Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Εἰς ἐκεῖνο δὲ τὸ λωρίον εἰχε διαπεράσει καὶ καρφία πολλὰ, ὥστε, ὅταν ἐδέρετο, ἐξεσχίζοντο βαθέως αἱ σάρκες του καὶ ἔτρεχον αἵματα, αἰσθανόμενος οὕτω πόνους δριμυτάτους, οἱ ὁποῖοι ἔκαμνον αὐτὸν νὰ χύνῃ πικρὰ καὶ θερμὰ δάκρυα, ἐπὶ πλέον δὲ καθίστων θλιβερὰν καὶ τὴν ἐπὶ τῆς ξηρᾶς γῆς κατάκλισιν. Διὰ τοῦτο ἐφαίνετο εἰς ἐκείνους, οἵτινες τὸν ἔβλεττον, πολὺ ξηρὸς καὶ ἀδύνατος. Κανεὶς ὅμως δὲν ἐγνώριζε τὴν αἰτίαν.

Διὰ νὰ ἔχῃ δὲ πάντοτε ἐν ἑαυτῷ τὴν ἐνθύμησιν τοῦ θανάτου, πολλάκις, ὅταν ἐξημέρωνεν, ἐξήρχετο κρυφίως ἀπὸ το κελλίον του καὶ μεταβαίνων εἰς τὸ κοιμητήριον τῶν ἀδελφῶν ἐγυμνοῦτο, ἀπορρίπτων τὰ ἐνδύματα αὐτοῦ, ὡς καὶ κάθε δειλίαν, καὶ λαμβάνων θάρρος εἰσήρχετο εἰς τάφον τινά, ἔχοντα λείψανα τεθνεώτων, ἐκεῖ δὲ ἔπιπτε καὶ αὐτὸς ὡς νεκρὸς θεληματικῶς, παραμένων ὅλην τὴν ἡμέραν, χωρὶς νὰ γνωρίζῃ τοῦτο κανείς. Οὐδὲν δὲ ἄλλο ἔκαμνεν ἢ νὰ θρηνῇ καὶ νὰ κλαίῃ, τόσον ὥστε κατέβρεχε μὲ τὰ δάκρυα τὰ λείψανα τῶν νεκρῶν, τὰ ὁποῖα εὑρίσκοντο ἐκεῖ. Τοῦτο δὲ ἔκαμνεν ὄχι μίαν ἢ δύο ἢ τρεῖς ἢ δέκα φοράς, ἀλλ’ ἐπὶ χρόνους ἀρκετούς, καθὼς κατόπιν παρετήρησαν ἀδελφοί τινες καὶ ἀντελήφθησαν τοῦτο.

Μετὰ ταῦτα ὁ Ἡγούμενος διώρισε τὸν Ὅσιον βοηθὸν τοῦ Ἐκκλησιάρχου. Ὁ δὲ Ὅσιος, παρ’ ὅλον ὅτι ἐπεμελεῖτο τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸν Ἐκκλησιάρχην, δὲν ἔπαυεν ἀπὸ τὴν κρυπτὴν ἐργασίαν τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς, τῆς μελέτης, τῆς κατανύξεως καὶ τῶν δακρύων, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀγρυπνίας καὶ τῆς στάσεως, τόσον ὥστε ἀπὸ τὴν πολλὴν σκληραγωγίαν εἶχε τὸ σῶμά του ἠσθενημένον καὶ ἀκολούθως ὑποκείμενον εἰς τὰ ἀκατηγόρητα πάθη τοῦ σώματος καὶ μάλιστα εἰς τὸν ὕπνον. Ὅθεν, βλέπων αὐτὸν ὁ Ἡγούμενος νὰ νυστάζῃ, ὅταν εὑρίσκετο ἐντὸς τοῦ Ναοῦ καὶ νὰ ἀκουμβᾷ εἰς τὸν τοῖχον τὴν κεφαλήν του, ἐπλησίαζεν αὐτόν, τὸν ἐλάμβανεν ἐκ τοῦ στήθους καὶ ἐκτύπα τὴν κεφαλήν του εἰς τὸν τοῖχον, τόσον ὥστε αὕτη ἔκαμνε κτύπον. Οὕτω καὶ αὐτὸν ἐξύπνα καὶ τοὺς ἄλλους ἀδελφοὺς ἔκαμνε περισσότερον προσεκτικούς.

Τοῦτο ἔκαμνεν εἰς αὐτὸν ὁ Ἡγούμενος. Ἀλλ’ ὅταν ἐπληροφορήθη τὰ τῆς κρυπτῆς ἐργασίας του, ἔπαυσε πλέον νὰ τὸν κτυπᾷ. Ὅτε δὲ ἐπείσθη ὅτι εἶναι ἀγωνιστής, ἐδοκίμαζε τὸν Ὅσιον καὶ μὲ ἄλλους τρόπους, ἂν δηλαδὴ ἐνικᾶτο εἰς καμμίαν δοκιμασίαν ὁ ἀδαμάντινος. Καὶ ἄλλοτε μὲν ἀνεβίβαζεν αὐτόν, διορίζων αὐτὸν Προεστῶτα καὶ Ἐκκλησιάρχην τοῦ Ναοῦ, ἄλλοτε δὲ τὸν κατεβίβαζεν ἀπὸ τὸ ἀξίωμα καὶ τὸν καθίστα ὑπηρέτην καὶ τελευταῖον ὅλων.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.