Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Πληγωθεὶς σφοδρῶς ὅθεν τὴν καρδίαν, δὲν ἔπαυε παρακαλῶν τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ προσθέτων νέαν νηστείαν εἰς τὴν προτέραν του νηστείαν ἔμεινε νηστικὸς τεσσαράκοντα ἡμέρας. Καὶ τότε ἤκουσε φωνὴν ἥτις τοῦ ἔλεγεν· αὐτὴ ἡ ψυχή, διὰ τὴν ὁποίαν θερμῶς παρακαλεῖς, πρέπει νὰ εἶναι εἰς τὸν ᾍδην, ἕως ὅτου νὰ ἔλθω μετὰ Ἀγγέλων καὶ σαλπίγγων καὶ τότε θέλει λάβει τὴν πρέπουσαν ἀνταπόδοσιν τῶν ἔργων αὐτῆς. Ταύτην δὲ τὴν ἀπόφασιν ἀκούσας ὁ γέρων ἐλυπήθη πολὺ καὶ κοντὰ εἰς τὰς προτέρας τεσσαράκοντα ἡμέρας προσέθεσε καὶ ἄλλας τεσσαράκοντα, νηστεύων καὶ ταλαιπωρῶν τὸν ἑαυτόν του περισσότερον καὶ παρακαλῶν τὸν Θεόν. Ἀλλὰ πάλιν ἤκουσε παρὰ Θεοῦ· ἂς μένῃ εἰς τὸν ᾍδην, ἕως νὰ ἔλθω ἐπὶ νεφελῶν.

Ἐπειδὴ λοιπὸν δὲν ἠδυνήθη νὰ καταπείσῃ τὴν θεϊκὴν εὐσπλαγχνίαν νὰ τὸν συγχωρήσῃ (καὶ τοῦτο ἴσως τὸ ἔκαμεν ὁ Σωτήρ, διὰ νὰ βάλῃ, ὁ γέρων μεσίτην τὸν θεῖον Παΐσιον, πρὸς τὸν Θεόν, οὕτω δὲ εἰσακούων αὐτοῦ νὰ βεβαιωθῇ διὰ τὴν ὑπόσχεσιν ποὺ τοῦ ἔδωκεν) ἔτρεξεν εἰς τὴν ἐσωτέραν ἔρημον πρὸς τὸν Παΐσιον, ἠξεύρων τὴν παρρησίαν ὅπου εἶχεν εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἐλπίζων, ὅτι ἐκεῖνος μόνος δύναται νὰ ἐξιλεώσῃ τὸν Θεόν. Ὁ δὲ Ὅσιος, γνωρίσας διὰ τῆς θείας χάριτος τὸν ἐρχομὸν τοῦ γέροντος, ἐξῆλθεν εἰς προϋπάντησίν του καὶ μετὰ τὸν πρὸς ἀλλήλους ἀσπασμὸν εἶπε πρὸς αὐτόν· διατί, ὦ πάτερ, ἦλθες εἰς ἐμὲ τὸν εὐτελῆ καὶ ἁμαρτωλόν, ταλαιπωρηθεὶς τόσον πολύ; Ὁ δὲ γέρων διηγούμενος τὴν συμφορὰν τοῦ μαθητοῦ του καὶ τὰς δεήσεις τὰς ὁποίας προσέφερεν εἰς τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ, καὶ τὴν ἀπόφασιν ὅπου ἤκουσεν, ὅτι θέλει παιδεύεται εἰς τὸν ᾍδην ἕως τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου, τοῦ εἶπε: διὰ τοῦτο ἦλθα νὰ παρακαλέσω τὴν ὁσιότητά σου, διὰ νὰ μὲ συμπονέσῃς τὸν ταλαίπωρον καὶ νὰ παρακαλέσῃς τὸν Θεὸν διὰ τὸν ἄθλιον μαθητήν μου, διότι πιστεύω ὅτι, ἂν τὸν παρακαλέσῃς, θέλει σοῦ εἰσακούσει· λοιπὸν μὴ μὲ ἀφήσῃς παραπονεμένον, ἀλλὰ παρακάλεσέ τον, ἀλλέως δὲν φεύγω ἀπ’ ἐδῶ.

Ταῦτα λέγων ὁ καλὸς ἐκεῖνος γέρων κατέπεισε περισσότερον μὲ τὰ δάκρυά του παρὰ μὲ τοὺς λόγους του τὸν μέγαν Παΐσιον νὰ δεηθῇ τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ ἐξιλεώσῃ τοὺς οἰκτιρμούς του. Λέγει ὁ Ὅσιος πρὸς τὸν γέροντα· ὦ ἱερὰ κεφαλή, δὲν εἶναι δυνατὸν εἰς ἐμὲ νὰ ἐπιχειρήσω τοιοῦτον ἔργον· ὅτι τοῦτο εἶναι ἔργον ἰδικόν σου καὶ τῆς ἰδικῆς σου μεγαλονοίας·


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.