Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Διὰ τοῦτο ἐδέχθη, παρὰ Θεοῦ, διπλᾶ τὰ ἐπιτίμια τῆς κακίας του. Διότι, καθ῾ ἣν στιγμὴν ἤγειρεν ὁ Ἅγιος τὴν χεῖρα αὐτοῦ εἰς τὸν ἀέρα καὶ ἔκαμνε τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ ἐπὶ τοῦ προσώπου τοῦ ἁμαρτάνοντος Μοναχοῦ, εὐθὺς ὁ ἄθλιος οὗτος Μοναχὸς ἐτυφλώθη. Ὄχι δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλ’ ἀφοῦ παρῆλθεν ἡ ἕκτη ἡμέρα καὶ ἀπέθανεν, ἀλλοίμονον! ὁ δυστυχὴς ψυχικὸν καὶ σωματικὸν θάνατον.

Ἀφ’ ὅτου δὲ ἀπέθανεν ὁ πρὸ τοῦ Ὁσίου Λεοντίου Πατριάρχης τῶν Ἱεροσολύμων, ὁ βασιλικὸς φορολόγος, ὅστις ἦτο εἰς τὴν Κύπρον, Κυριακὸς καλούμενος, ἥρπασεν ἅπαντα τὰ εἰσοδήματα, τὰ ὁποῖα εἰσέπραττε τὸ Πατριαχεῖον Ἱεροσολύμων ἀπὸ τὴν Κύπρον, ἔτι δὲ καὶ τοὺς καρποὺς τῶν Μετοχίων τοῦ Πατριαρχείου. Ὅθεν ὁ Ὅσιος δὲν εὗρε τίποτε ἐξ ἐκείνων τὰ ὁποῖα ἤλπιζεν ὅτι θὰ εὕρῃ, πρὸς οἰκονομίαν αὐτοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων του. Ἦτο λοιπὸν μέγα τὸ κακόν, εἷς τοσοῦτον μέγας Ἀρχιερεύς, εὑρισκόμενος ἐν τῷ μέσῳ τῆς Ὀρθοδόξου Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, νὰ στερῆται ὄχι μόνον τῶν περιττῶν, ἀλλὰ καὶ αὐτῶν τῶν πρὸς τὸ ζῆν ἀναγκαιούντων. Ὅμως ὁ Ἅγιος μεγαλοψύχως ὑπέφερε τὸ δεινόν. Ἀλλ’ ὁ διάβολος, θέλων νὰ δοκιμάσῃ τὸν Ὅσιον ἂν ὀλιγοψυχῇ εἰς τοὺς πειρασμούς, οἵτινες προσβάλλουν αὐτόν, ἐξήγειρεν ἐναντίον αὐτοῦ τὸν ὑπηρέτην τοῦ φορολόγου Κυριακοῦ, ὀνομαζόμενον Τριαντάφυλλον, ὁ ὁποῖος μεταβὰς εἰς τὴν κατοικίαν ὅπου διέμενεν ὁ Ὅσιος, ἐζήτει μὲ μεγάλον θυμὸν ὅλα τὰ εἰσοδήματα τῶν ἀκινήτων κτημάτων, τὰ ὁποῖα εἶχεν εἰς τὴν Κύπρον τὸ Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων, ἀπειλῶν ὅτι, ἂν δὲν λάβῃ ταῦτα εὐθύς, θὰ κακοποιήσῃ καὶ τὸν Πατριάρχην καὶ τοὺς ἀνθρώπους του.

Ὁ Ἅγιος ἔλεγε τότε εἰς αὐτὸν νὰ ἔχῃ ὀλίγην ὑπομονήν. Ἀλλ’ ἐκεῖνος ἠγέρθη καὶ ἐνῷ μετέβαινε πρὸς τὴν κλίμακα διὰ νὰ καταβῇ, ἔφθασεν ἡ θεία Δίκη καὶ σκοτισθεὶς κατὰ τὸν ἐγκέφαλον ἐκτύπα τὴν κεφαλήν του εἰς τοὺς τοίχους. Νομίζων ὅμως, ὅτι ἡ σκοτοδίνη ἐκείνη ἦτο τυχαία, προσέταξε τοὺς ὑπηρέτας του καὶ ἥρπασαν τὸν ἡμίονον τοῦ Πατριάρχου, ἐκεῖνος δὲ ἱππεύων τὸν ἵππον του ἐπορεύετο. Ἀλλ’ ὁ ἵππος ἀνηγέρθη ἐπὶ τῶν ὀπισθίων ποδῶν του καὶ κατεκρήμνισεν αὐτόν. Πεσὼν δὲ εἰς τὴν γῆν, εὐθὺς ἐτυφλώθη. Τότε ἀνεγνώρισε τὸ σφάλμα, τὸ ὁποῖον ἔπραξε καὶ προσέταξε τοὺς ἀνθρώπους του νὰ φέρουν τοῦτον εἰς τὸν Ἅγιον. Εὐθὺς δὲ ὡς ἦλθε, προσέπεσε πρὸ τῶν ποδῶν τοῦ Ἁγίου καὶ ὁμολογῶν τὸ σφάλμα ἐζήτει συγχώρησιν. Ὁ δὲ Ὅσιος, ἕτοιμος ὢν εἰς συμπάθειαν, ἐσφράγισεν αὐτὸν διὰ τῆς δεξιᾶς του καὶ ἀσπασθεὶς τοῦτον ἐν ἁγίῳ φιλήματι, ἠλευθέρωσεν ἀπὸ τὴν τύφλωσιν, ἀποδώσας, διὰ τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, τελείαν τὴν ὅρασιν καὶ τὴν ὑγείαν εἰς αὐτόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.