Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ὁ Ἀντώνιος ὅμως, κυριευόμενος ὑπὸ τοῦ φόβου, εἶπε· «Δὲν ἐξέρχομαι, Πάτερ, ἀπὸ τὸ κελλίον σου, ἂν δὲν μὲ ἐλευθερώσῃς ἀπὸ τοῦτον τὸν πειρασμὸν τοῦ ἐχθροῦ. Διότι ποῦ νὰ ὑπάγω; Εἰς τὸ κελλίον μου; Ἀλλ’ αὐτὸ εἶναι τὸ ὁρμητήριον τοῦ πειρασμοῦ, ὅστις μὲ ἐνοχλεῖ».

Ἰδὼν τότε ὁ Ὅσιος, ὅτι ἀπὸ τὸν φόβον του δὲν ἠδύνατο οὐδὲ εἰς τὸ κελλίον του νὰ εἰσέλθῃ, ἠγέρθη ἐκ τοῦ σκαμνίου εἰς το ὁποῖον ἐκάθητο καὶ σταθεὶς πρὸ τοῦ προσκυνηταρίου, τὸ ὁποῖον εἶχεν εἰς τὸ κελλίον του, παρεκάλεσε τὸν Θεὸν καὶ τὴν Κυρίαν Θεοτόκον, τὴν βλασφημουμένην ἀπὸ τὸν δαίμονα, νὰ βοηθήσουν τὸν ἀδελφόν. Ἔπειτα λαβὼν τὴν δεξιὰν χεῖρα τοῦ Ἀντωνίου ἔφερε ταύτην ἐπὶ τοῦ τραχήλου του καὶ εἶπεν εἰς τὸν Ἀντώνιον· «Ἡ τοιαύτη σου ἁμαρτία, τέκνον, ἂς εἶναι ἐπάνω εἰς ἐμὲ καὶ εἰς τὸν ἰδικόν μου ταπεινὸν τράχηλον. Ἂν δὲ σὲ πολεμήσῃ πάλιν ὁ ἐχθρός, εἰπὲ πρὸς αὐτόν· «Δι’ εὐχῶν τοῦ ταπεινοῦ καὶ ἁμαρτωλοῦ Λεοντίου, σὲ λογίζομαι, ἐχθρὲ τῆς ἀληθείας, ὡς ἕνα κύνα μιαρὸν καὶ ἀκάθαρτον». Ὡς δὲ ὁ Ἀντώνιος ἐδιδάχθη ταῦτα καὶ ὡπλίσθη κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον, ἐποίησε μετάνοιαν καὶ ἐξῆλθεν ἀπὸ τὸ κελλίον τοῦ Ὁσίου. Εὐθὺς τότε ἔπαυσεν ὁ πόλεμος καὶ οἱ λογισμοὶ τῆς βλασμημίας ἐχάθησαν τελείως, ὡς νὰ μὴ εἶχον ἐμφανισθῆ οὐδέποτε. Τόσον δὲ μόνον ἀπέμειναν, ὥστε τὴν νύκτα ἐκείνην ἤκουσε φωνάς, χωρὶς νὰ ἴδῃ θεωρίαν τινά, αἱ ὁποῖαι ὕβριζον τὸν Ὅσιον καὶ ἠπείλουν αὐτόν. Ἔλεγον δὲ ἀκόμη καὶ ταῦτα· «Καλόν σοι, καλόν σοι, ὅτι κατέφυγες εἰς τὸν Λεόντιον καὶ ἤλπισας εἰς αὐτόν. Διότι, ἂν δὲν ἔπραττες οὕτω, θὰ ἐμάνθανες ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἶχες νὰ πάθῃς». Ὅτι δὲ ὁ μέγας Λεόντιος εἶχεν ὑποτεταγμένον καὶ τὸ πάθος τοῦ θυμοῦ καὶ τοῦτο πάλιν θέλει ἀποδειχθῆ διὰ τῆς ἑξῆς διηγήσεως.

Ἡ Μονὴ τῆς Πάτμου εἶχε πολλοὺς Μοναχοὺς καὶ ἀπὸ διαφόρους φυλὰς καὶ ἤθη, οἱ ὁποῖοι, ὡς ἄνθρωποι, ἐσυγχύζοντο ἐνίοτε μεταξύ των καὶ παρήκουον καὶ ἠμέλουν τὰς ὑποθέσεις τοῦ Μοναστηρίου. Ὅθεν πολλάκις ὁ Ὅσιος ἐπέβαλλεν εἰς αὐτοὺς κανόνα μὲ σφοδρότητα καὶ ὠνείδιζε τούτους ὡς ἀμελεῖς πρὸς τὸ πρέπον. Ἀλλ’ ὅμως, κατὰ τὸ φαινόμενον μόνον ἔλεγε, καὶ ἔπραττε ταῦτα, ἐντὸς δὲ τῆς καρδίας του δὲν ἐταράττετο ποσῶς, ἀλλ’ ἦτο πάντοτε, ἀτάραχος καί, ὅταν τὸ ἐκάλει ὁ καιρός, δὲν ἠμπόδιζεν ἑαυτὸν ἀπὸ τὰ θεῖα Μυστήρια, ὡς δὲ νὰ μὴ συνέβαινε τίποτε, οὐδὲ ἡ ἐλαχίστη ταραχή, οὕτως ἀταράχως εἰσήρχετο εἰς τὸ Ἅγιον Βῆμα καὶ ἐτελείωνε τὴν θείαν Λειτουργίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.