Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ἐπειδὴ δὲ οἱ ἀδελφοὶ τῆς Μονῆς ἐβίαζον αὐτὸν νὰ μεταβῇ, ἐφάνη ὡς νὰ ὠξύνθη καὶ τότε εἰς ἐπήκοον πάντων προεῖπε ταῦτα· «Ἀφήσατέ με καὶ μὴ μὲ βιάζετε. Διότι, πιστεύσατέ με, ἂν μεταβῶ εἰς τὴν βασιλεύουσαν, τὴν Πάτμον πλέον θὰ ἰδῶ περαστικῶς». Οὐδεὶς ὅμως ἀντελήφθη τὶ ἐδήλουν οἱ λόγοι οὗτοι, ἕως ὅτου ἐπηλήθευσεν αὕτη ἡ πρόρρησις τοῦ Ὁσίου. Ὅμως ὑπείκων εἰς τὴν πίεσιν τῶν ἀδελφῶν ἡτοιμάσθη καὶ ἀνεχώρησε διὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν.

Φθάσας δὲ ἐκεῖ, συνήντησε πρῶτον ἄνδρα τινὰ σοφὸν κατὰ τὰ θεῖα καὶ σοφώτερον κατὰ τὰ ἀνθρώπινα, ὅστις συνεδέετο διὰ στενῆς φιλίας μὲ τὸν βασιλέα καὶ ἦτο πρῶτος τῆς συγκλήτου, μέγας δὲ δρουγγάριος κατὰ τὸ ἀξίωμα. Μετὰ τοῦ ἀνδρὸς τούτου συνωμίλησεν ἱκανῶς ὁ Ἅγιος, οὗτος δὲ ὁ δρουγγάριος, ἀφοῦ ἐγνωρίσθη μὲ τὸν Ὅσιον, πατρικῶς ἐσέβετο αὐτὸν καὶ τὸν ἐτίμα ὡς ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ. Διὰ τοῦτο καὶ παρουσιάζων τὸν Ὅσιον εἰς τὸν τότε βασιλέα Μανουὴλ τὸν Κομνηνόν, εἶπεν· «Ἴδε, βασιλεῦ, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖον, προσφέρων εὐχέτην εἰς τὴν βασιλείαν σου, πιστεύω, ὅτι οὗτος θέλει ἀνοίξει διὰ σὲ τὴν ἀγκάλην τοῦ Θεοῦ, ὅταν θελήσῃ». Ὁ δὲ βασιλεύς, πιστεύσας ὅτι ὁ θεῖος Λεόντιος εἶναι πράγματι ὡς παρέστησεν αὐτὸν ὁ δρουγγάριος, βεβαιωθεὶς δὲ ἔτι μᾶλλον ἀπὸ τὴν ξηρότητα καὶ τὴν ὠχρότητα τοῦ προσώπου του, τὴν ἁπλότητα τῆς ὁμιλίας του καὶ τὴν ἑτοιμότητα μετὰ τῆς ὁποίας ἀπεκρίνετο εἰς τὰς ἐρωτήσεις, τὰς ὁποίας ἔκαμνον εἰς αὐτόν, ἀκόμη δὲ καὶ ἐκ τῆς εὐχερείας μεθ’ ἧς ἔλυε τὰς ἀπορίας τῶν θείων Γραφῶν, ᾐσθάνθη χαρὰν μεγάλην, πιστεύων ὅτι εὗρε μέγαν θησαυρὸν ἀντάξιον διὰ βασιλέα. Ὅθεν ἐσκέφθη νὰ ψηφίσῃ τὸν Ὅσιον δι’ Ἀρχιερέα καὶ Ποιμένα λαοῦ.

Κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἀπέθανεν ὁ Ἀρχιερεὺς τῶν Ρωσιῶν καὶ ὁ βασιλεὺς ἐψήφισε τὸν Ὅσιον Ἀρχιερέα τῶν Ρωσιῶν, ἀντὶ τοῦ ἀποθανόντος, τοῦτο δὲ ἐμήνυσεν εἰς τὸν Ὅσιον διὰ μέσου τοῦ δρουγγαρίου· ἀλλὰ δὲν ἠθέλησεν ὁ Ἅγιος νὰ γίνῃ Ποιμὴν τῶν Ρωσιῶν. Ἔπειτα ἔμεινε χηρεύων καὶ ὁ Ἀρχιεπισκοπικὸς θρόνος τῆς νήσου Κύπρου, ὅτε καὶ πάλιν ὁ βασιλεὺς ἐδοκίμασε, διὰ μέσου τοῦ δρουγγαρίου, ἂν ὁ Ὅσιος συγκατατίθεται νὰ ὁρίσῃ τοῦτον Ἀρχιερέα τῆς Κύπρου. Ἐκεῖνος ὅμως καὶ πάλιν ἠρνήθη. Διότι ἐγνώριζεν ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἔμελλε νὰ συμβῇ καὶ πότε ἦτο ἀνάγκη νὰ γίνῃ Ἀρχιερὲύς, μὲ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.