Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Τὸ πλοῖον ὅμως, κυβερνώμενον ὑπὸ τῆς θείας Χάριτος, ἂν καὶ ἔπνεε τόσον σφοδρὸς ἄνεμος, ἐπλησίασεν εἰς τὴν ξηρὰν καὶ εὐθὺς ἐπηλήθευσαν ὅλα ὅσα εἶπεν ὁ Ἅγιος. Καὶ ἡ τρικυμία ἐκόπασε καὶ γαλήνη ἡπλώθη εἰς τὸ πέλαγος. Ἐσώθη δὲ καὶ ἡ λέμβος καὶ ἦλθεν ἀβλαβής· ὅλοι δὲ ἐθαύμαζον καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεὸν καὶ τὸν Πατριάρχην, λέγοντες αὐτὸν ἄνδρα Ἅγιον καὶ προορατικόν. Ἐμακάριζον τότε ἑαυτούς, διότι συνεταξίδευσαν μετὰ τοιούτου Ἁγίου, τὸν ὁποῖον καὶ ἐπρόσεχον ὡς Ἄγγελον Θεοῦ. Ὅταν δὲ ἔφθασαν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν καὶ ἐπληροφορήθη ταῦτα ὁ βασιλεύς, ἐμακάριζε τὸν Ἅγιον καὶ κατασπαζόμενος τὰς χεῖρας αὐτοῦ τὰς ἔφερε ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν του καὶ ἔχαιρε πολὺ διὰ τὸ χάρισμα τὸ ὁποῖον ἀπέστειλεν εἰς τὸ βασίλειόν του ὁ Βασιλεὺς καὶ Κύριος τῶν ὅλων. Ἀλλὰ μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουήλ, ἀπελθὼν πρὸς Κύριον. Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου, τοῦ ἐξαδέλφου τοῦ Μανουὴλ καὶ ὑστερώτερον [3].

Μετ’ ὀλίγον καιρόν, ἐλθὼν ὁ Οἰκονόμος τῆς ἐν Πάτμῳ Μονῆς Ἀντώνιος εἰς τὴν βασιλεύουσαν, παρεκάλει τὸν Ἅγιον νὰ μεσιτεύσῃ εἰς τὸν βασιλέα, ὅπως δώσῃ χρυσόβουλλον, διὰ τοῦ ὁποίου νὰ μὴ πληρώνῃ τὸ Μοναστήριον δεκαετίαν διὰ τὸ πλοιάριόν του. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ὁ Ἅγιος δὲν διέκειτο φιλικῶς πρὸς τὸν βασιλέα, διότι δὲν ἤθελε νὰ συγκοινωνήσῃ εἰς τὸ παράνομον συνοικέσιον, τὸ ὁποῖον συνῆψεν ὁ βασιλεύς, εἶπεν αὐστηρῶς πρὸς τὸν Ἀντώνιον· «Τί λέγεις, Ἀντώνιε; ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἔκτισα παιδιόθεν μέχρι τούτου τοῦ γήρατος νὰ κρημνίσω τώρα διὰ μίαν στιγμὴν καὶ νὰ καταφρονήσω τὸν Θεὸν καὶ τὴν ἐντολήν Του, διὰ τὸ ἰδικόν σου Μοναστήριον; Ἄπεχε ἀπ’ ἐμοῦ, ἄνθρωπε. Δὲν θέλω προτιμήσει ποτὲ βασιλέα θνητόν, ἀπὸ τὸν ἀθάνατον Βασιλέα μου».

Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἀντώνιος ἐλυπήθη πολύ. Ὁ δὲ Ὅσιος μειδιάσας καὶ δίδων θάρρος εἰς αὐτὸν εἶπε· «Διατὶ ἐλυπήθης, Ἀντώνιε, καὶ ἐσκυθρώπασες; Γνώριζε, ὅτι μετὰ τὸν θάνατόν μου καὶ τὸν τοῦ βασιλέως, ὅστις θέλει ἐπέλθει συντόμως, τότε θὰ γίνῃ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ζητεῖς». Ὡς δὲ ὁ Ἀντώνιος εἶπε πρὸς τὸν Ὅσιον· «ὅταν σὺ ἀποθάνῃς, τοῦτο δὲν θέλει γίνει», ἀπεκρίθη ἐκεῖνος· «Δὲν μὲ πιστεύεις, Ἀντώνιε; Μὲ τὴν Χάριν τοῦ Παναγίου Πνεύματος σοὶ λέγω ὅτι, σύ, μὲ τὸ μέσον τὸ ἰδικόν σου θέλεις φέρει εἰς πέρας τὸ ζήτημά σου, δίδων δι’ αὐτὸ τόσα χρυσᾶ νομίσματα». Ταῦτα δὲ συνέβησαν ἀληθῶς κατὰ τὴν πρόρρησιν τοῦ Ὁσίου, ὅταν ἐβασίλευεν ὁ Ἰσαάκιος Ἄγγελος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.