Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΛΕΟΝΤΙΟΥ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων τοῦ ἐν ἔτει ͵αροε’ (1175) ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Κύπρου, Βαρνάβας ὀνόματι, τρέφων μεγάλην εὐλάβειαν πρὸς τὸν Ὅσιον, μετέβη πρὸς αὐτὸν μόνος καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ μεταβῇ ἵνα λειτουργήσῃ μετὰ τούτου καὶ τῶν Ἐπισκόπων αὐτοῦ, λέγων· «Διὰ νὰ ἁγιασθῶμεν, μὲ τὴν παρουσίαν σου, Δέσποτα Ἅγιε». Ὅθεν, ὑπακούσας εἰς τὴν αἴτησίν των ὁ Ὅσιος, μετέβη. Ὅτε δὲ ἐτελεῖτο ἡ θεία Λειτουργία καὶ ἵστατο κατὰ τάξιν ὁλόκληρον τὸ Ἱερατικὸν Τάγμα, ὤ τῆς πολλῆς καθαρότητος τῶν δούλων Σου, Κύριε! παρατηρῶν ὁ Ὅσιος τοὺς περιεστῶτας Ἀρχιερεῖς, ἔβλεπε τὸν Ἅγιον Ἀρχιεπίσκοπον τῆς Κύπρου καὶ τὸν Τριμυθοῦντος Θεοφύλακτον λάμποντας ὑπὲρ τὸν ἥλιον καὶ τὰ πρόσωπά των ἠλλαγμένα καὶ φωτεινότερα ἐκ τοῦ περισσεύματος τῆς θείας Χάριτος, ἥτις κατῴκει ἐντὸς αὐτῶν. Ἄλλους δὲ Ἀρχιερεῖς ἔβλεπεν ἔχοντας τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὀλίγον μελανὰ καὶ ἄλλους μελανώτερα. Ἄλλους πάλιν ἔβλεπεν ὄχι μόνον μελανούς, ἀλλὰ καὶ λεπροὺς κατὰ τὰ πρόσωπα, εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν ἦτο καὶ ὁ Ἐπίσκοπος τῶν Λαπίθων, ἑξάδελφος κατὰ κόσμον τοῦ Ἀντωνίου, τοῦ μαθητοῦ τοῦ Ἁγίου, ὡς ἀπεκάλυψεν εἰς τοῦτον ὁ Ἅγιος, ἐρωτῶν διὰ τὸν ἐξάδελφον αὐτοῦ, ὅταν τὸν συνήντησεν εἰς τὴν βασιλεύουσαν.

Μετὰ ταῦτα ό Ὅσιος ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Κύπρον καὶ μετέβη εἰς τὸ Ἄκρε [2]. Πληροφορηθέντες δὲ τὸν ἐρχομόν του, ἔτρεχον πληθη ἀνθρώπων πολλὰ πρὸς αὐτὸν καὶ ἄλλοι ἀπελάμβανον τὴν εὐλογίαν του, ἄλλοι ἰατρεύοντο ἀπὸ τὰς ἀσθενείας ἐξ ὧν ἔπασχεν ἕκαστος, ραντιζόμενοι δι’ ὕδατος εὐλογηθέντος ὑπ’ αὐτοῦ. Ἡπλώθη δὲ ἡ φήμη τοῦ Ἁγίου εἰς ὅλην τὴν Συρίαν καὶ τὴν Φοινίκην καὶ ὁ εἷς μετὰ τὸν ἄλλον ἔσπευδον νὰ προλάβουν νὰ προσκυνήσουν τὸν Ὅσιον καὶ νὰ λάβουν τὴν εὐλογίαν του. Ἐπειδὴ δὲ ἐκυρίευον οἱ Λατῖνοι τὴν Παλαιστίνην καὶ δὲν ἐπέτρεπον εἰς τὸν Ἅγιον νὰ μεταβῇ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, διὰ τοῦτο ὁ Ἅγιος παρέμεινεν εἰς τὸ Ἄκρε. Εἷς δὲ Διάκονος, ἔγγαμος ὢν ἐπὶ τρεῖς χρόνους, δὲν ἠδυνήθη νὰ γνωρίσῃ τὴν σύζυγόν του, ἐπειδὴ ἦτο δεδεμένος ἐκ δαιμονικῆς συνεργείας. Οὗτος τότε μεταβὰς εἰς τὸν Ὅσιον διηγήθη τὴν ὑπόθεσιν καὶ παρεκάλει αὐτὸν νὰ θεραπεύσῃ τὴν συμφοράν του. Ὁ δὲ Ὅσιος, εὐλογήσας ὕδωρ ἐν τῷ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἔδωκεν εἰς αὐτὸν νὰ πίῃ καὶ αὐτὸς καὶ ἡ σύζυγος αὐτοῦ. Ὡς δὲ ἔπιον τὸ ὕδωρ τοῦτο, ὤ τοῦ θαύματος! ἐλύθησαν ἀπὸ τὸν δεσμόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Τιβεριούπολις τῶν Βυζαντινῶν καὶ νῦν Στρώμνιτσα εὑρίσκεται νοτιανανολικῶς τῶν Σκοπίων, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Ἀξιοῦ καὶ Στρυμόνος καὶ πρὸς Βορρᾶν τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχει 104 χ.λ.μ., συνδέεται δὲ δι’ αὐτῆς διὰ σιδηροδρομικῆς γραμμῆς. Ἀνήκει νῦν εἰς τὴν Νοτιοσλαβίαν.

[2] Ἄκρε, ὠνομάζετο τότε κοινῶς ἡ ἀρχαία Πτολεμαΐς. Αὕτη ὑπῆρξεν ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Ἰσραὴλ ἐπὶ μικροῦ ἀκρωτηρίου πλησίον τῆς Χάϊφας. Ἐπὶ Φραγκοκρατίας ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Ἄκρας, μὲ τὸ ὁποῖον εἶναι ἀκόμη γνωστὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους. Τὸ σημερινόν της ὄνομα εἶναι Ἄκκα, ἀνήκει δὲ εἰς τὸ Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

[3] Βλέπε ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 363.

[4] Τὸ ἔτος τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας τοῦ Ἁγίου δὲν ἀναγράφεται ἐνταῦθα. Ἐν ἐπικεφαλίδι τοῦ Συναξαρίου ἀναφέρεται τὸ ἔτος ͵αροεʹ (1175), τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές. Εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων ὁ Ἅγιος φέρεται πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1170-1190. Ἑπομένως, τὸ ἀκριβὲς ἔτος τελειώσεως τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἔτος 1190. Τοῦτο ὅμως δὲν δύναται νὰ λεχθῇ μετ’ ἀπολύτου πεποιθήσεως, λόγῳ τῶν δυσχερῶν ἠμερῶν ἃς διήρχετο τότε ἡ Εκκλησία Ἱεροσολύμων, ἐκ τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξὺ Σταυροφόρων καὶ Ἀράβων καὶ τῆς μακρὰν τῆς ἕδρας του παραμονῆς τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Λεοντίου, ὅστις, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, ἐκδιωχθεὶς ἐκ τῶν Ἱεροσολύμων ὑπὸ τῶν Λατίνων, διέμενεν εἰς Κωνσταντινούπολιν.

Ὅτι ὅμως μετὰ τὸ ἔτος 1175 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος ἀποδεικνύεται καὶ ἐκ τῶν περιγραφομένων ἐν τῷ Βίῳ γεγονότων. Ἐν σελίδι 360, ἐπὶ παραδείγματι, γράφεται· «μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ βασιλεὺς Μανουὴλ … Ὁ δὲ μέγας Λεόντιος ἔζησεν ἀκόμη ἕως τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου … καὶ ὑστερώτερον». Ὁ Μανουὴλ ἀπέθανε κατὰ τὸ ἔτος 1180, τοῦτον διεδέχθη ὁ Ἀλέξιος Βʹ (1180-1183) καὶ τὸν Ἀλέξιον ὁ Ἀνδρόνικος Αʹ (1183-1185). Ἐὰν δὲ λάβωμεν ὑπ’ ὄψιν καὶ τὸ ὡς ἄνω «καὶ ὑστερώτερον», δυνάμεθα νὰ φθάσωμεν αἰσίως εἰς τὸ ἔτος 1190, ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τοὺς Πατριαρχικοὺς Πίνακας. Μᾶλλον ὅμως ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀνδρονίκου Αʹ (1183-1185) ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διότι ρητῶς ἀναφέρεται περαιτέρω (σελ. 364-365), ὅτι ὁ Ἀνδρόνικος κατεσκεύασε λάρνακα μεγαλοπρεπῆ ἐντὸς τῆς ὁποίας κατετέθη τὸ πάντιμον τοῦ Ἁγίου Λείψανον, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διότι κατὰ τὸ προηγηθὲν τῆς χειροτονίας του ἔτος, μετ’ ἐπισυμβάσαν τότε ἀσθένειαν τοῦ Ἁγίου, προσέθηκεν αὐτῷ ὁ Κύριος δέκα τρία καὶ ἥμισυ ἔτη ζωῆς, ὡς τοῦτο ἀναφέρεται ἐν ταῖς σελίσιν 351-352. Ὅθεν, ἐξ ὅσων ἐλέχθησαν ἀνωτέρω, καταφαίνεται, ὅτι τὸ ἔτος 1175, ὅπερ καὶ ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἀναφέρει ἐν τῷ Ἁγιολογίῳ του (σελ. 272), ὡς ἔτος θανάτου τοῦ Ἁγίου δὲν εἶναι τὸ ἀκριβές.