Τέλος πάντων ἐπειδὴ ἡ αἵρεσις τοῦ Νεστορίου καθ’ ἡμέραν ηὔξανε καὶ εἰς τὸ χεῖρον ἐπρόκοπτε, τὰ σχίσματα τῆς Ἐκκλησίας ἐγίνοντο μεγαλύτερα καὶ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους διεφθάρησαν ἀπὸ τὴν λύμην τῆς αἱρέσεως. Διὰ τοῦτο ὁ εὐσεβέστατος βασιλεὺς Θεοδόσιος ὁ Μικρός, θέλων νὰ διορθώσῃ ταῦτα τὰ σκάνδαλα καὶ νὰ καθαρίσῃ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸν σῖτον τῆς Πίστεως ἀπὸ τὰς ἀκάνθας καὶ τὰ ζιζάνια τῆς πλάνης τοῦ Νεστορίου, προστάσσει νὰ συναχθῇ εἰς τὴν Ἔφεσον τρίτη Σύνοδος Οἰκουμενική, ἐν ἔτει υλα’ (431).

Συνήχθησαν λοιπὸν ἀπὸ ὅλην τὴν οἰκουμένην Ἐπίσκοποι διακόσιοι καὶ ἐπέκεινα· καὶ ὅσοι δὲν ἠδύναντο νὰ μεταβοῦν αὐτοπροσώπως, ἕνεκα διαφόρα ἐμποδίων, οὗτοι ἔστειλαν τοποτηρητὰς ἰδικούς των. Ὅθεν καὶ ὁ τότε Πάπας Κελεστῖνος, ἐπειδὴ δὲν ἠδύνατο νὰ μεταβῇ εἰς τὴν Ἔφεσον διὰ τὸ γῆρας καὶ τὴν ἀσθένειαν, ἔγραψεν εἰς τὸν Ἅγιον Κύριλλον νὰ κρατήσῃ τὸν τόπον του εἰς τὴν Σύνοδον. Ὅθεν ἡγεμόνες τῆς Συνόδου ταύτης ἦσαν, πρῶτος ὁ Ἅγιος Κύριλλος, καὶ ὡς τοποτηρητὴς τοῦ Πάπα καὶ ὡς Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας. Δεύτερος ὁ Ἱεροσολύμιων Ἰουβενάλιος, καὶ τρίτος Μέμνων ὁ Εφέσου. Πρωτοκάθεδρος λοιπὸν εὑρισκόμενος εἰς τὴν Οἰκουμενικὴν ταύτην Σύνοδον ὁ Ἅγιος Κύριλλος ἐκήρυξεν ὁμοῦ μὲ τοὺς ἄλλους Πατέρας καὶ ἐδογμάτισεν, ὅτι ὁ μὲν Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι εἷς κατὰ τὴν ὑπόστασιν, τέλειος Θεὸς ὁ αὐτός, καὶ τέλειος ἄνθρωπος ὁ αὐτός, καὶ οὐχὶ ἄλλος καὶ ἄλλος· ἡ δὲ πανάχραντος Παρθένος, ἡ κατὰ σάρκα τοῦτον γεννήσασα, εἶναι κυρίως καὶ ἀληθῶς Θεοτόκος.

Ἔγινεν ὅθεν, μεγάλη χαρὰ εἰς ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους, καὶ ὅλος ὁ λαὸς τῆς πόλεως Ἐφέσου πανηγυρικῶς ἐκρότησε καὶ ἔλεγαν ὁμοφώνως: οὐχὶ μεγάλη ἡ Ἄρτεμις Ἐφεσίων, καθὼς ἔλεγον παλαιά, ἀλλὰ μεγάλη ἡ πανάχραντος Παρθένος Μαρία ἡ Θεοτόκος. Τὸν δὲ μιαρὸν Νεστόριον, ὡς αἱρετικὸν καὶ βλάσφημον, ἀνεθεμάτισαν καὶ καθῄρεσαν οἱ Πατέρες τῆς Συνόδου ταύτης. Ἀλλ’ ἐπειδὴ αὐτὸς δὲν ἡσύχαζεν, ἀλλὰ ἐκήρυττε πάλιν τὴν αἵρεσίν του, συνήργησαν καὶ ἐξωρίσθη πρῶτον εἰς τὴν Θάσον, κατὰ τὸν Θεοφάνη, ἔπειτα εἰς τὴν ὄασιν τῆς Ἀραβίας τὴν λεγομένην τουρκιστὶ Ἴπριμ· ἐκεῖ δὲ εὑρισκόμενος ὁ ἀλιτήριος ἐτιμωρήθη διὰ τὰς βλασφημίας του, διότι ἐσάπησε καὶ ἐφαγώθη ἀπὸ σκώληκας ἡ βλάσφημος γλῶσσά του, κατὰ τὸν Εὐάγριον· ὁμοίως ἐσάπησε καὶ ὅλον τὸ σῶμά του, κατὰ τὸν Κεδρηνὸν καὶ τὸν Νικηφόρον. Ἐν δὲ τῇ Ἄνω Θηβαΐδι, φοβερὸν καὶ ἐπώδυνον θάνατον ὁ ἄθλιος ἐδοκίμασε, παρόμοιον τοῦ Ἀρείου.