Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Μετέβη δέ ποτε ὁ θεῖος Λεόντιος εἰς ἓν Μετόχιον τοῦ Παναγίου Τάφου, διὰ νὰ ἐπισκεφθῇ τοὺς ἐκεῖ παραμένοντας ἀδελφούς. Ἐπειδὴ δὲ εἶχεν ἀκουσθῆ ἡ φήμη τοῦ Ἁγίου εἰς τὰ μέρη ἐκεῖνα, ἔτρεξαν πολλοὶ Χριστιανοὶ διὰ νὰ προσκυνήσουν τὸν Ἅγιον καὶ νὰ λάβουν τὴν εὐλογίαν αὐτοῦ. Μετ’ αὐτῶν δὲ μετέβη καὶ Μοναχός τις, ὁ ὁποῖος δὲν ἐπολιτεύετο κατὰ τὸ Σχῆμα αὐτοῦ, ἀλλ’ ἐκυριεύετο ἀπὸ τὸ δαιμόνιον τῆς πορνείας. Οὗτος, ἂν καὶ ἐγνώριζε τὸ πάθος του καὶ ἐλυπεῖτο ὁ δυστυχής, ὅμως ἐνικᾶτο ἀπὸ τὴν κακὴν συνήθειαν. Πρὸς τοῦτον λοιπὸν ὁ Ὅσιος, ἀτενίσας κατὰ πρόσωπον, εἶπε παρουσίᾳ ὅλων· «Ἀδελφέ, πάσχεις ἐκ ψυχικῆς ἀσθενείας, ἥτις σὲ ὁδηγεῖ πρὸς τὸν θάνατον». Ὁ δὲ Μοναχὸς ἐπληγώθη ἐκ τοῦ λόγου τούτου τοῦ Ὁσίου καὶ προσπεσὼν πρὸ τῶν ποδῶν του ἐζήτει τὴν ἰατρείαν. Διὰ τῆς ἐπιθέσεως δὲ τῶν χειρῶν τοῦ Ὁσίου καὶ τῆς εὐλογίας αὐτοῦ, ἰατρεύθη ὁ Μοναχὸς καὶ ἀπέσχε πλέον τελείως τοῦ κακοῦ. Ἐρωτώμενος δὲ, ὑπὸ τῶν συμπατριωτῶν του τί ἔκαμνε καὶ διατί τὸν ἤλεγξεν ὁ Πατριάρχης, ἐξωμολογήθη παρρησίᾳ ὅτι ἔπασχεν ἐκ τοῦ πάθους τῆς πορνείας καὶ ὅτι ἔπεσεν εἰς τὴν ἁμαρτίαν τὴν παρελθοῦσαν νύκτα. Διὰ τοιούτου τρόπου ἐλάμβανον τὴν ἰατρείαν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι, θέλοντες νὰ σωθοῦν, ὡμολόγουν τὰς ἁμαρτίας των καὶ ἤρχοντο εἰς μετάνοιαν.

Ὁ Οἰκονόμος τῶν ἐν τῇ Κύπρῳ κτημάτων τοῦ Παναγίου Τάφου ἀνέφερεν εἰς τὸν Πατριάρχην, ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ἀμαθοῦντος ἐσφράγισε διὰ τῆς ἰδικῆς του σφραγῖδος τὰ πρόβατα, τοὺς βόας, τοὺς ἵππους καὶ ὅλα σχεδὸν τὰ ζῷα τοῦ Παναγίου Τάφου καὶ οἰκειοποιήθη ταῦτα. Ὅθεν ὁ Ἅγιος ἐκάλεσεν αὐτόν. Ἀλλ’ ἐκεῖνος, ὑπερήφανος ὢν καὶ ἀδιάντροπος, χαίρων δὲ εἰς τὴν ἀδικίαν, δὲν κατεδέχετο νὰ μεταβῇ πρὸς τὸν Ἅγιον. Ἀφοῦ δὲ ἐκλήθη δύο καὶ τρεῖς φοράς, μετὰ βίας μετέβη. Δεχθεὶς δὲ αὐτὸν ὁ Ὅσιος ἐν γαλήνῃ, εἶπεν εἰς τοῦτον νὰ μὴ σφραγίζῃ τὰ ζῷα τῶν Μετοχίων τῆς Ἱερουσαλήμ, ἀλλὰ νὰ ἀπέχῃ τούτων, διὰ νὰ μὴ δοκιμάσῃ τὴν θείαν ὀργὴν καὶ λάβῃ τὴν ἐκδίκησιν, ὄχι παρ’ ἀνθρώπου, ἀλλὰ παρ’ Αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. Ὁ δὲ Ἐπίσκοπος, μὴ βαλὼν καθόλου κατὰ νοῦν τοὺς λόγους τοῦ Πατριάρχου, ἠγέρθη μὲ θυμὸν καὶ ἔφυγεν, ἐξηκολούθει δὲ καὶ μετὰ ταῦτα νὰ κατακρατῇ τὰ ζῷα τὰ ὁποῖα ἐσφράγισεν. Ἀλλ’ ὁ Θεὸς δὲν ἠμέλησε τὴν ἐκδίκησιν. Διότι μετ’ ὀλίγας ἡμέρας ὁ Ἐπίσκοπος, διερχόμενος ἔφιππος μικρόν τινα ποταμόν, ἐκρημνίσθη ἀπὸ τοῦ ἵππου καὶ κατέπεσε, φεῦ! ἐντὸς αὐτοῦ, ἀποθανὼν καὶ γενόμενος ὁ δείλαιος θέαμα καὶ ἄκουσμα ἀξιοθρήνητον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.