Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

ΕΙΚΟΝΑ

ΛΕΟΝΤΙΟΣ ὁ Ὅσιος καὶ Θεοφόρος Πατὴρ ἡμῶν πατρίδα εἴχε τὴν κοινῶς καλουμένην Στρώμνιτσαν, ἡ ὁποία ὠνομάζετο πρότερον Τιβεριούπολις [1]. Εἰς ταύτην γεννηθεὶς περὶ τὰς ἀρχὰς τοῦ ΙΒ’ αἰῶνος ἐκ γονέων πλουσίων καὶ εὐσεβῶν καὶ ἀναγεννηθεὶς διὰ τοῦ θείου Βαπτίσματος ὠνομάσθη Λέων. Κατὰ τὴν παιδικὴν ἡλικίαν ἐφοίτησεν εἰς σχολεῖον καὶ ἐμορφώθεὶς τὰ ἱερὰ γράμματα ἀναγινώσκων δὲ τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων ἐκαλλιέργησε τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καὶ πολὺ ἐκ τούτου ὠφεληθεὶς έπόθησε νὰ ἀρνηθῇ τὸν κόσμον καὶ νὰ γίνῃ Μοναχὸς διὰ νὰ ὑπηρετήσῃ τὸν Κύριον.

Ἀφοῦ λοιπὸν ἀπέθανεν ὁ πατήρ του, ἔφυγεν ἀπὸ τὴν πατρίδα του καὶ μεταβὰς εἰς μίαν μικρὰν χώραν, εὗρεν ἐκεῖ Ἱερέα τινὰ εὐλαβῆ, φίλον τοῦ πατρός του, ὁ ὁποῖος, γνωρίζων καλῶς καὶ ἀγαπῶν αὐτὸν διὰ τὴν ἀρετήν του, τὸν ἐδέχθη εἰς τὴν οἰκίαν του, ὅπου τὸν ἐφιλοξένησεν. Ἰδὼν δὲ ὁ Λέων τὸ ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Ἱερέως Εἰκονοστάσιον, ἐπλησίασεν ἐκεῖ καὶ συνωμίλει μετὰ τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ὡς νὰ ἦσαν ζῶσαι, παρακαλῶν αὐτὰς νὰ κατευοδώσουν τὸν δρόμον του καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσουν εἰς ὁδὸν σωτηρίας. Ἔπειτα κατεκλίθη ἵνα αναπαυθῇ ἀπὸ τὸν κόπον τῆς ὁδοιπορίας. Ἀλλ’ ἐξυπνήσας κατὰ τὴν νύκτα, ἔλαβεν ἓν μικρὸν εἰκόνισμα, τὸ ὁποῖον ἀπετύπωνε τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐζωγραφημένον ὡς βρέφος, καὶ μετέβη, χωρὶς κανεὶς νὰ τὸν ἴδῃ, εἴς τι πλησίον ὄρος, ὅπου, τοποθετήσας πρὸ αὐτοῦ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα, ἔκλινε τὰ γόνατα καὶ προσηύχετο, λέγων· «Κύριε, δίδαξόν με ὁδὸν ἐν ᾗ πορεύσομαι, ὅτι πρὸς σὲ ἦρα τὴν ψυχήν μου. Εἰσαγαγὼν καταφύτευσόν με εἰς ὄρος ἅγιόν Σου, εἰς ἕτοιμον κατοικητήριόν Σου. Σκέπασόν με ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων Σου. Ἰδοὺ γὰρ ἐμάκρυνα φυγαδεύων καὶ οὐκ οἶδα ποῦ αὐλισθήσομαι· ἀλλ’ ἐπὶ σὲ ἐπερρίφθην ἐκ κοιλίας μητρός μου καὶ μὴ εἰς τέλος ἐγκαταλίπης με» (Ψαλμ. ρμβ’ 8 καὶ ἄλλοι).

Τοιαῦτα προσευχόμενος καὶ συνομιλῶν μὲ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα, ὡς αὕτη νὰ ἦτο ζῶσα, ἔμεινεν ἐκεῖ ἕως τὸ ἑσπέρας νῆστις. Ἐπειδὴ δὲ ἐνύκτωσε καὶ ἤθελε νὰ κοιμηθῇ, συνέλεξεν ἀκάνθας πολλὰς καὶ ἐπὶ τούτων κατεκλίθη τελείως γυμνός. Αἱ δὲ ἄκανθαι ἐκέντων τὸ τρυφερὸν σῶμά του, εἰσάγουσαι τὰ κέντρα των ἐντὸς τῶν σαρκῶν του, τὰς ὁποίας αἱμάτωσαν καὶ οὕτω ἐπροξένουν πόνους πολλούς. Τοιουτοτρόπως βασανιζόμενος ὁ Λέων, νηστικὸς καὶ κοιμώμενος γυμνὸς ἐπὶ τῶν ἀκανθῶν, χύνων δὲ δάκρυα θερμά, διῆλθε, τρεῖς ἡμέρας. Ἔπειτα κατῆλθεν ἐκ τοῦ ὄρους καὶ ἐπανῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Ἱερέως. Ἀφ’ οὖ δὲ ἐφιλοξενήθη παρ’ αὐτοῦ, ἀπεχαιρέτησε τοῦτον καὶ ἐξεκίνησε διὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν, χωρὶς νὰ ἔχῃ μετ’ αὐτοῦ οὔτε ὀβολόν, οὔτε μικρὸν τεμάχιον ἄρτου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.