, ὅστις ἐργάζεσαι ἐδῶ ἐπὶ τόσους χρόνους, δὲν θὰ δυνηθῶμεν νὰ κυβερνήσωμεν;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ἑλληνικὸς Βίος τοῦ Ὁσίου Παχωμίου σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὄντως ἀληθὴς ἡ θρυλουμένη παροιμία». Τοῦτον μετενεγκὼν εἰς τὴν ἁπλῆν Ἑλληνικὴν ἐξέδωκε τύποις ὁ ἱερὸς Ἀγάπιος ὁ Κρής, συμπεριλαβὼν αὐτὸν εἰς τὴν «Καλοκαιρινήν», ἐξ ἧς παραληφθεὶς ὑφ’ ἡμῶν παρατίθεται ἐνταῦθα, διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν. Τὴν ᾀσματικὴν τοῦ Ὁσίου τούτου Ἀκολουθίαν συνεπλήρωσεν ἄριστα ὁ σοφολογιώτατος διδάσκαλος Χριστοφόρος ὁ Προδρομίτης. Ἑτέρα αὐτοῦ πλήρης Ἀκολουθία, ποίημα τοῦ Μοναχοῦ Ἰωάσαφ, εὑρίσκεται ἔτι ἀνέκδοτος εἰς Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

[2] Ἡ μνήμη αὐτοῦ ἐπιτελεῖται τὴν ἑπομένην τῆς μνήμης τοῦ Ὁσίου Παχωμίου, ἤτοι τὴν ιϛʹ (16ην) Μαΐου (βλέπε σελ. 426 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).