Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ἐκτὸς δὲ τοῦ δαρμοῦ, τὸν ὁποῖον ἐφήρμοζεν εἱς τὸν ἑαυτόν του, ἠθέλησε νὰ ταπεινώσῃ ἀκόμη περισσότερον τὸ σῶμά του, μὲ νηστείαν ἀκριβῆ ἢ καλλίτερον νὰ εἴπω, μὲ τελείαν ἀποχὴν ἀπὸ παντὸς φαγητοῦ. Ἐπειδὴ ὅμως εὑρίσκετο εἰς Κοινόβιον καὶ εἰς τράπεζαν κοινὴν ἀδελφῶν καὶ ἠμποδίζετο, τὶ ἐμεθοδεύθη διὰ νὰ μὴ γνωρίζουν τοῦτο οἱ ἀδελφοὶ καὶ σκανδαλίζωνται; Ἐκάθητο καὶ αὐτὸς μετὰ τῶν ἄλλων εἰς τὴν τράπεζαν καὶ ἥπλωνε τὴν χεῖρα εἰς τὰ φαγητά, τὰ ὁποῖα ἔφερεν εἱς τὸ στόμα του, ἀλλὰ δὲν τὰ κατέπινεν. Καὶ κρατῶν ταῦτα ἐντὸς τοῦ στόματός του, τὰ ἔφερε κατόπιν εἰς τὴν ἄκραν τοῦ ἐνδύματός του, ἐκείνην ἥτις ἐκάλυπτε τὴν χεῖρα του καὶ ἐκράτει ταῦτα ἐκεῖ κρυφίως, ἕως ὅτου ἠγείρετο ἀπὸ τὴν τράπεζαν καὶ ἔρριπτε ταῦτα εἰς τὰ πετεινά. Οὕτως ἀνεχώρει τῆς τραπέζης τελείως νῆστις.

Ταῦτα πάντα ἔχων ὑπ’ ὄψιν ὁ Ἡγούμενος, ἐθεώρει μέγαν τὸν Λεόντιον καὶ ἄξιον διὰ νὰ λάβῃ το ἀξίωμα τῆς Ἱερωσύνης, διὸ καὶ ἀνεκοίνωσε τοῦτο εἰς αὐτόν. Ἀλλ’ ἐκεῖνος οὔτε νὰ ἀκούσῃ κἂν τοιοῦτον τι ἐδέχετο εἰς τὴν ἀρχήν. Κατόπιν ὅμως, βιαζόμενος πολὺ ἀπὸ τὸν Προεστῶτα καὶ διὰ νὰ μὴ φανῇ παρήκοος, ἂν καὶ μὴ θέλων, ἐπείσθη καὶ ἔλαβε τὸ μέγα καὶ τέλειον Σχῆμα τῶν Μοναχῶν καὶ τὸ ἀξίωμα τῆς Ἱερωσύνης. Ἀλλ’ ὅμως, ἂν καὶ προήχθη εἰς διδάσκαλον καὶ φωτιστὴν διὰ τοὺς ἄλλους διὰ μέσου τῆς Ἱερωσύνης, ὅμως δὲν ὑπερηφανεύθη, οὔτε ἔδειξε καμμίαν διδασκαλικὴν κίνησιν, ὥστε νὰ καταφρονήσῃ τοὺς μικροτέρους ἀδελφούς, ἀλλ’ ἀντιθέτως ἦτο εἰς ὅλους παράδειγμα ταπεινώσεως, ἐκοπίαζε μετὰ τῶν κοπιώντων, ἐπαρηγόρει τοὺς θλιβομένους, ἀνώρθωνε τοὺς καταπίπτοντας καὶ τοὺς σκανδαλιζομένους ἐθεράπευε.

Μετὰ ταῦτα, πιεζόμενος ὑπὸ τοῦ Ἡγουμένου, ἐγένετο καὶ Οἰκονόμος τοῦ Μοναστηρίου, μὲ τὴν ἔγκρισιν ὅλης τῆς ἀδελφότητος. Παρ᾽ ὅλον δὲ ὅτι περιεπλάκη εἰς φροντίδας καὶ κόπους ὑπὲρ τὴν δύναμίν του, ὅμως δὲν ἐγκατέλειψεν οὐδ’ ἐπὶ στιγμὴν τὴν κρυπτὴν ἐργασίαν του καὶ τὸν συνειθισμένον δαρμόν, ὁ καρτερόψυχος, καθ’ ὅλην δὲ τὴν νύκτα ἠγρύπτει ἀναγινώσκων καὶ μελετῶν τοὺς θείους λόγους, προσευχόμενος καὶ ψάλλων μετὰ δακρύων· καθαρτικῶς δὲ καὶ μόνον μίαν ὥραν τῆς νυκτός, τὴν τελευταίαν πρὸς τὸ ἐξημέρωμα, ἐκοιμᾶτο. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Κύριος ἐπεσκέπτετο τὸν Ὅσιον Λεόντιον διὰ τῆς Χάριτος Αὐτοῦ, καθὼς ἀποδεικνύεται ἁπὸ τὸ ἀκόλουθον γεγονός. Ἦτο ἡ ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί, μετὰ τὴν ἀγρυπνίαν, μετέβη ὁ Ὅσιος εἰς τὸ κελλίον του διὰ νὰ ἀναπαυθῇ ὀλίγον. Ἀφ’ οὗ ἡσύχασεν ὀλίγον, ἔλαβεν εἰς χεῖράς του βιβλίον τι διὰ νὰ κάμῃ ἀνάγνωσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.