Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Λαβὼν δὲ τὸ Ψαλτήριον ἐποίησε τὴν συνειθισμένην μετάνοιαν εἰς τὸν Ὅσιον καὶ ἔφυγε διὰ τὴν Λειψώ. Ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ἔπαθε τὰ ἴδια καὶ ἔπιπτον ἀοράτως κατ’ αὐτοῦ λίθοι πολλοὶ καὶ ὁ πρότερον νομιζόμενος ἀνδρεῖος καὶ θαρρῶν εἰς τὴν μάθησιν τῶν γραμμάτων, ἔξαφνα ἐφάνη δειλὸς καὶ φεύγων ἐπέστρεψεν εἰς τὸ Μοναστήριον. Τότε ὁ μέγας Λεόντιος, κρίνων ὅτι εἶναι ἀρκετὴ ἡ δικαία αὕτη τιμωρία διὰ τοὺς δύο τούτους Μοναχούς, παρέλαβε μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἄλλους εὐλαβεῖς ἀδελφοὺς καὶ μεταβὰς εἰς τὴν Λειψὼ καὶ ἀναπέμψας εὐχήν, ἐδίωξεν ἐκεῖθεν τοὺς δαίμονας καὶ ἔπαυσε τὸν φόβον ἐκείνων, οἵτινες ἐτιμωρήθησαν δικαίως, ὁ μὲν εἷς διὰ τὴν παρακοήν του, ὁ δὲ ἕτερος διὰ τὴν ὑψηλοφοοσύνην του.

Μίαν φορὰν ἦλθον κουρσάροι εἰς τὸ Μοναστήριον, οἱ ὁποῖοι ἐγένοντο δεκτοὶ ἀπὸ τὸν Ὅσιον μὲ κάθε φιλοφροσύνην, ὅμως, ὡς βάρβαροι, ἐζήτουν τὰ συνειθισμένα εἰς αὐτούς, ἤτοι ἄρτους, οἶνον, ἐσφαγμένα πρόβατα καὶ ἄλλα φαγητὰ ἁρμόδια διὰ τοὺς κουρσάρους. Ὁ δὲ Ὅσιος ἐπρόσταξε τοὺς διακονητὰς νὰ δώσουν εἰς αὐτοὺς ἀπὸ ὅ,τι εἶχε τὸ Μοναστήριον. Ἀλλ’ ἐκεῖνοι δὲν ἤθελον νὰ λάβουν μόνον ταῦτα, ἀλλ᾽ ἐζήτουν καὶ ἄλλα περισσότερα. Ὁ δὲ Ὅσιος, ἐλθὼν εἰς τὸ μέσον αὐτῶν, ἔλεγε μὲ ἱλαρὰν φωνὴν νὰ λάβουν ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα τοὺς ἔδιδαν, διότι δὲν ἔχει τὸ Μοναστήριον νὰ προσφέρῃ περισσότερα. Ὅμως οἱ κουρσάροι καὶ πάλιν δὲν ἠθέλησαν νὰ λάβουν τὰ προσφερόμενα, ἀλλὰ ὑβρίζοντες τὸν Ἡγούμενον καὶ ἀπειλοῦντες τοὺς Μοναχοὺς κατῆλθον εἰς τὸν αἰγιαλὸν καὶ εὐθὺς ἔθεσαν πῦρ καὶ ἔκαυσαν τὸ πλοιάριον τοῦ Μοναστηρίου. Τοῦτο βλέποντες οἱ Μοναχοὶ ἀπὸ τὸ Μοναστήριον ἀνήγγειλαν εἰς τὸν Ὅσιον, ὁ ὁποῖος ἐλυπήθη κατάκαρδα καὶ λαβὼν εἰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ τὴν Εἰκόνα τοῦ Θεολόγου, εἶπεν, εἰς ἐπήκοον πάντων τῶν ἀδελφῶν· «Ὦ Θεολόγε ἠγαπημένε, ἂν δὲν τιμωρήσῃς αὐτοὺς τοὺς κακούργους διὰ τὴν ζημίαν τὴν ὁποίαν ἔκαμον εἰς ἡμᾶς τοὺς δούλους Σου, γνώριζε ὅτι δὲν θέλω μείνει πλέον έδῶ, οὔτε θέλω σταθῆ Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου σου, ἐὰν δὲν μὲ ἀκούσης».

Αὐτὰ εἶπεν ὁ Ὅσιος. Οἱ δὲ λόγοι του, ὤ τοῦ θαύματος! ἔγιναν ἔργον. Διότι, ἐνῷ οἱ κουρσάροι ἔφευγον ἀπὸ τὴν Πάτμον πλέοντες πρὸς τὴν Ἰκαρίαν, ἂν καὶ ἦτο γαλήνη, ἐσταμάτησε τὸ πλοῖόν των καὶ αἴφνης ἔπνευσεν ἄνεμος, ὅστις ἀνετάραξε τὴν θάλασσαν, κύματα δὲ μεγάλα ὁρμήσαντα κατὰ τοῦ πλοίου αὐτῶν τὸ κατεβύθισαν μὲ ὅλους τοὺς κουρσάρους, ὅσοι δὲ ἐξ αὐτῶν ἐξεσφενδονίσθησαν εἰς τὰς ἀκτὰς ἡμιθανεῖς ἐφονεύθησαν ἀπὸ τοὺς Ἰκαρίους.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.