Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ἀπεφάσισε δὲ ὁ θεῖος Λεόντιος νὰ ἀναχωρήσῃ διὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν ἐπειδὴ πολὺ καὶ πολλάκις ἐκοπίασε, διὰ νὰ χορηγηθῇ εἰς αὐτὸν ἡ ἄδεια άπο τοὺς Λατίνους νὰ τελέσῃ τὴν θείαν Λειτουργίαν ἐντὸς τοῦ Ζωοδόχου Τάφου τοῦ Κυρίου καὶ ἐκεῖνοι ἠρνοῦντο, ἔδιδον δὲ εἰς αὐτὸν ἄδειαν νὰ εἰσέλθῃ μόνον πρὸς προσκύνησιν, ὡς εἷς ἐκ τῶν πολλῶν προσκυνητῶν. Διὰ τοῦτο προέκρινεν, ὅτι συμφερώτερον εἶναι νὰ ἀναχωρήση ἐξ Ἱεροσολύμων, διὰ νὰ μὴ προξενήσουν εἰς αὐτὸν κανένα κακὸν οἱ Λατῖνοι, οἵτινες ἐξουσίαζον τότε τὰ Ἱεροσόλυμα. Ὅθεν εἰσελθὼν εἰς πλοῖον ἐταξίδευε πρὸς τὴν Ρόδον. Ἐνῷ δὲ ἔπλεον, μεγάλη τρικυμία ἐξέσπασε καὶ τὸ πλοῖον ἐκινδύνευε νὰ πνιγῇ. Οἱ δὲ ἐντὸς αὐτοῦ εὑρισκόμενοι ἔκλαιον καὶ ὠδύροντο, προσμένοντες τὸν θάνατον. Βλέποντες δὲ ὅτι ἀπεκόπη ἡ λέμβος τοῦ πλοίου, ηὔξανον τοὺς θρήνους ἀπελπιζόμενοι. Ὁ δὲ Ἅγιος, βλέπων τούτους κλαίοντας, εὐσπλαγχνίσθη καὶ κλεισθεὶς ἐντὸς στενοῦ χώρου τῆς πρῴρας παρεκάλει τὸν Θεὸν εἰς βοήθειαν. Ὁ δὲ Θεὸς ὡς φιλεύσπλαγχνος καὶ Πανάγαθος εἰσήκουσε τὴν δέησίν του καὶ ἔσωσε τοὺς κινδυνεύοντας ἀνθρώπους καὶ τοὺς ἐντὸς τοῦ πλοίου εὑρισκομένους καὶ ὅσους εὑρίσκοντο εἰς τὴν λέμβον.

Ἡ Χάρις αὕτη τοῦ Θεοῦ ἀπεκαλύφθη εἰς τὸν Ὅσιον ὅταν, κουρασθεὶς ἀπὸ τὴν προσευχήν, ἀπεκοιμήθη ὀλίγον. Εὐθὺς τότε, ἐγκαταλείψας τὸν ὕπνον, εἶπεν εἰς τοὺς ἀνθρώπους οἵτινες ἔκλαιον· «Θαρρεῖτε, θαρρεῖτε καὶ μὴ φοβεῖσθε. Κανεὶς ἐξ ἡμῶν δὲν θέλει χαθῆ, ἀλλ’ ὅλοι θὰ σωθῶμεν μὲ τὴν Χάριν τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμη δὲ καὶ τὸ πλοῖον θέλει φυλαχθῆ σῶον καὶ ἡ λέμβος, ἡ ὁποία νομίζετε ὅτι ἐχάθη. Αὔριον θὰ ἔλθῃ καὶ αὐτὴ πλησίον μας μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους της». Τότε, ὅσοι ἐγνώριζον τὸν Ὅσιον καὶ τὰς ἐν πίστει Κυρίου ἀρετὰς αὐτοῦ, ἐπίστευσαν εἰς τοὺς λόγους του. Οἱ δὲ ἄλλοι δὲν ἐπίστευον. Μάλιστα ὁ πλοίαρχος, πρὸς τὸν ὁποῖον εἶπεν ὁ Ὅσιος· «Μὴ φοβεῖσαι, ἄνθρωπε, Χάριτι Θεοῦ ὅλοι θέλομεν σωθῆ, καθὼς καὶ τὸ πλοῖον καὶ ἡ λέμβος». Ἀλλ’ ὁ πλοίαρχος, νομίζων ὅτι οί λόγοι τοῦ Ὁσίου εἶναι μόνον πρὸς παρηγορίαν, ἔκλαιε τὴν δυστυχίαν του, ὡς βλέπων τὴν μεγάλην μανίαν τῶν ἀνέμων, τὸ μακρὸν διάστημα τὸ ὁποῖον ἐχώριζεν αὐτὸν ἀπὸ τὴν ξηράν, τὸ ὁποῖον ἦτο περὶ τὰ δύο μίλια καὶ τὸν καταποντισμὸν τοῦ πλοίου, τὸν ὁποῖον ἔβλεπεν ἀναπόφευκτον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.