Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

διότι ἐμιμήθης μὲ τὸ ἔργον τὸν φιλάνθρωπον Θεόν, ὁ ὁποῖος δι’ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους, οἵτινες ἐξωρίσθημεν ἀπὸ τὸν Παράδεισον διὰ τὴν παρακοήν μας καὶ ἐγενόμεθα ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν πλάνην τοῦ πονηροῦ, ἐγεννήθη ἐκ τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας, ἀνετράφη ὡς παιδίον, ἔπαθεν ὡς ἄνθρωπος καὶ μὲ τὸ ἰδικόν του πάθος μᾶς ἠλευθέρωσε, δεικνύων εἰς ἡμᾶς τόσην ὑπερβολικὴν ἀγάπην ὥστε καὶ ἐμπράκτως ἐνομοθέτησεν, ὅτι οὐδεμία ἀρετὴ ὑπάρχει μεγαλυτέρα ἀπὸ τὴν καθαρὰν ἀγάπην, διὰ τὴν ὁποίαν θυσιάζει τις καὶ τὴν ζωήν του διὰ τοὺς φίλους του, καθὼς προσέφερες ταύτην καὶ σύ, πάτερ, διὰ τὸν μαθητήν σου, καὶ διὰ τοῦτο εἰσήκουσεν ὁ Κύριος τὴν παράκλησίν σου καὶ ἔσωσεν αὐτόν. Ἐγὼ δὲ εἶμαι ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος, καὶ δὲν γνωρίζω εἰς τὸν ἑαυτόν μου κανένα καλόν, διὰ τοῦτο δὲ εἶμαι ἀνάξιος τῶν χαρισμάτων τοῦ Θεοῦ· συγχώρησόν μοι λοιπόν, ὦ ἱερωτάτη ψυχή, καὶ ἔλα νὰ εὐχαριστήσωμεν καὶ νὰ δοξάσωμεν τὸν μόνον συμπαθῆ καὶ φιλάνθρωπον Θεόν. Ταῦτα εἰπὼν ταπεινοφρόνως, ἀνύμνησεν ὁμοῦ μὲ τὸν γέροντα τὸν Θεὸν τὸν δοτῆρα πάντων τῶν χαρισμάτων ἔπειτα εὐξάμενοι ὁ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἄλλου καὶ ἀποχαιρετισθέντες μεταξύ των, ἐπέστρεψεν ἕκαστος εἰς τὴν κατοικίαν του.

Ὁ δὲ πατὴρ ἡμῶν Παΐσιος, τῶν μὲν ὄπισθεν ἐπιλανθανόμενος, κατὰ τὸν θεῖον Παῦλον, τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος, ἐπεδόθη εἰς σκληροτέρους ἀγῶνας καὶ περιήρχετο τὴν ἄνυδρον ἔρημον, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διὰ νὰ λανθάνῃ τοὺς ἀνθρώπους, νὰ μὴ βλέπουν τοὺς ἀγῶνάς του, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διὰ νὰ ἀπολαμβάνῃ χωρὶς καμμίαν ἐνόχλησιν τὸ μέλι τῆς ἡσυχίας. Ἀλλ’ ὁ Θεὸς δὲν ἄφησεν εἰς τὴν ἔρημον τὸν τοιοῦτον φωτεινὸν λύχνον, ἀλλὰ θέλων νὰ φωτίσῃ καὶ ἄλλους μὲ τὸ φῶς τῆς ἐκείνου διδασκαλίας καὶ νὰ τοὺς ὁδηγήσῃ πρὸς σωτηρίαν, τὸν ἐπρόσταξε νὰ ἔλθῃ εἰς τὴν ἔξω ἔρημον, διὰ νὰ στηρίξῃ τοὺς ἐκεῖ εὑρισκομένους ἀδελφοὺς καὶ νὰ τοὺς κάμῃ μὲ τὴν διδασκαλίαν του μιμητὰς τῆς ἀρετῆς του καὶ φίλους τῆς ἱερᾶς καὶ ἰσαγγέλου πολιτείας του. Ὁ δὲ Ὅσιος εἶπε· καὶ ποῖον κέρδος θέλω λάβει ἐγώ, ὦ Κύριέ μου, ἐὰν ἀφήσω τὴν ἔρημον, εἰς τὴν ὁποίαν ἀπολαμβάνω μετὰ χαρᾶς τὴν ἰδικήν σου ἐπίσκεψιν καὶ μεταβῶ εἰς ἐπίσκεψιν ἄλλων, τοὺς ὁποίους δὲν ἔγινα ἀκόμη ἱκανὸς νὰ ἐπιστατῶ; διότι φοβοῦμαι, Δέσποτα, μήπως, καταγινόμενος εἰς τὴν ἐπιστασίαν ἐκείνων, δὲν δυνηθῶ νὰ κάμω καθὼς πρέπει τὰ ἰδικά σου προστάγματα καὶ θέλω κατακριθῆ ὁ ταλαίπωρος διὰ τὴν ἀμέλειάν μου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.