Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ταῦτα ἀκούοντες οἱ θερμότεροι τῶν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα εὑρισκομένων Λατίνων ἐφθόνησαν, μάλιστα δὲ ὁ Ἀρχιερεὺς αὐτῶν, ὁ ὁποῖος, νικηθεὶς ὑπὸ ἀδίκου θυμοῦ, ἐμελέτησε νὰ φονεύσῃ τὸν Ἅγιον, ὅστις οὐδὲν κακὸν τοῦ ἔκαμεν. Ἔστειλε λοιπὸν διὰ νυκτὸς ἀνθρώπους ὡπλισμένους εἰς τὴν οἰκίαν ὅπου διέμενεν ὁ Ἅγιος, ἵνα τὸν θανατώσουν. Ἀλλ’ ὁ Θεὸς διεφύλαξεν αὐτὸν ἀπὸ τοὺς φονεῖς, τυφλώσας τούτους δι’ ἀορασίας. Διότι ἔβλεπον τὰ ἀναμμένα φῶτα εἰς τὴν κατοικίαν τοῦ Ὁσίου καὶ ἔτρεχον ἵνα εἰσέλθουν ἐντὸς αὐτῆς. Ἀλλ’ ὅτε ἐπλησίασαν, δὲν εὕρισκον τὴν θύραν ἵνα εἰσέλθουν. Ὅθεν ἀφοῦ ἐκοπίασαν ὅλην τὴν νύκτα, φανταζόμενοι, ὅτι θὰ δυνηθοῦν τέλος νὰ εἰσέλθουν ἐντὸς τῆς οἰκίας τοῦ Ἁγίου οἱ ἀνόσιοι, ἐπέστρεψαν ἄπρακτοι εἰς ἐκεῖνον ὅστις ἀπέστειλεν αὐτούς, εἰπόντες, ὅτι ὁ δίκαιος Λεόντιος φυλάττεται ὑπὸ τοῦ Θεοῦ καὶ οὐδεὶς ἐπίβουλος δύναται νὰ βλάψῃ αὐτόν. Τοῦτο δὲ τὸ θαυμάσιον γεγονὸς διεδόθη πανταχοῦ καὶ ὅλοι ἐθαύμαζον, ἡ δὲ φήμη τοῦ Ἁγίου ἠκούσθη καὶ εἰς τὴν βασιλεύουσαν.

Μαθὼν ταῦτα, ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ ὁ Κομνηνὸς ἔστειλε καὶ ἐκάλεσε τὸν Ἅγιον νὰ μεταβῇ πρὸς αὐτον, ἵνα μὴ ζημιωθῇ πρὸ καιροῦ ὁ κόσμος τοιούτου μεγάλου εὐεργέτου. Ἤκουσε τοῦτο καὶ ὁ μέγας ἐξουσιαστὴς τῆς Δαμασκοῦ, ὁ ὁποῖος, ἂν καὶ ἦτο Ἀγαρηνός, ὅμως, τιμῶν τὴν ἀρετὴν τοῦ Ὁσίου, ἔστειλε πρὸς αὐτὸν γράμμα καὶ ἐκάλει τὸν Ἅγιον νὰ μεταβῇ εἰς τὴν Δαμασκόν, ὑποσχόμενος ὅτι θέλει χορηγήσει, μὲ χρυσόβουλλον, σιτηρέσιον ἀρκετὸν δι’ αὐτὸν καὶ τοὺς ἀνθρώπους του καὶ ὅτι θέλει παραχωρήσει εἰς τοὺς Χριστιανοὺς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Θεοτόκου, ἥτις εὑρίσκετο ἐκεῖ. Ὁ Ἅγιος τότε ἀπέστειλεν εἰς αὐτὸν εὐχαριστήριον γράμμα διὰ τὴν καλήν του προαίρεσιν, ὅμως ἔλεγεν εἰς αὐτὸν ὅτι δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ μεταβῇ ἐκεῖ, διότι ἐκάλει αὐτὸν ὁ βασιλεὺς νὰ ὑπάγῃ εἰς Κωνσταντινούπολιν. Παρεκάλει δὲ τοῦτον νὰ τοῦ ἀποστείλῃ γράμμα, διὰ τοῦ όποίου νὰ προστάζῃ τοὺς κουρσάρους, τοὺς λεηλατοῦντας τὰ πλοῖα, νὰ μὴ κακοποιήσουν αὐτὸν καὶ τοὺς μετ’ αὐτοῦ μέλλοντας νὰ συνταξιδεύσουν, ὡς δὲ ἐκεῖνος ἔλαβε τὸ γράμμα τοῦ Ἁγίου, εὐθὺς ἀπέστειλεν εἰς αὐτὸν τὸ γράμμα τὸ ὁποῖον τοῦ ἐζήτησε, λογιζόμενος ὅτι αὐτὸς ὁ ἴδιος ἐλάμβανε διὰ τούτου χάριν καὶ ὄχι ὅτι ἔκαμνεν αὐτὸς χάριν εἰς τὸν Ὅσιον. Τὸ γράμμα τοῦτο ἔφερεν ὁ Ὅσιος μεθ’ ἑαυτοῦ, ὅταν μετὰ ταῦτα ἦλθεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν καὶ τὸ ἐπέδειξεν εἰς τὸν βασιλέα, εἰς ἔλεγχον τῶν Λατίνων, οἱ ὁποῖοι, ἂν καὶ ὀνομάζονται Χριστιανοί, ὅμως δὲν ἔδειξαν εἰς αὐτὸν τοιαύτην διάθεσιν, ὡς ἐπέδειξεν ὁ ἀσεβὴς ἐκεῖνος ἐξουσιαστὴς τῆς Δαμασκοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.